احادیث وجوب معرفت امام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[وجوب معرفت امام]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = وجوب معرفت امام
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[وجوب معرفت امام در قرآن]] - [[وجوب معرفت امام در حدیث]] - [[وجوب معرفت امام در کلام اسلامی]] - [[وجوب معرفت امام در تاریخ اسلامی]]</div>
| عنوان مدخل  =  
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[وجوب معرفت امام (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| مداخل مرتبط =  
| پرسش مرتبط  =
}}


== مقدمه ==
== مقدمه ==
* [[روایات]] بسیاری از [[پیامبر]] و [[ائمه]] {{عم}} [[نقل]] شده که فرموده‌اند: "کسی که بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد، به [[مرگ جاهلیت]] مرده است"<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}شرح مقاصد، ج۵، ص۲۳۹؛ بحارالانوار، ج۲۳، {{عربی|باب وجوب معرفة الإمام وأنه لا يعذر الناس بترك الولاية وأن من مات لا يعرف إمامه أو شك فيه مات ميتة جاهلية و كفر و نفاق}}، ص۷۶-۹۵.</ref>.
[[روایات]] بسیاری از [[پیامبر]] و [[ائمه]] {{عم}} [[نقل]] شده که فرموده‌اند: "کسی که بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد، به [[مرگ جاهلیت]] مرده است"<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}شرح مقاصد، ج۵، ص۲۳۹؛ بحارالانوار، ج۲۳، {{عربی|"باب وجوب معرفة الإمام وأنه لا يعذر الناس بترك الولاية وأن من مات لا يعرف إمامه أو شك فيه مات ميتة جاهلية و كفر و نفاق"}}، ص۷۶-۹۵.</ref>.
* در [[روایت]] دیگری، [[راوی]] از محضر [[امام صادق]] {{ع}} از ماهیت و [[حقیقت]] این "[[جاهلیت]]" می‌پرسد مبنی بر اینکه مراد [[رسول اکرم]] {{صل}} از این [[جاهلیت]] چیست؟ [[امام]] {{ع}} در پاسخ می‌فرماید: {{متن حدیث|جَاهِلِيَّةَ كُفْرٍ وَ نِفَاقٍ وَ ضَلَالٍ}}<ref>اصول کافی، ج۱، ص۳۷۷، {{عربی|بَابُ مَنْ مَاتَ وَ لَيْسَ لَهُ إِمَامٌ مِنْ أَئِمَّةِ الْهُدَى}}، روایت ۳.</ref>: [[جاهلیت]] [[کفر]] و [[نفاق]] و [[گمراهی]] است.
 
* [[امام صادق]] {{ع}} در روایتی در آغاز [[اسلام]] را معرفی می‌کند، مبنی بر اینکه [[اسلام]]، همان ظواهری است که [[عامّه]]- نه [[خاصه]] - [[مردم]] بر آن هستند؛ یعنی [[شهادت]] به [[یگانگی خدا]] و [[نفی]] شریک و از او، [[گواهی]] به [[نبوّت]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}}، به پای داشتن [[نماز]]، پرداختن [[زکات]]، [[حج]] [[خانه خدا]]، [[روزه]] [[ماه رمضان]]، سپس در معرّفی [[ایمان]] چنین فرمود: "[[ایمان]]، [[شناخت]] این امر (=[[امر]] [[ولایت]] و [[امامت]]) است. با این بیان، اگر کسی به [[ظواهر]] [[اسلام]] [[اقرار]] بکند ولی این امر را نشناسد (و به آن [[ایمان]] نیاورد)، [[مسلمان]] است و [[گمراه]]"<ref>{{متن حدیث|الإِيمَانُ مَعْرِفَةُ هَذَا الْأَمْرِ مَعَ هَذَا فَإِنْ أَقَرَّ بِهَا وَ لَمْ يَعْرِفْ هَذَا الْأَمْرَ كَانَ مُسْلِماً وَ كَانَ ضَالًّا}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۲۴ - ۲۵؛ بحارالانوار، ج۶۵، ص۲۴۴ - ۲۴۵.</ref>.
در [[روایت]] دیگری، [[راوی]] از محضر [[امام صادق]] {{ع}} از ماهیت و [[حقیقت]] این "[[جاهلیت]]" می‌پرسد مبنی بر اینکه مراد [[رسول اکرم]] {{صل}} از این [[جاهلیت]] چیست؟ [[امام]] {{ع}} در پاسخ می‌فرماید: {{متن حدیث|جَاهِلِيَّةَ كُفْرٍ وَ نِفَاقٍ وَ ضَلَالٍ}}<ref>اصول کافی، ج۱، ص۳۷۷، {{عربی|"بَابُ مَنْ مَاتَ وَ لَيْسَ لَهُ إِمَامٌ مِنْ أَئِمَّةِ الْهُدَى"}}، روایت ۳.</ref>: [[جاهلیت]] [[کفر]] و [[نفاق]] و [[گمراهی]] است.
* [[علامه مجلسی]] در شرح و [[تفسیر]] این [[روایت]] می‌نویسد: مراد از {{متن حدیث|مَعْرِفَةُ هَذَا الْأَمْرِ}} [[معرفت]] [[ولایت]] و [[امامت]] [[ائمه معصومین]] از [[اهل بیت]] {{عم}} است؛ چه اینکه اگر کسی [[معرفت]] آنان را نداشته باشد و به [[ولایت]] آنها [[معتقد]] نگردد، فقط [[مسلمان]] است؛ و مراد از {{متن حدیث|ضَالًّا}} و [[گمراه]] نیز عدم [[معرفت]] [[ائمه]] {{عم}} و [[انکار]] [[ولایت]] آنان است؛ زیرا تنها در پرتو [[ولایت]] [[ائمه دوازده‌گانه]] [[اهل بیت]] {{عم}} است که [[ایمان]] در [[دل]] استقرار می‌یابد و مایه [[نجات]] [[انسان]] می‌شود<ref> بحارالانوار، ج۶۵، ص۲۲۴ - ۲۲۵ و ۳۱۲-۳۱۳. </ref>.
 
