توبه: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:


==توبه یکی از اسباب [[رستگاری]]==
==توبه یکی از اسباب [[رستگاری]]==
==توبه در فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱==
#{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا}}<ref>«و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند و اگر آنان هنگامی که به خویش ستم روا داشتند نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر برای آنان آمرزش می‌خواست خداوند را توبه‌پذیر بخشاینده می‌یافتند» سوره نساء، آیه ۶۴.</ref>
#{{متن قرآن|وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنْبَأَكَ هَذَا قَالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ * إِنْ تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَإِنْ تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ * عَسَى رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَكُنَّ أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَيْرًا مِنْكُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَارًا}}<ref>«و آنگاه که پیامبر به یکی از همسرانش سخنی را، نهانی گفت و چون او آن را (به همسر دیگر) خبر داد و خداوند پیامبر  را از آن آگاه کرد وی بخشی از آن را (به همسران خود) گفت و در (گفتن) بخشی دیگر خودداری ورزید، پس هنگامی که (پیامبر) آن (همسر رازگشا) را از این *اگر شما دو زن به درگاه خداوند توبه کنید (بسی شایسته است) چرا که به راستی دلتان برگشته است  و اگر از هم در برابر پیامبر  پشتیبانی کنید بی‌گمان خداوند و جبرئیل و (آن) مؤمن شایسته، یار اویند و فرشتگان هم پس از آن پشتیبان وی‌اند * بسا اگر شما را طلاق دهد پروردگار وی برای او همسرانی به از شما- چه بیوه چه دوشیزه- جایگزین فرماید که مسلمان، مؤمن، فرمانبردار، اهل توبه، اهل عبادت و روزه‌گیر باشند» سوره تحریم، آیه ۳-۵.</ref>
#{{متن قرآن|لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷.</ref>
#{{متن قرآن|فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا}}<ref>«آنگاه، با سپاس، پروردگارت را به پاکی بستای و از وی آمرزش خواه که او بی‌گمان بسیار توبه‌پذیر است» سوره نصر، آیه ۳.</ref>


'''نتیجه''': در [[آیات]] فوق این محورها مطرح گردیده است:
#[[توسل]] به [[پیامبر اسلام]] از [[آداب توبه]] [[ذکر]] شده است: {{متن قرآن|وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ}}<ref>«و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند و اگر آنان هنگامی که به خویش ستم روا داشتند نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر برای آنان آمرزش می‌خواست خداوند را توبه‌پذیر بخشاینده می‌یافتند» سوره نساء، آیه ۶۴.</ref> و [[استغفار]] [[پیامبر]] برای [[گناهکاران]] باعث قبولی توبه آنان: {{متن قرآن|لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا}}<ref>«و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند و اگر آنان هنگامی که به خویش ستم روا داشتند نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر برای آنان آمرزش می‌خواست خداوند را توبه‌پذیر بخشاینده می‌یافتند» سوره نساء، آیه ۶۴.</ref>
#[[دعوت]] شدن [[همسران پیامبر]] به توبه از سوی [[خداوند]]: {{متن قرآن|إِنْ تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ}}<ref>«اگر شما دو زن به درگاه خداوند توبه کنید (بسی شایسته است) چرا که به راستی دلتان برگشته است  و اگر از هم در برابر پیامبر  پشتیبانی کنید بی‌گمان خداوند و جبرئیل و (آن) مؤمن شایسته، یار اویند و فرشتگان هم پس از آن پشتیبان وی‌اند» سوره تحریم، آیه ۴.</ref> و جایگزینی [[همسران]] تائب از سوی [[خدا]]، در صورت [[طلاق]] بعضی از [[زنان]] از جانب آن [[حضرت]]: {{متن قرآن|أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَيْرًا مِنْكُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ}}<ref>«بسا اگر شما را طلاق دهد پروردگار وی برای او همسرانی به از شما- چه بیوه چه دوشیزه- جایگزین فرماید که مسلمان، مؤمن، فرمانبردار، اهل توبه، اهل عبادت و روزه‌گیر باشند» سوره تحریم، آیه ۵.</ref>
#به هنگام [[پیروزی]] و تحقق [[نصرت خدا]] [[پیامبر]] [[مأمور]] به [[استغفار]] گردیده است: {{متن قرآن|وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا}}<ref>«آنگاه، با سپاس، پروردگارت را به پاکی بستای و از وی آمرزش خواه که او بی‌گمان بسیار توبه‌پذیر است» سوره نصر، آیه ۳.</ref>
#شمول [[رحمت الهی]] برپیامبر سبب توبه گروهی از [[مهاجر]] و [[انصار]] و قبولی آن از سوی [[خداوند]]: {{متن قرآن|لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ}}<ref>«خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۳۴۲.</ref>.


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
خط ۱۱۹: خط ۱۰۹:
# [[پرونده:81.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|'''فرهنگ زیارت''']]
# [[پرونده:81.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|'''فرهنگ زیارت''']]
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]
{{پایان}}
{{پایان}}
{{پایان}}
{{پایان}}

نسخهٔ ‏۲۹ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۴۶

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل توبه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

توبه به معنای بازگشت به سوی خداست[۱] یا به عبارتی، بازگشت از گناه به سوی اطاعت خدا. کسی که خدا را نافرمانی کند، گناه کرده است و باید زود توبه و استغفار کند و از خداوند آمرزش بخواهد تا بخشوده شود. در آیات بسیاری از قرآن به گناهکاران توصیه شده که به سوی خدا باز گردند تا از عذاب الهی ایمن شوند. توبه حالت پشیمانی است که در دل انسان پیش می‌آید و از کرده خود استغفار می‌کند. خداوند توبه‌کنندگان را دوست دارد و توبه را می‌پذیرد. توبه دریچه امیدی است که به روی انسان گشوده می‌شود تا ناامید از نجات و آمرزش نباشد و خطاهای گذشته را جبران کند. "توبه نَصوح"، توبه‌ای است جدّی و حتمی که انسان دوباره به گناه برنگردد و توبه‌اش را نشکند. "توبه" نام نهمین سوره قرآن نیز می‌باشد که به سوره برائت هم مشهور است و تنها سوره‌ای است که در آغاز آن "بسم الله" نیست و این سوره مظهر برائت از مشرکان و افشای چهره منافقان است[۲].

واژه‌شناسی لغوی

  • توبه بر اساس لغت اگر با حرف "اِلی" متعدی شود، به معنای بازگشت بنده از گناه به اطاعت خداوند و چنانچه با حرف "علی" متعدی گردد، به معنای بازگشت خدا به سوی بنده به یکی از این دو صورت است[۳]:
  1. موفق کردن عبد به توبه؛
  2. قبول توبه وی[۴].

توبه در قرآن

وجوب توبه

ضرورت پذیرش توبه

ظرف توبه و شرایط پذیرش آن

آثار توبه

توبه انبیا و اوصیا

توبه نصوح

توبه یکی از اسباب رستگاری

جستارهای وابسته

منابع

  1. احمدپور، مهدی، دائرةالمعارف قرآن کریم
  2. یوسف‌زاده، حسین علی، دائرةالمعارف قرآن کریم
  3. محدثی، جواد، فرهنگ زیارت
  4. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی

منبع‌شناسی جامع توبه

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ احمدپور، مهدی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص ۵۰ - ۵۸.
  2. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۶۰.
  3. ↑ احمدپور، مهدی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص ۵۰ - ۵۸.
  4. ↑ لسان العرب، ج ۲، ص ۶۱؛ المنجد، ص ۶۶، «توب»؛ المیزان، ج ۱۸، ص ۳۲۵.
  5. ↑ کشف المراد، ص ۵۶۶؛ منشور جاوید، ج ۸، ص ۲۱۱.
  6. ↑ مواهب الرحمن، ج ۲، ص ۲۴۸؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۲۰۰؛جامع البیان، ج ۱، ص ۳۴۸.
  7. ↑ احمدپور، مهدی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص ۵۰ - ۵۸.
  8. ↑ المصباح، ص ۲۹، «آب»؛ مقاییس اللغه، ج ۱، ص ۱۵۲، «اوب».
  9. ↑ چهل حدیث، ص ۲۷۲.
  10. ↑ احمدپور، مهدی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص ۵۰ - ۵۸.
  11. ↑ جامع السعادات، ج ۳، ص ۵۲ - ۵۳.
  12. ↑ التوبة والانابه، ص ۲۰۷ - ۲۱۰.
  13. ↑ الفروق اللغویه، ص ۴۸.
  14. ↑ التفسیر الکبیر، ج ۱۷، ص ۱۸۱.
  15. ↑ احمدپور، مهدی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص ۵۰ - ۵۸.
  16. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۵۹-۶۲.
  17. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۵۹-۶۲.
  18. ↑ مفاتیح الجنان، زیارت ائمه بقیع.
  19. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۵۹-۶۲.
  20. ↑ مفاتیح الجنان، زیارت حضرت رسول.
  21. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۵۹-۶۲.
  22. ↑ با استفاده از بیان شهید مطهری در عدل الهی، با عنوان اصل تطهیر، چاپ صدرا، ص۲۷۴.
  23. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۵۹-۶۲.
  24. ↑ به بحث استاد مطهری در کتاب عدل الهی، ص۲۶۸ تحت عنوان "شفاعت رهبری" مراجعه کنید.
  25. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۵۹-۶۲.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=توبه&oldid=306785»