امام رضا از دیدگاه اهل سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

پیش از هر سخن باید توجه داشت که قرار گرفتن [[امام رضا]]{{ع}} در منصب [[ولایتعهدی]] سبب توجه بیشتر [[اهل سنت]] به امام رضا{{ع}} نسبت به دیگر [[ائمه]]{{عم}} بوده است<ref>برای نمونه می‌توان به آثار خلیفة بن خیاط (م ۲۴۰ق)، فسوی (م ۲۷۷ق)، دینوری (م ۲۸۹ق)، طبری (م ۳۱۰ق) و... اشاره نمود.</ref>. در مجموع به طور خلاصه به سه نکته درباره دیدگاه اهل سنت درباره [[حضرت رضا]]{{ع}} اشاره می‌شود.

 

نخست باید از توجه اهل سنت به بعد [[حدیثی]] [[شخصیت]] حضرت سخن به میان آورد. آنان حضرت رضا{{ع}} را از جهت طبقه رجال حدیث، از [[تابعین]] [[اهل مدینه]] و در طبقه هشتم<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۳۱۵.</ref> و مطابق نظر برخی در طبقه دهم<ref>ابن حجر، تقریب التهذیب، ج۲، ص۴۵.</ref> - می‌دانستند و از این جهت به [[احادیث]] حضرت که از [[نبی اکرم]]{{صل}} نقل می‌شد، توجه داشتند. در برخی منابع [[اهل سنت]] تأکید شده است که نمی‌توان از [[روایات]] ایشان چشم پوشی نمود و باید به آنها اهمیت داد<ref>برای نمونه، ر.ک: ابن حبان، الثقات، ج۸، ص۴۵۶.</ref>. نکته دیگر آنکه برخی بزرگان اهل سنت در قرون بعدی همواره به [[فضائل]] و مناقب امام رضا{{ع}} توجه داشته‌اند. از [[حسن بن سهل]] (م ۲۱۵ق) نقل شده است که [[معتقد]] بود [[مأمون]] در میان [[فرزندان]] عباس و علی کسی را پرهیزکارتر و آگاه‌تر از [[علی بن موسی]] نیافت<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۶۲.</ref>. فرد دیگر که در مقام و رثای حضرت سخن گفته، و البته نقل کننده برخی [[اخبار]] مهم از زندگانی امام رضا{{ع}} در کتاب [[عیون اخبار الرضا]]{{ع}} نیز بوده، [[ابراهیم بن عباس صولی]](م۲۴۳ق) است. مطابق گزارش [[ابوالفرج اصفهانی]]، او نیز با نگاهی خوش بینانه به منصب ولایتعهدی [[امام]]{{ع}} و البته در وصف ایشان چنین سرود که اعطای ولایتعهدی به ایشان تمامی دردها و [[مصایب]] [[اهل بیت]] را برطرف ساخت<ref>ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ج۱۰، ص۶۳.</ref>. جالب است که بعدها وقتی سخن از [[حدیث سلسلة الذهب]] به میان آمده آنان در ابتدای خبر به طرح [[فضائل]] حضرت پرداخته‌اند؛ و برای نمونه مطابق [[نقلی]]، [[محمد بن اسلم طوسی]] (م ۲۴۲ق) چنین [[روایت]] می‌کند که هنگام ورود [[امام]]{{ع}} به [[نیشابور]] [[علما]] ایشان را با عباراتی چون {{عربی|السَّيِّدُ الْجَلِيلُ‌}} و {{عربی|ابن السادة الائمة}} خواندند و ایشان را به اجدادش قسم دادند که نزد ایشان [[حدیثی]] را مطرح نماید<ref>ابن صباغ، الفصول المهمة فی معرفة احوال الائمه، ص۲۴۳.</ref>.

 

نکته سوم نیز به ارادت و [[اخلاص]] [[اهل سنت]] در حضور به مضجع [[امام رضا]]{{ع}} و [[زیارت]] آن حضرت در حرمش بر می‌گردد. بارها اهل سنت در قرن‌های بعد در سفرنامه خود به توصیف زیارت [[حرم]] [[حضرت رضا]]{{ع}} پرداخته‌اند<ref>برای نمونه، ر.ک: ابن بطوطه، رحله، ص۴۰۱.</ref>. شواهدی نشان می‌دهد که در آغاز قرن چهارم بزرگان اهل سنت به صورت دسته جمعی در کنار [[قبر]] حضرت رضا{{ع}} جمع می‌شدند و حتی تأکید می‌شود که برخی علاوه بر ارج و [[احترام]] نسبت به حضرت، به [[گریه و زاری]] و [[توسل به حضرت]] روی می‌آوردند<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج۷، ص۳۳۹.</ref>. [[ابن حبان]] (م ۳۵۴ق) اعلام می‌کند که هرگاه مشکلی برایم رخ می‌داد به زیارت حضرت [[علی بن موسی الرضا]] می‌رفتم و برای برطرف شدن مشکل دست به [[دعا]] برداشته و [[مستجاب الدعوه]] می‌شدم<ref>ابن حبان، الثقات، ج۸، ص۴۵۷.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش دوم ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش دوم ج۲]] ص ۸۱.</ref>