یمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '===نتیجه گیری===' به '===نتیجه‌گیری===')
خط ۲۳: خط ۲۳:
*علاوه بر اینکه مسألۀ تقسیم [[نشانه‌های ظهور]] به حتمی و غیرحتمی، آن‌قدر [[مسلم]] بوده است که گاهی [[اصحاب ائمه]]{{ع}} از حتمی یا غیرحتمی بودن برخی از [[نشانه‌ها]] سؤال می‌کردند. این سؤالات نشان‌دهنده [[مسلم]] بودن اصل تقسیم [[نشانه‌ها]] به حتمی و غیرحتمی است. در حالی که [[نقل]] نشده یکی از [[اصحاب]] در مورد حتمی بودن [[قیام یمانی]] سؤال کند. از میان [[نشانه‌های ظهور]] معمولاً پنج علامت در کنار هم ذکر می‌شوند و گاهی این پنج علامت به حتمیت توصیف شده‌اند، مثلاً [[ابوحمزه ثمالی]] می‌گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} سؤال کردم: آیا [[خروج سفیانی]] از حتمیات است؟ فرمودند:<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد ج ۲ ص ۳۷۱</ref> {{متن حدیث|"نَعَمْ وَ النِّدَاءُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا مَحْتُومٌ وَ اخْتِلَافُ بَنِی الْعَبَّاسِ فِی الدَّوْلَةِ مَحْتُومٌ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّکِیَّةِ مَحْتُومٌ وَ خُرُوجُ الْقَائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ مَحْتُومٌ"}}<ref>ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۶۳ ـ ۶۸</ref> البته با این همه برخی از [[دانشمندان]] قائل به حتمی بودن [[قیام یمانی]] هستند.<ref>در کتاب دانشنامه امام مهدی، این روایت معتبر و قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور دانسته شده است. ر.ک. م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج۷، ص۴۴۵؛ مؤلف کتاب در آستانه ظهور نیز خروج یمانی را از نشانه‌های حتمی ظهور می‌داند و همین روایت را نقل کرده است. ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور. در کتاب فرهنگ‌نامه مهدویت نیز خروج سرداری از اهل یمن که مردم را به حق و عدل دعوت می‌کند، از نشانه‌های حتمی ظهور دانسته شده و ادعا شده در مصادر شیعه روایات فراوانی در این باره وجود دارد، البته در ادامه تصریح شده که خروج یمانی به طور اجمال از نشانه‌های ظهور است. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۲۱۰ ـ ۲۱۱</ref>
*علاوه بر اینکه مسألۀ تقسیم [[نشانه‌های ظهور]] به حتمی و غیرحتمی، آن‌قدر [[مسلم]] بوده است که گاهی [[اصحاب ائمه]]{{ع}} از حتمی یا غیرحتمی بودن برخی از [[نشانه‌ها]] سؤال می‌کردند. این سؤالات نشان‌دهنده [[مسلم]] بودن اصل تقسیم [[نشانه‌ها]] به حتمی و غیرحتمی است. در حالی که [[نقل]] نشده یکی از [[اصحاب]] در مورد حتمی بودن [[قیام یمانی]] سؤال کند. از میان [[نشانه‌های ظهور]] معمولاً پنج علامت در کنار هم ذکر می‌شوند و گاهی این پنج علامت به حتمیت توصیف شده‌اند، مثلاً [[ابوحمزه ثمالی]] می‌گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} سؤال کردم: آیا [[خروج سفیانی]] از حتمیات است؟ فرمودند:<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد ج ۲ ص ۳۷۱</ref> {{متن حدیث|"نَعَمْ وَ النِّدَاءُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا مَحْتُومٌ وَ اخْتِلَافُ بَنِی الْعَبَّاسِ فِی الدَّوْلَةِ مَحْتُومٌ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّکِیَّةِ مَحْتُومٌ وَ خُرُوجُ الْقَائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ مَحْتُومٌ"}}<ref>ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۶۳ ـ ۶۸</ref> البته با این همه برخی از [[دانشمندان]] قائل به حتمی بودن [[قیام یمانی]] هستند.<ref>در کتاب دانشنامه امام مهدی، این روایت معتبر و قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور دانسته شده است. ر.ک. م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج۷، ص۴۴۵؛ مؤلف کتاب در آستانه ظهور نیز خروج یمانی را از نشانه‌های حتمی ظهور می‌داند و همین روایت را نقل کرده است. ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور. در کتاب فرهنگ‌نامه مهدویت نیز خروج سرداری از اهل یمن که مردم را به حق و عدل دعوت می‌کند، از نشانه‌های حتمی ظهور دانسته شده و ادعا شده در مصادر شیعه روایات فراوانی در این باره وجود دارد، البته در ادامه تصریح شده که خروج یمانی به طور اجمال از نشانه‌های ظهور است. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۲۱۰ ـ ۲۱۱</ref>


===نتیجه گیری===
===نتیجه‌گیری===
*آنچه از مجموع [[روایات]] متعددی که دربارۀ [[یمانی]] وارد شده است<ref>می‌توان گفت روایاتی که به قیام یمانی پرداخته‌اند مستفیض‌اند. ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵</ref> به دست می‏‌آید، در مورد [[قیام یمانی]] دو دیدگاه وجود دارد بسیاری از [[دانشمندان]] [[قیام یمانی]] را از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] می‌دانند،<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲ ص ۵۴ و ۵۵؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص ۲۶۶؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۲۹، [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص ۲۰۶، [[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص ۸۵ و ۸۶، [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۴۹ ـ ۵۱، نویسندگان کتاب [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۰ ـ ۲۸۱؛ [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، صفحه۵۲.</ref> چنانچه معروف و مشهور نیز همین است ولی در مقابل برخی از [[دانشمندان]] [[دلایل]] حتمی بودن [[قیام یمانی]] را کامل نمی‌دانند.<ref>ر.ک. [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۶۳ ـ ۶۸</ref> البته فراوانی روایاتی که در مورد [[قیام یمانی]] وارد شده به حدی است که می‌توان گفت: اصل حرکت و [[قیام یمانی]] دارای [[دلیل]] معتبر است، لکن دیگر خصوصیات و ویژگی‌های مربوط به او و جزئیات دیگر، با رعایت [[ضوابط سندی]] قابل اثبات نیست.<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ص۴۴۵؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵</ref> بر فرض که عباراتِ [[روایات]] رمزی باشند، حرکت [[یمانی]] سمبلی از یک [[قیام]] بر [[حق]] در مقابل [[انحراف]] و [[گمراهی]] موجود در دوران [[غیبت]] خواهد بود.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵</ref>
*آنچه از مجموع [[روایات]] متعددی که دربارۀ [[یمانی]] وارد شده است<ref>می‌توان گفت روایاتی که به قیام یمانی پرداخته‌اند مستفیض‌اند. ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵</ref> به دست می‏‌آید، در مورد [[قیام یمانی]] دو دیدگاه وجود دارد بسیاری از [[دانشمندان]] [[قیام یمانی]] را از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] می‌دانند،<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲ ص ۵۴ و ۵۵؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص ۲۶۶؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۲۹، [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص ۲۰۶، [[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص ۸۵ و ۸۶، [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۴۹ ـ ۵۱، نویسندگان کتاب [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۰ ـ ۲۸۱؛ [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، صفحه۵۲.</ref> چنانچه معروف و مشهور نیز همین است ولی در مقابل برخی از [[دانشمندان]] [[دلایل]] حتمی بودن [[قیام یمانی]] را کامل نمی‌دانند.<ref>ر.ک. [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۶۳ ـ ۶۸</ref> البته فراوانی روایاتی که در مورد [[قیام یمانی]] وارد شده به حدی است که می‌توان گفت: اصل حرکت و [[قیام یمانی]] دارای [[دلیل]] معتبر است، لکن دیگر خصوصیات و ویژگی‌های مربوط به او و جزئیات دیگر، با رعایت [[ضوابط سندی]] قابل اثبات نیست.<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ص۴۴۵؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵</ref> بر فرض که عباراتِ [[روایات]] رمزی باشند، حرکت [[یمانی]] سمبلی از یک [[قیام]] بر [[حق]] در مقابل [[انحراف]] و [[گمراهی]] موجود در دوران [[غیبت]] خواهد بود.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵</ref>



نسخهٔ ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۳۶

از علائم و نشانه‌های ظهور، قیام یمانی است. یمانی یعنی کسی که اهل یمن و منسوب به آنجا باشد. در روایات به اسم او اشاره‌ای نشده است اما پرچم او را «رَايَةُ هُدًى» یعنی پرچم هدایت نامیده‌اند.

مقدمه

روایاتی که اصل قیام یمانی را مطرح کرده‌اند

روایاتی که قیام یمانی را از نشانه‌های ظهور دانسته‌اند

  • دسته‌ دوم، قیام یمانی را از نشانه‌های ظهور دانسته‌اند: از جمله امام صادق (ع) فرمودند:[۱۸] «خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ‏ مِنَ الْعَلَامَاتِ الصَّيْحَةُ وَ السُّفْيَانِيُّ وَ الْخَسْفُ بِالْبَيْدَاءِ وَ خُرُوجُ الْيَمَانِيِّ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ»[۱۹]

روایاتی که بیانگر حتمی بودن قیام یمانی است

نتیجه‌گیری

پرسش مستقیم

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ر.ک. باقری‌زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص ۸۵ و ۸۶؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص ؟؟؟
  2. ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱ ص ۲۲۳
  3. ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱ ص ۲۲۳
  4. ر.ک. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۷، ص ۴۴۴–۴۴۵؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲ ص ۵۴ و ۵۵؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص ۲۶۶؛ درسنامه مهدویت، ج ۳ ص ۱۲۹؛ رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۴۹- ۵۱؛ نویسندگان کتاب چشم به راه مهدی، ص ۲۸۰ ـ ۲۸۱؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص 337 ـ 338
  5. بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۲: «"وَ لَیسَ فِی الرَایاتِ أَهْدَی مِنْ رَایةِ الْیمَانِی، هِی رَایةُ هُدًی لِأَنَهُ یدْعُو إِلَی صَاحِبِکمْ"»
  6. ر.ک: فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۹۹.
  7. ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۷۱ ـ ۷۲
  8. بشارة الإسلام، ص ۱۷۵؛ شبلنجی، نور الأبصار، ص ۱۷۲
  9. ابن ابی زینب، محمد بن ابراهیم، الغیبة نعمانی، ص ۱۶۳، مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ۵۲ ، ص ۷۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص 784
  10. ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۷۱ ـ ۷۲
  11. حافظ برسی، رجب بن محمد، مشارق انوار الیقین، ص ۲۰۰
  12. عسقلانی، ابن حجر، فتح الباری، ج ۶، ص ۳۹۷
  13. عسقلانی، ابن حجر، فتح الباری، ج ۱۳، ص ۶۷
  14. مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الأشراف، ص ۲۷۱
  15. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۱۰ ـ ۲۱۱
  16. طوسی، محمد بن حسن، الغيبة، ص۴۴۶: «خروج سه نفر: خراسانی و سفیانی و یمانی در یک سال و یک ماه و در یک روز و پرچمی هدایت‏‌کننده‌‏تر از پرچم یمانی نیست. او به حق راهنمائی می‏‌کند.»
  17. ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۲۱۰ ـ ۲۱۱
  18. طوسی، محمد بن حسن، الغيبة، ص ۴۳۶
  19. ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵
  20. ابن ابی زینب، محمد بن ابراهیم، الغیبة للنعمانی، ص ۲۶۲، باب ۱۴، ح ۱۱
  21. ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵؛ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۶۳ ـ ۶۸
  22. این حدیث ضعیف است به دلیل وجود عبیدالله بن موسی و... نک: مستدرکات علم رجال الحدیث، ج ۵، ص ۱۹۶
  23. مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ۵۲ ، ص ۲۳۳، باب ۲۵، ح ۹۸
  24. اثبات الهداة، ج ۳، ص ۷۳۵، باب ۳۴، فصل ۹، ح ۹۹
  25. ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۶۳ ـ ۶۸
  26. ر.ک. ابن بابویه، محمد بن علی، کمال‌الدین، ص۶۵۰، باب۵۷، ح۷
  27. ر.ک. م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج۷، ص۴۴۵؛ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۶۳ ـ ۶۸؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص ۴۹.
  28. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۸، ص ۳۱۰، ح ۴۸۳
  29. ابن ابی زینب، محمد بن ابراهیم، الغیبة للنعمانی، ص ۲۶۱، باب ۱۴، ح ۹ (این روایت مرسله است)
  30. ابن داوود، حسن بن علی بن داود، رجال ابن داود، ص۲۷۰
  31. مفید، محمد بن محمد، الإرشاد ج ۲ ص ۳۷۱
  32. ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۶۳ ـ ۶۸
  33. در کتاب دانشنامه امام مهدی، این روایت معتبر و قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور دانسته شده است. ر.ک. م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج۷، ص۴۴۵؛ مؤلف کتاب در آستانه ظهور نیز خروج یمانی را از نشانه‌های حتمی ظهور می‌داند و همین روایت را نقل کرده است. ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور. در کتاب فرهنگ‌نامه مهدویت نیز خروج سرداری از اهل یمن که مردم را به حق و عدل دعوت می‌کند، از نشانه‌های حتمی ظهور دانسته شده و ادعا شده در مصادر شیعه روایات فراوانی در این باره وجود دارد، البته در ادامه تصریح شده که خروج یمانی به طور اجمال از نشانه‌های ظهور است. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۲۱۰ ـ ۲۱۱
  34. می‌توان گفت روایاتی که به قیام یمانی پرداخته‌اند مستفیض‌اند. ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵
  35. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲ ص ۵۴ و ۵۵؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص ۲۶۶؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ج ۳، ص ۱۲۹، حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۲۰۶، باقری زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص ۸۵ و ۸۶، رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۴۹ ـ ۵۱، نویسندگان کتاب چشم به راه مهدی، ص ۲۸۰ ـ ۲۸۱؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، صفحه۵۲.
  36. ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۶۳ ـ ۶۸
  37. ر.ک. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص۴۴۵؛ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵
  38. ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۶۵۳ ـ ۶۵۵

پیوند به بیرون