محمد تقی جعفری (پدیدآورنده)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

محمد تقی جعفری
لقب	علامه جعفری
تاریخ درگذشت	1377 ش
آرامگاه	مشهد (ایران)
ملیت	اهل تبریز
تابعیت	ایران
زبان	فارسی
منصب	علامه، فقیه، نویسنده، فیلسوف
دین	اسلام
مذهب	شیعه اثناعشری
اطلاعات علمی
تحصیلات	اجتهاد
استادان	سید محمود شاهرودی، سید جمال الدین گلپایگانی، میرزا مهدی آشتیانی، سید محسن حکیم، سید محمد هادی میلانی، سید ابوالقاسم خویی، سید عبدالهادی شیرازی
شاگردان	عبدالرحیم گواهی، علی رضا صدرا، مهدی فیروزان، علی رافعی، عبدالرحیم گواهی
آثار	«شرح نهج البلاغه»، «علم از دیدگاه علی(ع)»، «نیایش امام حسین در صحرای عرفات»، «امید و انتظار»، «فکرواره نهج البلاغه»، «حضرت امام علی و عرفان»

• محمد تقی جعفری، فقیه، جامع علوم معقول و منقول، اسلام‌شناس، انسان‌شناس و فیلسوف برجسته معاصر، در شهر تبریز دیده به جهان گشود. پدرس مردی متدین بود که به شغل نانوایی اشتغال داشت. وی مقدمات تحصیل را نزد مادر خویش آغاز کرد و پس از آن در مدرسه اعتماد، پایه چهارم و پنجم ابتدایی را گذراند. سپس در مدرسه طالبیه تبریز تحصیل در علوم دینی را پی گرفت. سال ۱۳۱۹ به تهران مهاجرت کرد و در مدرسه مروی به تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۲۲ به قم مهاجرت و تحصیل در دروس خارج را آغاز کرد. وی در تهران و قم از محضر اساتیدی چون میرزا مهدی آشتیانی، محمدرضا تنکابنی و میرزا محمدتقی زرگر تبریزی بهره برد و در ۲۳ سالگی به درجه اجتهاد نایل آمد. چندی بعد برای بهره‌گیری از حوزه علمیه نجف اشرف راهی آن دیار شد و از محضر اساتید برجسته آن دیار همچون سید حسن موسوی بجنوردی، سید کاظم شیرازی، سید عبدالهادی شیرازی، ابوالقاسم خویی، سید مرتضی طالقانی، سید محمود شاهرودی، محمد هادی میلانی و... بهره جست. وی پس از ۱۱ سال اقامت در نجف‌اشرف به ایران بازگشت. استاد جعفری برای "اندیشه"، اصالت محض قائل بود و به مقوله "سؤال" و "پرسش" اهمیتی بسیار جدی می‌داد. به اذعان و گواه کسانی که سال‌ها با او در ارتباط و از نزدیک شاهد کوشش‌ها و جست‌وجوهایش بودند، هیچ چیز برای وی، ارزش و اهمیت سؤال را نداشت. اگر بتوان برای شخصیتش از تار و پودی سخن به میان آورد، بی‌گمان این تار و پود، جست‌وجو و سؤال خواهد بود.
• استاد جعفری در عمر علمی خود در مباحث گوناگون به تولید اثر پرداخت؛ مباحثی چون: کلیات علم، انسان‌شناسی، جهان‌شناسی، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، زیبایی‌شناسی، اخلاق، حکمت، فقه، فلسفه، کلام و عرفان، مولوی‌شناسی و نقد.
• از برجسته‌ترین آثار او می‌توان به مجموعه ۱۵ جلدی تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی و مجموعه ۲۷ جلدی ترجمه و تفسیر نهج البلاغه اشاره کرد. ترجمه نهج البلاغه استاد جعفری، برگرفته از شرح ایشان نیز به زیور طبع آراسته شد.
• ایشان در مقدمه‌ای که در بستر بیماری و در اواخر عمر بر ترجمه خویش نگاشتند، مطالبی ارزشمند را درباره نهج البلاغه عرضه داشتند. از جمله در این متن می‌نویسد: پس از قرآن مجید، سیر و سیاحت تا حدودی دقیق و همه‌جانبه در مجموعه نهج البلاغه اثبات می‌کند که صاحب این سخنان با همه حقایق زندگی انسان در ارتباط با خویشتن، ارتباط با خدا، ارتباط با جهان هستی و ارتباط با هم‌نوعان خود، آگاهی کامل داشته است.
• علامه جعفری در حیات علمی خویش مورد توجه محافل علمی و فلسفی جهان قرار گرفت و در مجموع ۵۴ شخصیت علمی دنیا و مشاهیر دانشمندان با وی به مصاحبه، گفت‌وگو و مناظره پرداختند. از جمله: پروفسور روزنتال از آلمان، برتراند راسل از انگستان، پروفسور مونتنی از فرانسه، چارلز آدامز از کانادا، دکتر کورودا از ژاپن، گالیندوپل از السالوادور و... .
• علامه محمد تقی جعفری در سال ۱۳۷۷ به‌علت بیماری، در حالی‌که برای معالجه به انگلستان رفته بود، جان به جان‌آفرین تسلیم کرد. آرامگاه او در مشهد، رواق دارالزهد در حرم مطهر رضوی واقع است.

استادان

او تحصیلات دینی خود را نزد اساتیدی همچون: سید حسن موسوی بجنوردی، سید کاظم شیرازی، سید عبدالهادی شیرازی، ابوالقاسم خویی، سید مرتضی طالقانی، محمد هادی میلانی به اتمام رساند.

کتاب‌های منتشر شده

1. «شرح نهج البلاغه»
2. «علم از دیدگاه علی(ع)»
3. «نیایش امام حسین در صحرای عرفات»
4. «امید و انتظار»
5. «فکرواره نهج البلاغه»
6. «حضرت امام علی و عرفان»

جستارهای وابسته

• همه آثار معرفی‌شده محمد تقی جعفری