علم غیب در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

=== معنای سوم: آنچه به خداوند سبحان اختصاص دارد ([[علم مستأثر]]) ===

این معنا واضح و روشن است، [[غیب]] به این معنا علمی است که به [[خداوند متعال]] اختصاص دارد و هیچ یک از مخلوقاتش به آن [[آگاهی]] ندارند، بلکه خداوند هیچ کسی از مخلوقاتش را به آن آگاه نمی‌کند، زیرا اطلاع دیگران بر آن اختصاصی بودن علم غیب و مختصّ خداوند بودن آن را [[باطل]] می‌کند و [[اخبار]] فراوانی از طریق [[شیعه]] و [[اهل سنت]] وارد شده است که از آنها استفاده می‌شود غیب در این معنا به [[کار]] رفته است. در اینجا بعضی از این [[روایات]] را که در منابع [[شیعی]] آمده است [[ذکر]] می‌کنیم:

# '''روایت سوم:''' روایتی که صفار از [[اصبغ بن نباته]] و او از [[امیر المؤمنین]] نقل کرده است که [[حضرت]] فرمودند: «همانا برای [[خداوند]] دو گونه [[علم]] است: [[علمی]] که خاص او در [[غیب]] است و هیچ [[پیامبری]] از پیامبرانش و هیچ فرشته‌ای از فرشتگانش را از آن [[آگاه]] نمی‌سازد و این همان [[سخن]] [[خداوند]] است که می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْأَرْحَامِ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ}}<ref>«بی‌گمان، تنها خداوند است که دانش رستخیز نزد اوست و او باران را فرو می‌فرستد و از آنچه در زهدان‌هاست آگاه است و هیچ کس نمی‌داند فردا چه به دست خواهد آورد و هیچ کس نمی‌داند در کدام سرزمین خواهد مرد» سوره لقمان، آیه ۳۴.</ref> و برای او [[علمی]] است که فرشتگانش از آن آگاهند. به تحقیق هر آنچه [[فرشتگان]] از آن آگاه هستند، [[محمد و خاندان او]] نیز از آن آگاه هستند و هر آنچه محمد و خاندان او بر آن [[آگاهی]] دارند، مرا نیز آگاه ساخته و بزرگ و کوچک ما از آن آگاه است تا [[روز قیامت]]»<ref>{{متن حدیث|عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ {{ع}}یَقُولُ‏ إِنَّ لِلَّهِ‏ عِلْمَیْنِ‏ عِلْمٌ اسْتَأْثَرَ بِهِ فِی غَیْبِهِ فَلَمْ یُطْلِعْ عَلَیْهِ نَبِیّاً مِنْ أَنْبِیَائِهِ وَ لَا مَلَکاً مِنْ مَلَائِکَتِهِ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَی‏ إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ‏ وَ لَهُ عِلْمٌ قَدِ اطَّلَعَ عَلَیْهِ مَلَائِکَتُهُ فَمَا اطَّلَعَ عَلَیْهِ مَلَائِکَتُهُ فَقَدِ اطَّلَعَ عَلَیْهِ مُحَمَّدٌ وَ آلُهُ وَ مَا اطَّلَعَ عَلَیْهِ مُحَمَّدٌ وَ آلُهُ فَقَدْ أَطْلَعَنِی عَلَیْهِ [یَعْلَمُهُ‏] الْکَبِیرُ مِنَّا وَ الصَّغِیرُ إِلَی أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ}}؛ بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلی الله علیهم، ج‏۱، ص: ۱۱۱.</ref>.

# '''[[روایت]] چهارم:''' مرحوم [[کلینی]] در [[کافی]] از سماعة از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] کرده است که [[حضرت]] فرمودند: «[[خدای تبارک و تعالی]] دو گونه [[علم]] دارد: علمی که [[ملائکه]] و [[پیغمبران]] و رسولانش را به آن آگاه ساخته، پس آنچه ملائکه و [[رسولان]] و پیغمبرانش را به آن آگاه ساخته، ما هم آن را می‌دانیم و علمی که به خودش اختصاص دارد و هرگاه در موضوعی از آن علم، [[بدا]] حاصل شود، ما را از آن آگاه می‌سازد و بر [[امامان]] پیش از ما هم عرضه می‌شود»<ref>{{متن حدیث|عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عِلْمَیْنِ‏ عِلْماً أَظْهَرَ عَلَیْهِ مَلَائِکَتَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ وَ رُسُلَهُ فَمَا أَظْهَرَ عَلَیْهِ مَلَائِکَتَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ فَقَدْ عَلِمْنَاهُ وَ عِلْماً اسْتَأْثَرَ بِهِ‏ فَإِذَا بَدَا لِلَّهِ فِی شَیْ‏ءٍ مِنْهُ‏ أَعْلَمَنَا ذَلِکَ وَ عَرَضَ عَلَی الْأَئِمَّةِ الَّذِینَ کَانُوا مِنْ قَبْلِنَا}}؛ اصول کافی ج ۱ ص۲۵۵.</ref>.