خاتمیت و مرجعیت علمی امامان معصوم (مقاله)

خاتمیت و مرجعیت علمی امامان معصوم (ع) و دیدگاه‌های آقای دکتر سروش
زبان	فارسی
نویسنده	جعفر سبحانی
مذهب	شیعه
منتشر شده در	فصلنامه کلام اسلامی فصلنامه قبسات
وابسته به	مؤسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق (ع) پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
محل نشر	قم، ایران قم، ایران
تاریخ نشر	پاییز ۱۳۸۴ پاییز ۱۳۸۴
شماره	۵۵ ۳۷
ناشر الکترونیک	پایگاه مجلات تخصصی نور پایگاه استنادی علوم جهان اسلام

خاتمیت و مرجعیت علمی امامان معصوم (ع) و دیدگاه‌های آقای دکتر سروش عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی که به بررسی مرجعیت علمی امامان معصوم و پاسخ به نظرات عبدالکریم سروش در رابطه با خاتمیت می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۵ صفحه‌ای به قلم جعفر سبحانی نگاشته شده و در فصلنامه کلام اسلامی (شماره ۵۵، پاییز ۱۳۸۴) انتشار یافته است.

این مقاله همچنین توسط فصلنامه قبسات پاییز ۱۳۸۴ (شماره ۳۷) در ۲۲ صفحه به چاپ رسیده است.

چکیده مقاله

1. نویسنده در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسد: «اخیرا بعضی افراد در باب سازگاری خاتمیت و مرجعیت‌ علمی‌ امامان‌ معصوم شـبهاتی را مـطرح نـموده‌اند. آنان برآنند که اعتقاد به علم لدنی و عصمت امامان و حجتیت سخنان آنان با خاتمیت پیـامبر گرامی اسلام و انقطاع وحی ناسازگاری دارد.‌ این مقال بر آن‌ است‌ تا پاسخ مـستدل به این شبهه و بـرخی از شـبهات دیگر بدهد».

1. وی درباره ترتیب مباحث می‌نویسد: «در ابتدا به سرچشمه علوم امامان معصوم اشاره می‌شود که عبارتند از: ۱. نقل از رسول خدا ۲.‌ نقل از کتاب علی ۳.استنباط از کتاب و سنت ۴. الهام‌های الاهی. سپس مطرح شده است که قرآن و روایات بـر این نکته تاکید دارند که ممکن است افرادی از علم‌ لدنی‌ عصمت برخوردار باشند و سخنان آنان بر دیگران حجت داشته باشد ولی نبی نباشند بنابراین هیچ ناسازگاری بین خاتمیت و مرجعیت علمی وسیاسی ائمـه وجـود ندارد. همچنین در ادامه به‌ نقش‌ امامان در حفظ و پاسداری از شریعت اسلام اشاره شده. در پایان وظیفه و جایگاه عقل در فهم متون دینی پس از رحلت پیامبر مورد بررسی قرارگرفته است. در‌ ضمن‌ در این مقاله به تناقض‌گویی‌های جـناب آقـای دکتر سروش در این باب اشاره شده‌است».

فهرست مقاله

• خاتمیت یا انقطاع وحی تشریعی؛
• معنای خاتمیت؛
• محور نخست: ناسازگاری مرجعیت علمی با خاتمیت؛
  • سرچشمه علوم امامان معصوم (ع)؛
  • تضمین حجیت اقوال امامان در سنت پیامبر (ص)؛
  • تناقض در گفتارها؛
  • نظریه قبض و بسط و لوازم غیر صحیح آن؛
• محور دوم: ویژگی انبیا؛
  • به بهانه حفظ خاتمیت دیگر آموزه‌ها را انکار نکنیم؛
• محور سوم: نقش امامان در حفظ و پاسداری از شریعت؛
  • فرمان جعل حدیث؛
• محور چهارم: رهاسازی عقل انسانی پس از رحلت پیامبر (ص)؛
• ... هنرش نیز بگو.

در باره پدیدآورنده

جعفر سبحانی

آیت الله جعفر سبحانی (متولد ۱۳۰۸ ش، تبریز)، از مراجع تقلید شیعیان و اساتید خارج حوزه علمیه قم می‌باشد. تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای، امام خمینی و علامه طباطبایی به اتمام رساند. مشارکت در تأسیس مجله مکتب اسلام، شرکت در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تأسیس مؤسسه تعلیماتی تحقیقاتی امام صادق (ع)، ایجاد رشته تحصیلی کلام اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است.

او علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی و اجرایی به تألیف آثار فراوان با موضوعات تفسير، حديث، فقه، اصول، كلام، تاريخ، فلسفه، ملل ونحل، رجال، درايه، نقد وهابيت و زمینه‌های دیگر علوم اسلامی و انسانی اهتمام ورزیده است و تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. « آگاهی سوم یا علم غیب»، «خاتمیت از نظر قرآن و حدیث و عقل»، «پیشوایی از نظر اسلام (امامت و خلافت)»، «شفاعت از دیدگاه قرآن و حدیث و عقل»، «کاوش‌هایی پیرامون ولایت»، «فروغ ابدیت»، «مصحف علی (ع)»، «منبع علم و آگاهی امامان (ع)» و «مصحف فاطمه»برخی از این آثار است.

مقاله‌های وابسته

• ترجمه عربی این مقاله (الخاتمیة و المرجعیة لأهل البیت)

پیوند به بیرون

• این مقاله در وبگاه فصلنامه قبسات
• دریافت متن PDF مقاله از پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
• مشاهده متن کامل مقاله در دانشنامه موضوعی قرآن
• وبگاه اسلام تایمز