* در [[بحارالانوار]] از [[حضرت]] [[امیرمؤمنان]] {{ع}} با [[اشعث بن قیس]] گفت‌وگویی [[نقل]] شده است که [[امام]] {{ع}} در بخشی از آن، ضمن تشریح سیاست‌های خود در حوادثی که پس از [[رحلت پیامبر اکرم]] {{صل}} تا آن زمان رخ داده بود، در پاسخ [[اشعث]] درباره فرجام [[غیر شیعه]] می‌فرماید: "و از [[امّت]] [[مسلمان]] کسی هلاک نشد، جز [[ناصبی‌ها]]، جنگ‌کننده‌ها، انکارکنندگان - از روی [[علم]] و [[آگاهی]] - و [[دشمنان]] معاند. اما کسی که به [[توحید]]، [[اقرار]] به [[نبوّت]] [[محمّد]] {{صل}} و [[دین اسلام]] چنگ زده و از [[ملّت]] [[اسلام]] خارج نشده و علیه ما [[ظلم]] و ستمی روا نمی‌دارد و با ما [[دشمنی]] نمی‌ورزد و (با این حال) در مسئله [[خلافت]] [[شک]] دارد و شایستگان و [[والیان]] آن را نمی‌شناسد و [[ولایت]] ما را نمی‌شناسد. چنین کسی به طور حتم، [[مسلمان]] [[مستضعف]] است و [[امید]] می‌رود که [[رحمت]] و [[مغفرت الهی]] شامل حالش شود (و نجاتش دهد)"<ref>{{متن حدیث|وَ مَا هَلَكَ مِنَ الْأُمَّةِ إِلَّا النَّاصِبِينَ وَ الْمُكَاثِرِينَ وَ الْجَاحِدِينَ وَ الْمُعَانِدِينَ، فَأَمَّا مَنْ تَمَسَّكَ بِالتَّوْحِيدِ وَ الْإِقْرَارِ بِمُحَمَّدٍ وَ الْإِسْلَامِ وَ لَمْ يَخْرُجْ مِنَ الْمِلَّةِ، وَ لَمْ يُظَاهِرْ عَلَيْنَا الظَّلَمَةَ، وَ لَمْ يَنْصِبْ لَنَا الْعَدَاوَةَ، وَ شَكَّ فِي الْخِلَافَةِ، وَ لَمْ يَعْرِفْ أَهْلَهَا وَ وُلَاتَهَا، وَ لَمْ يَعْرِفْ لَنَا وَلَايَةً، وَ لَمْ يَنْصِبْ لَنَا عَدَاوَةً، فَإِنَّ ذَلِكَ مُسْلِمٌ مُسْتَضْعَفٌ يُرْجَى لَهُ رَحْمَةُ اللَّهِ}}بحارالانوار، ج۲۹، ص۴۷۱.</ref>.
[[امام صادق]] {{ع}} در روایتی در آغاز [[اسلام]] را معرفی می‌کند، مبنی بر اینکه [[اسلام]]، همان ظواهری است که [[عامّه]]- نه [[خاصه]] - [[مردم]] بر آن هستند؛ یعنی [[شهادت]] به [[یگانگی خدا]] و [[نفی]] شریک و از او، [[گواهی]] به [[نبوّت]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}}، به پای داشتن [[نماز]]، پرداختن [[زکات]]، [[حج]] [[خانه خدا]]، [[روزه]] [[ماه رمضان]]، سپس در معرّفی [[ایمان]] چنین فرمود: "[[ایمان]]، [[شناخت]] این امر (=[[امر]] [[ولایت]] و [[امامت]]) است. با این بیان، اگر کسی به [[ظواهر]] [[اسلام]] [[اقرار]] بکند ولی این امر را نشناسد (و به آن [[ایمان]] نیاورد)، [[مسلمان]] است و [[گمراه]]"<ref>{{متن حدیث|الإِيمَانُ مَعْرِفَةُ هَذَا الْأَمْرِ مَعَ هَذَا فَإِنْ أَقَرَّ بِهَا وَ لَمْ يَعْرِفْ هَذَا الْأَمْرَ كَانَ مُسْلِماً وَ كَانَ ضَالًّا}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۲۴ - ۲۵؛ بحارالانوار، ج۶۵، ص۲۴۴ - ۲۴۵.</ref>.
* [[امام هادی]] {{ع}} در [[زیارت جامعه کبیره]]، بر [[ضرورت]] [[اعتقاد]] یکسان به [[ولایت]] و [[امامت]] همه [[ائمه]] {{عم}} و تفکیک‌ناپذیر دانستن این [[اعتقاد]]، تأکید ورزیده است: "پس من همیشه با شما بوده و خواهم بود نه با [[دشمنان]] شما، به ([[امامت]]) شما [[ایمان]] آوردم و به آخرین شما همان‌گونه [[تولّی]] ورزیده و ولایت‌پذیرم که به اولین شما هستم"<ref>{{متن حدیث|فَمَعَكُمْ مَعَكُمْ لَا مَعَ غَيْرِكُمْ آمَنْتُ بِكُمْ وَ تَوَلَّيْتُ آخِرَكُمْ بِمَا تَوَلَّيْتُ بِهِ أَوَّلَكُمْ}}؛ مفاتیح الجنان المعرّب، شیخ عباس قمی، برگردان به عربی: سید محمدرضا نوری نجفی، ص۵۴۸.</ref>.
 
* از [[امام حسن عسکری]] {{ع}} درباره کسانی که بر [[امامت]] [[امام]] [[موسی کاظم]] {{ع}} توقف کردند و [[امامت ائمه]] پس از آن [[حضرت]] را نپذیرفتند، پرسیده شد، آن [[حضرت]] در پاسخ چنین فرمود: (در [[انکار]] [[ولایت]] و [[امامت]]) تفاوت نمی‌کند که کسی [[امامت]] امامی از سوی [[خدا]] را منکر شود یا به [[امامت]] کسی [[معتقد]] گردد که امامتش از سوی [[خدا]] نیست.. ؛ زیرا انکارکننده [[امامت]] آخرین ما، انکارکننده [[امامت]] اولین ماست؛ و افزون‌کننده به [[امامت]] ما مانند کاهنده و منکر[[امر]] [[امامت]] است<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۸۷، روایت ۱۵؛ نیز ر. ک: بحارالانوار، ج۲۳، {{عربی|باب أن من أنكر واحداً منهم فقد أنكر الجميع}}، ص۹۵ - ۹۸.</ref>.
[[علامه مجلسی]] در شرح و [[تفسیر]] این [[روایت]] می‌نویسد: مراد از {{متن حدیث|مَعْرِفَةُ هَذَا الْأَمْرِ}} [[معرفت]] [[ولایت]] و [[امامت]] [[ائمه معصومین]] از [[اهل بیت]] {{عم}} است؛ چه اینکه اگر کسی [[معرفت]] آنان را نداشته باشد و به [[ولایت]] آنها [[معتقد]] نگردد، فقط [[مسلمان]] است؛ و مراد از {{متن حدیث|ضَالًّا}} و [[گمراه]] نیز عدم [[معرفت]] [[ائمه]] {{عم}} و [[انکار]] [[ولایت]] آنان است؛ زیرا تنها در پرتو [[ولایت]] [[ائمه دوازده‌گانه]] [[اهل بیت]] {{عم}} است که [[ایمان]] در [[دل]] استقرار می‌یابد و مایه [[نجات]] [[انسان]] می‌شود<ref> بحارالانوار، ج۶۵، ص۲۲۴ - ۲۲۵ و ۳۱۲-۳۱۳. </ref>.
 
در [[بحارالانوار]] از [[حضرت]] [[امیرمؤمنان]] {{ع}} با [[اشعث بن قیس]] گفت‌وگویی [[نقل]] شده است که [[امام]] {{ع}} در بخشی از آن، ضمن تشریح سیاست‌های خود در حوادثی که پس از [[رحلت پیامبر اکرم]] {{صل}} تا آن زمان رخ داده بود، در پاسخ [[اشعث]] درباره فرجام [[غیر شیعه]] می‌فرماید: "و از [[امّت]] [[مسلمان]] کسی هلاک نشد، جز [[ناصبی‌ها]]، جنگ‌کننده‌ها، انکارکنندگان - از روی [[علم]] و [[آگاهی]] - و [[دشمنان]] معاند. اما کسی که به [[توحید]]، [[اقرار]] به [[نبوّت]] [[محمّد]] {{صل}} و [[دین اسلام]] چنگ زده و از [[ملّت]] [[اسلام]] خارج نشده و علیه ما [[ظلم]] و ستمی روا نمی‌دارد و با ما [[دشمنی]] نمی‌ورزد و (با این حال) در مسئله [[خلافت]] [[شک]] دارد و شایستگان و [[والیان]] آن را نمی‌شناسد و [[ولایت]] ما را نمی‌شناسد. چنین کسی به طور حتم، [[مسلمان]] [[مستضعف]] است و [[امید]] می‌رود که [[رحمت]] و [[مغفرت الهی]] شامل حالش شود (و نجاتش دهد)"<ref>{{متن حدیث|وَ مَا هَلَكَ مِنَ الْأُمَّةِ إِلَّا النَّاصِبِينَ وَ الْمُكَاثِرِينَ وَ الْجَاحِدِينَ وَ الْمُعَانِدِينَ، فَأَمَّا مَنْ تَمَسَّكَ بِالتَّوْحِيدِ وَ الْإِقْرَارِ بِمُحَمَّدٍ وَ الْإِسْلَامِ وَ لَمْ يَخْرُجْ مِنَ الْمِلَّةِ، وَ لَمْ يُظَاهِرْ عَلَيْنَا الظَّلَمَةَ، وَ لَمْ يَنْصِبْ لَنَا الْعَدَاوَةَ، وَ شَكَّ فِي الْخِلَافَةِ، وَ لَمْ يَعْرِفْ أَهْلَهَا وَ وُلَاتَهَا، وَ لَمْ يَعْرِفْ لَنَا وَلَايَةً، وَ لَمْ يَنْصِبْ لَنَا عَدَاوَةً، فَإِنَّ ذَلِكَ مُسْلِمٌ مُسْتَضْعَفٌ يُرْجَى لَهُ رَحْمَةُ اللَّهِ}}بحارالانوار، ج۲۹، ص۴۷۱.</ref>.
 
[[امام هادی]] {{ع}} در [[زیارت جامعه کبیره]]، بر [[ضرورت]] [[اعتقاد]] یکسان به [[ولایت]] و [[امامت]] همه [[ائمه]] {{عم}} و تفکیک‌ناپذیر دانستن این [[اعتقاد]]، تأکید ورزیده است: "پس من همیشه با شما بوده و خواهم بود نه با [[دشمنان]] شما، به ([[امامت]]) شما [[ایمان]] آوردم و به آخرین شما همان‌گونه [[تولّی]] ورزیده و ولایت‌پذیرم که به اولین شما هستم"<ref>{{متن حدیث|فَمَعَكُمْ مَعَكُمْ لَا مَعَ غَيْرِكُمْ آمَنْتُ بِكُمْ وَ تَوَلَّيْتُ آخِرَكُمْ بِمَا تَوَلَّيْتُ بِهِ أَوَّلَكُمْ}}؛ مفاتیح الجنان المعرّب، شیخ عباس قمی، برگردان به عربی: سید محمدرضا نوری نجفی، ص۵۴۸.</ref>.
 
از [[امام حسن عسکری]] {{ع}} درباره کسانی که بر [[امامت]] [[امام]] [[موسی کاظم]] {{ع}} توقف کردند و [[امامت ائمه]] پس از آن [[حضرت]] را نپذیرفتند، پرسیده شد، آن [[حضرت]] در پاسخ چنین فرمود: (در [[انکار]] [[ولایت]] و [[امامت]]) تفاوت نمی‌کند که کسی [[امامت]] امامی از سوی [[خدا]] را منکر شود یا به [[امامت]] کسی [[معتقد]] گردد که امامتش از سوی [[خدا]] نیست.. ؛ زیرا انکارکننده [[امامت]] آخرین ما، انکارکننده [[امامت]] اولین ماست؛ و افزون‌کننده به [[امامت]] ما مانند کاهنده و منکر[[امر]] [[امامت]] است<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۸۷، روایت ۱۵؛ نیز ر.ک: بحارالانوار، ج۲۳، {{عربی|"باب أن من أنكر واحداً منهم فقد أنكر الجميع"}}، ص۹۵ - ۹۸.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۲۱: خط ۲۹:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:وجوب معرفت امام]]
[[رده:شناخت امام]]
[[رده:تعیین امام]]
۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش