عدل در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'حوزه' به 'حوزه'
جز (جایگزینی متن - '''']]؛' به '''']]')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'حوزه' به 'حوزه')
خط ۱۶: خط ۱۶:
==مفهوم [[عدالت در نهج البلاغه]]==
==مفهوم [[عدالت در نهج البلاغه]]==
*[[امام علی]] {{ع}} درباره [[عدالت]]، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم، سخن‌ها گفته است که می‌توان به پنج مورد آن به شرح زیر اشاره کرد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 555.</ref>:
*[[امام علی]] {{ع}} درباره [[عدالت]]، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم، سخن‌ها گفته است که می‌توان به پنج مورد آن به شرح زیر اشاره کرد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 555.</ref>:
#'''قرار دادن و قرار یافتن هر چیز در جای خود:''' این مفهوم از [[عدالت]] بدین‌معناست که هر چیز و هر کس، در هر [[حوزه]] و جایگاهی، آن‌جا قرار گیرد که بایسته و [[شایسته]] آن است، چنان‌که [[امام علی]] {{ع}} در این‌باره فرمود: [[عدالت]] کارها را بدان‌جا می‌نهد که باید<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۴۳۷</ref>. این مفهوم در تمام سخنان و عملکرد عدالت‌خواهانه [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} لحاظ شده است. [[تلاش]] [[امام]] {{ع}} در [[حکومت]] خود بر این بوده است که همه چیز در جای خود قرار گیرد<ref>نک: کلام ۱۶ و خطبه‌های ۱۴۷ و ۱۷۳</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 555.</ref>.
#'''قرار دادن و قرار یافتن هر چیز در جای خود:''' این مفهوم از [[عدالت]] بدین‌معناست که هر چیز و هر کس، در هر حوزه و جایگاهی، آن‌جا قرار گیرد که بایسته و [[شایسته]] آن است، چنان‌که [[امام علی]] {{ع}} در این‌باره فرمود: [[عدالت]] کارها را بدان‌جا می‌نهد که باید<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۴۳۷</ref>. این مفهوم در تمام سخنان و عملکرد عدالت‌خواهانه [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} لحاظ شده است. [[تلاش]] [[امام]] {{ع}} در [[حکومت]] خود بر این بوده است که همه چیز در جای خود قرار گیرد<ref>نک: کلام ۱۶ و خطبه‌های ۱۴۷ و ۱۷۳</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 555.</ref>.
#'''[[انصاف]] و داد:''' واژه "[[انصاف]]" به‌معنای چیزی را نصف کردن یا به نیمه رساندن است. "[[انصاف]]" در روابط و مناسبات [[اجتماعی]] و [[امور سیاسی]] و [[اداری]] به مفهوم نصف کردن سود و زیان میان خود و دیگران و پاس داشتن "داد" و حفظ [[حقوق]] دیگران همانند حفظ [[حقوق]] خود، و در [[مقام]] [[داوری]] [[حقوق]] طرفین را یکسان و برابر رعایت کردن است. از این‌رو هر کس [[حقوق]] دیگران را رعایت می‌کند و آن را چون [[حقوق]] خود می‌داند. هم‌چنین به معنای دادخواهی و گرفتن [[حق]] و دادن آن است. در آموزه‌های [[علی]] {{ع}} آمده است: [[عدالت]] یعنی [[انصاف]]<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۲۳۱؛ نیز نک: کلام ۱۳۶ و نامه‌های ۵۱ و ۵۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 556.</ref>.
#'''[[انصاف]] و داد:''' واژه "[[انصاف]]" به‌معنای چیزی را نصف کردن یا به نیمه رساندن است. "[[انصاف]]" در روابط و مناسبات [[اجتماعی]] و [[امور سیاسی]] و [[اداری]] به مفهوم نصف کردن سود و زیان میان خود و دیگران و پاس داشتن "داد" و حفظ [[حقوق]] دیگران همانند حفظ [[حقوق]] خود، و در [[مقام]] [[داوری]] [[حقوق]] طرفین را یکسان و برابر رعایت کردن است. از این‌رو هر کس [[حقوق]] دیگران را رعایت می‌کند و آن را چون [[حقوق]] خود می‌داند. هم‌چنین به معنای دادخواهی و گرفتن [[حق]] و دادن آن است. در آموزه‌های [[علی]] {{ع}} آمده است: [[عدالت]] یعنی [[انصاف]]<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۲۳۱؛ نیز نک: کلام ۱۳۶ و نامه‌های ۵۱ و ۵۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 556.</ref>.
#'''[[مساوات]]:''' [[عدالت]] در آن‌جا که سخن از [[حقوق]] عمومی و قرار گرفتن در برابر [[قانون]] و بهره‌مندی از فرصت‌های [[اجتماعی]]، [[سیاسی]]، [[اقتصادی]] و [[فرهنگی]] باشد، به مفهوم [[مساوات]] و [[برابری]] است و آن‌جا که سخن از [[حقوق]] شخصی و مراتب و ملاحظه توانمندی‌های گوناگون باشد، به مفهوم تفاوت و تناسب حق‌هاست. [[امام]] {{ع}} فرمود: پس باید کار [[مردم]] در آنچه [[حق]] است، نزد تو یکسان باشد، که [[ستم]] را با [[عدل]] عوض ندهند<ref>نهج البلاغه، نامه  ۵۹؛ نیز نک: کلام ۱۲۶ و نامه‌های ۲۷، ۴۳ و ۴۶</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 556.</ref>.
#'''[[مساوات]]:''' [[عدالت]] در آن‌جا که سخن از [[حقوق]] عمومی و قرار گرفتن در برابر [[قانون]] و بهره‌مندی از فرصت‌های [[اجتماعی]]، [[سیاسی]]، [[اقتصادی]] و [[فرهنگی]] باشد، به مفهوم [[مساوات]] و [[برابری]] است و آن‌جا که سخن از [[حقوق]] شخصی و مراتب و ملاحظه توانمندی‌های گوناگون باشد، به مفهوم تفاوت و تناسب حق‌هاست. [[امام]] {{ع}} فرمود: پس باید کار [[مردم]] در آنچه [[حق]] است، نزد تو یکسان باشد، که [[ستم]] را با [[عدل]] عوض ندهند<ref>نهج البلاغه، نامه  ۵۹؛ نیز نک: کلام ۱۲۶ و نامه‌های ۲۷، ۴۳ و ۴۶</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 556.</ref>.
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش