بدون خلاصۀ ویرایش
(←مقدمه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
==اهمیّت احسان== | ==اهمیّت احسان== | ||
*در بعضی [[روایات]] به جهت اهمیّت احسان، از واژههای مانند: [[بهترین]]، [[کاملترین]]، زیباترین و... استفاده شده است که به برخی از آنها اشاره میشود: | *در بعضی [[روایات]] به جهت اهمیّت احسان، از واژههای مانند: [[بهترین]]، [[کاملترین]]، زیباترین و... استفاده شده است که به برخی از آنها اشاره میشود: | ||
# [[افزونترین احسان]]: بهجا آوردن [[صله رحم]]، اجر و ثوابی افزونتر و بیشتر از سایر نیکوییها دارد. [[حضرت علی]] میفرماید: " افزونترین نیکویی، پیوند کردن با [[خویشان]] است"<ref>غرر الحکم، ح ۹۲۹۱</ref>. | # [[افزونترین احسان]]: بهجا آوردن [[صله رحم]]، اجر و ثوابی افزونتر و بیشتر از سایر نیکوییها دارد. [[حضرت علی]] میفرماید: " افزونترین نیکویی، پیوند کردن با [[خویشان]] است"<ref>غرر الحکم، ح ۹۲۹۱: {{متن حدیث|عليكم بصنايع الإحسان و حسن البرّ بذوي الرّحم}}</ref>. | ||
# کامل شدن احسان: احسان در این معنا شامل هر کار [[نیکی]] است و هنگامی کامل میشود که دارای سه ویژگی باشد. [[حضرت علی]] {{ع}} میفرماید: "احسان جز با سه چیز کامل نشود: تعجیل در کار خیر، ناچیز شمردن آن هر چند زیاد باشد، منت نگذاشتن". | # کامل شدن احسان: احسان در این معنا شامل هر کار [[نیکی]] است و هنگامی کامل میشود که دارای سه ویژگی باشد. [[حضرت علی]] {{ع}} میفرماید: "احسان جز با سه چیز کامل نشود: تعجیل در کار خیر، ناچیز شمردن آن هر چند زیاد باشد، منت نگذاشتن"<ref>تحف العقول، ص ۳۲۳: {{متن حدیث|لَا يَتِمُّ الْمَعْرُوفُ إِلَّا بِثَلَاثِ خِلَالٍ تَعْجِيلُهُ وَ تَقْلِيلُ كَثِيرِهِ وَ تَرْكُ الِامْتِنَانِ بِه}}</ref>. | ||
# زیباترین احسان: هر چیزی [[زیبایی]] خاصّ خود را دارد و [[زیبایی]] [[نیکی]] به دیگران، ترک منّت بر آنان است. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: "[[زیبایی]] احسان به ترک منّت است<ref>غرر الحکم، ح ۸۹۵۹</ref>. | # زیباترین احسان: هر چیزی [[زیبایی]] خاصّ خود را دارد و [[زیبایی]] [[نیکی]] به دیگران، ترک منّت بر آنان است. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: "[[زیبایی]] احسان به ترک منّت است<ref>غرر الحکم، ح ۸۹۵۹: {{متن حدیث|جمال الإحسان ترك الإمتنان}}</ref>. | ||
# [[برترین احسان]]: [[امام علی]] {{ع}} فرمود: [[برترین احسان]]، احسان به [[مؤمنان]] است<ref>غرر الحکم، ح ۸۹۰۰</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 89.</ref>. | # [[برترین احسان]]: [[امام علی]] {{ع}} فرمود: [[برترین احسان]]، احسان به [[مؤمنان]] است<ref>غرر الحکم، ح ۸۹۰۰: {{متن حدیث|رَأْسُ الْإِحْسَانِ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُؤْمِنِينَ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 89.</ref>. | ||
==فواید احسان== | ==فواید احسان== | ||
*در اهمیّت و فایده احسان نیز [[امام علی]] {{ع}} فواید بسیاری را برشمردهاند که به برخی از آنها اشاره میشود. [[امام]] {{ع}} احسان را اساس [[فضیلت]]<ref>غرر الحکم، ح ۸۷۳۹</ref>، غنیمت<ref>غرر الحکم، ح ۸۶۷۰</ref>، سرمایه<ref>غرر الحکم، ۸۷۵</ref>، تسخیر کردن قلبها<ref>غرر الحکم، ح ۸۷۹۲</ref>، [[بخشش گناهان]] و موجب عزیز شدن در بین [[مردم]]<ref>غرر الحکم، ح ۸۸۰۱</ref> و... دانستهاند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 90.</ref>. | *در اهمیّت و فایده احسان نیز [[امام علی]] {{ع}} فواید بسیاری را برشمردهاند که به برخی از آنها اشاره میشود. [[امام]] {{ع}} احسان را اساس [[فضیلت]]<ref>غرر الحکم، ح ۸۷۳۹</ref>، غنیمت<ref>غرر الحکم، ح ۸۶۷۰</ref>، سرمایه<ref>غرر الحکم، ۸۷۵</ref>، تسخیر کردن قلبها<ref>غرر الحکم، ح ۸۷۹۲</ref>، [[بخشش گناهان]] و موجب عزیز شدن در بین [[مردم]]<ref>غرر الحکم، ح ۸۸۰۱</ref> و... دانستهاند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 90.</ref>. | ||
==[[شناخت]] [[جایگاه]] احسان== | ==[[شناخت]] [[جایگاه]] احسان== | ||
*[[حضرت علی]] {{ع}} در [[خطبه]] ۱۴۲، [[جایگاه]] [[بخشش]] و احسان را نخست، [[بخشش]] به نااهلان و آسیبهای آن و دیگری، [[بخشش]] در [[جایگاه]] [[حق]] و ثمرات آن دانسته و فرمودهاند: "برای کسی که نابجا به ناکسان [[نیکی]] کند بهرهای جز [[ستایش]] فرومایگان، تعریف سرکشان ا اشرار و سخنان جاهلان بدگفتار ندارد و اینها نیز تا هنگامی که به آنها [[بخشش]] میکنند، ادامه دارد. دست سخاوتمندی ندارد آن کس که از [[بخشش]] در [[راه خدا]] [[بخل]] میورزد. آن کس که [[خدا]] او را مالی بخشید، پس باید بر [[خویشاوندان]] خود [[بخشش]] داشته باشد و سفره مهمانی خوب بگستراند و [[اسیر]] آزاد کند و [[رنجدیده]] را بنوازد و مستمند را بهرهمند کند و قرض وامدار را بپردازد و برای [[درک]] [[ثواب]] الهی در برابر پرداخت [[حقوق]] دیگران و مشکلاتی که در این راه به او میرسد، شکیبا باشد، زیرا به دست آوردن صفات یادشده موجب [[شرافت]] و بزرگی [[دنیا]] و [[درک]] [[فضایل]] سرای [[آخرت]] است<ref> | *[[حضرت علی]] {{ع}} در [[خطبه]] ۱۴۲، [[جایگاه]] [[بخشش]] و [[احسان]] را نخست، [[بخشش]] به نااهلان و آسیبهای آن و دیگری، [[بخشش]] در [[جایگاه]] [[حق]] و ثمرات آن دانسته و فرمودهاند: "برای کسی که نابجا به ناکسان [[نیکی]] کند بهرهای جز [[ستایش]] فرومایگان، تعریف سرکشان ا اشرار و سخنان [[جاهلان]] بدگفتار ندارد و اینها نیز تا هنگامی که به آنها [[بخشش]] میکنند، ادامه دارد. دست سخاوتمندی ندارد آن کس که از [[بخشش]] در [[راه خدا]] [[بخل]] میورزد. آن کس که [[خدا]] او را [[مالی]] بخشید، پس باید بر [[خویشاوندان]] خود [[بخشش]] داشته باشد و سفره مهمانی خوب بگستراند و [[اسیر]] آزاد کند و [[رنجدیده]] را بنوازد و مستمند را بهرهمند کند و قرض وامدار را بپردازد و برای [[درک]] [[ثواب]] [[الهی]] در برابر پرداخت [[حقوق]] دیگران و مشکلاتی که در این راه به او میرسد، [[شکیبا]] باشد، زیرا به دست آوردن صفات یادشده موجب [[شرافت]] و بزرگی [[دنیا]] و [[درک]] [[فضایل]] سرای [[آخرت]] است<ref>{{متن حدیث|وَ لَيْسَ لِوَاضِعِ الْمَعْرُوفِ فِي غَيْرِ حَقِّهِ وَ عِنْدَ غَيْرِ أَهْلِهِ مِنَ الْحَظِّ فِيمَا أَتَى إِلَّا مَحْمَدَةُ اللِّئَامِ وَ ثَنَاءُ الْأَشْرَارِ وَ مَقَالَةُ الْجُهَّالَ، مَا دَامَ مُنْعِماً عَلَيْهِمْ مَا أَجْوَدَ يَدَهُ وَ هُوَ عَنْ ذَاتِ اللَّهِ بِخَيْلٌ. فَمَنْ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا فَلْيَصِلْ بِهِ الْقَرَابَةَ وَ لْيُحْسِنْ مِنْهُ الضِّيَافَةَ وَ لْيَفُكَّ بِهِ الْأَسِيرَ وَ الْعَانِيَ وَ لْيُعْطِ مِنْهُ الْفَقِيرَ وَ الْغَارِمَ وَ لْيَصْبِرْ نَفْسَهُ عَلَى الْحُقُوقِ وَ النَّوَائِبِ ابْتِغَاءَ الثَّوَابِ، فَإِنَّ فَوْزاً بِهَذِهِ الْخِصَالِ شَرَفُ مَكَارِمِ الدُّنْيَا وَ دَرْكُ فَضَائِلِ الْآخِرَةِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ}}؛نهج البلاغه، خطبه ۱۴۲.</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۹۰.</ref>. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == |