جنگ بدر در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۶: خط ۱۶:


== علل جنگ بدر ==
== علل جنگ بدر ==
پیش از جنگ بدر [[مسلمانان]] چند [[سریّه]] و [[غزوه]] داشتند که [[هدف]] از آنها ضربه زدن به [[قریش]] و تصرف کاروان‌های [[تجاری]] آنان بود، هر چند که جز [[سریه نخله]]، هیچ یک نتیجه‌ای نداشت. در این سریّه که در [[ماه حرام]] و به [[فرماندهی]] عبداللّه‌ بن جحش و حدود یک ماه و نیم پیش از [[غزوه بدر]] رخ داد، با کشته شدن یک تن از [[مشرکان]] ([[عمرو بن حضرمی]]) و [[اسارت]] دو تن، کاروان تجاری به [[غنیمت]] گرفته شد<ref>السیرة النبویه، ج ۲، ص۲۵۲ ـ ۲۵۴؛ المغازی، ج ۱، ص۱۳ـ۱۶.</ref>. [[قریش]] این [[شکست]] را مایۀ سرافکندگی خود در میان [[قبایل عرب]] می‌دانست و طالب خون‌بهای عمرو بن حضرمی بود. این موضوع نقش قابل توجهی در وقوع جنگ بدر داشت<ref>ر.ک: محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد جعفر، بدر / غزوه (مقاله)|بدر / غزوه، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم.</ref>.
پیش از جنگ بدر [[مسلمانان]] چند [[سریّه]] و [[غزوه]] داشتند که [[هدف]] از آنها ضربه زدن به [[قریش]] و تصرف کاروان‌های [[تجاری]] آنان بود، هر چند که جز [[سریه نخله]]، هیچ یک نتیجه‌ای نداشت. در این سریّه که در [[ماه حرام]] و به [[فرماندهی]] عبداللّه‌ بن جحش و حدود یک ماه و نیم پیش از [[غزوه بدر]] رخ داد، با کشته شدن یک تن از [[مشرکان]] (عمرو بن حضرمی) و [[اسارت]] دو تن، کاروان تجاری به [[غنیمت]] گرفته شد<ref>السیرة النبویه، ج ۲، ص۲۵۲ ـ ۲۵۴؛ المغازی، ج ۱، ص۱۳ـ۱۶.</ref>. [[قریش]] این [[شکست]] را مایۀ سرافکندگی خود در میان [[قبایل عرب]] می‌دانست و طالب خون‌بهای عمرو بن حضرمی بود. این موضوع نقش قابل توجهی در وقوع جنگ بدر داشت<ref>ر.ک: محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد جعفر، بدر / غزوه (مقاله)|بدر / غزوه، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم.</ref>.


علاوه بر اینکه، وقتی خبر حرکت کاروان تجاری قریش که از [[مکه]] عازم [[شام]] بود، به [[مدینه]] رسید؛ موقعیت مناسبی بود که [[رسول خدا]]{{صل}} [[اموال]] کاروان تجاری قریش را [[مصادره]] کند؛ زیرا آنان اموال [[مهاجران]] را توقیف کرده بودند و در صورت اصرار و [[لجبازی]]، اموال آنان را به عنوان [[غنیمت]] بین مهاجران تقسیم کنند. [[پیامبر]]{{صل}} با ۱۵۰ نفر از [[صحابه]] کاروان تجاری قریش را تا ذات العشیره تعقیب کرد، اما با کاروان [[تجاری]] رو به رو نشد تا بتواند اموال کاروان را مصادره کند<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۲؛ [[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[غزوه بدر (مقاله)|غزوه بدر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۳۲.</ref>.
علاوه بر اینکه، وقتی خبر حرکت کاروان تجاری قریش که از [[مکه]] عازم [[شام]] بود، به [[مدینه]] رسید؛ موقعیت مناسبی بود که [[رسول خدا]]{{صل}} [[اموال]] کاروان تجاری قریش را [[مصادره]] کند؛ زیرا آنان اموال [[مهاجران]] را توقیف کرده بودند و در صورت اصرار و [[لجبازی]]، اموال آنان را به عنوان [[غنیمت]] بین مهاجران تقسیم کنند. [[پیامبر]]{{صل}} با ۱۵۰ نفر از [[صحابه]] کاروان تجاری قریش را تا ذات العشیره تعقیب کرد، اما با کاروان [[تجاری]] رو به رو نشد تا بتواند اموال کاروان را مصادره کند<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۲؛ [[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[غزوه بدر (مقاله)|غزوه بدر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۳۲.</ref>.
خط ۲۴: خط ۲۴:
[[مشرکان]] با دیدن این صحنه و فریادهای ضمضم به [[جنبش]] درآمدند. [[ابوجهل]] نیز بر بام [[کعبه]]، مکیان را برای نجات اموالشان [[تشویق]] می‌کرد؛ اما [[خواب]] بدی که [[عاتکه دختر عبدالمطلب]] سه [[روز]] پیش از ورود ضمضم دیده و در مکه شایع شده بود چنان وحشتی در میان مکیان افکنده بود که تا رسیدن به [[بدر]] پیوسته از آن یاد می‌کردند<ref>ر.ک: [[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد جعفر]]، [[بدر / غزوه (مقاله)|بدر / غزوه]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵]]؛ [[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[غزوه بدر (مقاله)|غزوه بدر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۳۳.</ref>.  
[[مشرکان]] با دیدن این صحنه و فریادهای ضمضم به [[جنبش]] درآمدند. [[ابوجهل]] نیز بر بام [[کعبه]]، مکیان را برای نجات اموالشان [[تشویق]] می‌کرد؛ اما [[خواب]] بدی که [[عاتکه دختر عبدالمطلب]] سه [[روز]] پیش از ورود ضمضم دیده و در مکه شایع شده بود چنان وحشتی در میان مکیان افکنده بود که تا رسیدن به [[بدر]] پیوسته از آن یاد می‌کردند<ref>ر.ک: [[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد جعفر]]، [[بدر / غزوه (مقاله)|بدر / غزوه]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵]]؛ [[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[غزوه بدر (مقاله)|غزوه بدر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲]]، ص۱۳۳.</ref>.  


جریان [[خواب]] این بود که او سه [[روز]] قبل در خواب دیده بود که شخصی فریاد می‌زند، مردم به سوی [[قتلگاه]] خود بشتابید و سپس این منادی بر فراز [[کوه]] «[[ابوقیس]]» رفت و قطعۀ سنگ بزرگی را از بالا به حرکت درآورد، این قطعه سنگ متلاشی شد و هر قسمتی از آن به یکی از خانه‌های [[قریش]] اصابت کرده و نیز از درّۀ [[مکه]] سیلاب [[خون]] جاری شد. هنگامی که [[وحشت]] زده از خواب [[بیدار]] شد و به برادرش «عباس» خبر داد، مردم در وحشت فرو رفتند، اما هنگامی که داستان این خواب به گوش«[[ابوجهل]]» رسید، گفت: این [[زن]]، [[پیامبر]] دومی است که در فرزندان عبدالمطلب ظاهر شده، قسم به بت‌های «[[لات]]» و «[[عزی]]» که سه روز مهلت می‌دهیم اگر اثری از [[تعبیر خواب]] او ظاهر نشد، نامه‌ای را در میان خودمان [[امضا]] می‌کنیم که «[[بنی هاشم]]» دروغگوترین طوائف عربند، ولی روز سوم که از این کار گذشت، همان روزی بود که فریاد قاصد [[ابوسفیان]] همۀ مکه را لرزان ساخت.
جریان [[خواب]] این بود که او سه [[روز]] قبل در خواب دیده بود که شخصی فریاد می‌زند، مردم به سوی [[قتلگاه]] خود بشتابید و سپس این منادی بر فراز [[کوه]] «ابوقیس» رفت و قطعۀ سنگ بزرگی را از بالا به حرکت درآورد، این قطعه سنگ متلاشی شد و هر قسمتی از آن به یکی از خانه‌های [[قریش]] اصابت کرده و نیز از درّۀ [[مکه]] سیلاب [[خون]] جاری شد. هنگامی که [[وحشت]] زده از خواب بیدار شد و به برادرش «عباس» خبر داد، مردم در وحشت فرو رفتند، اما هنگامی که داستان این خواب به گوش«[[ابوجهل]]» رسید، گفت: این [[زن]]، [[پیامبر]] دومی است که در فرزندان عبدالمطلب ظاهر شده، قسم به بت‌های «[[لات]]» و «[[عزی]]» که سه روز مهلت می‌دهیم اگر اثری از تعبیر خواب او ظاهر نشد، نامه‌ای را در میان خودمان [[امضا]] می‌کنیم که «[[بنی هاشم]]» دروغگوترین طوائف عربند، ولی روز سوم که از این کار گذشت، همان روزی بود که فریاد قاصد [[ابوسفیان]] همۀ مکه را لرزان ساخت.


از آنجا که بسیاری از مردم مکه در این کاروان سهمی داشتند مردم به سرعت [[بسیج]] شدند و حدود ۹۵۰ نفر [[مرد]] [[جنگی]] که جمعی از آنها بزرگان و سرشناسان مکه بودند با ۷۰۰ شتر و ۱۰۰ رأس اسب به حرکت در آمدند، و فرماندهی لشکر به عهدۀ ابوجهل بود. از سوی دیگر ابوسفیان برای اینکه خود را از تعرض [[مسلمانان]] مصون بدارد، مسیر خود را [[تغییر]] داد و به سرعت به سوی مکه گام برمی‌داشت<ref>المغازی، ج ۱، ص۳۳.</ref>.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[قصه‌های قرآن (کتاب)|قصه‌های قرآن]]، ص۵۸۳.</ref>
از آنجا که بسیاری از مردم مکه در این کاروان سهمی داشتند مردم به سرعت [[بسیج]] شدند و حدود ۹۵۰ نفر [[مرد]] [[جنگی]] که جمعی از آنها بزرگان و سرشناسان مکه بودند با ۷۰۰ شتر و ۱۰۰ رأس اسب به حرکت در آمدند، و فرماندهی لشکر به عهدۀ ابوجهل بود. از سوی دیگر ابوسفیان برای اینکه خود را از تعرض [[مسلمانان]] مصون بدارد، مسیر خود را [[تغییر]] داد و به سرعت به سوی مکه گام برمی‌داشت<ref>المغازی، ج ۱، ص۳۳.</ref>.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[قصه‌های قرآن (کتاب)|قصه‌های قرآن]]، ص۵۸۳.</ref>
۱۱۸٬۳۹۵

ویرایش