مظلومیت علی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۲۸: خط ۲۸:
*اما تلاش دستگاه [[تبلیغاتی]] [[بنی امیه]] برای کم فروغ ساختن [[خورشید]] [[معنویت]] نقش برآب شد. [[عظمت]] [[امام علی]]{{ع}} و اندیشه‌های او با چنین دسیسه‌های کودکانه‌ای فراموش نشده و نمی‌شود. به رغم آنکه بسیاری از [[دوستان]] [[حضرت]] از [[ترس]] [[جان]] خود [[فضائل]] او را [[کتمان]] می‌کردند و [[دشمنان]] به خاطر [[بغض]] و [[حسادت]] سعی در محو آثار او داشتند، [[تاریخ]] [[گواهی]] می‌دهد همیشه و همه جا [[عشق]] و علاقه [[مردم]] به زیبایی‌های این [[خالق]] [[زیبایی]] بیشتر می‌شود.<ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت]]، ص ۱۰۷ تا۱۰۹.</ref>
*اما تلاش دستگاه [[تبلیغاتی]] [[بنی امیه]] برای کم فروغ ساختن [[خورشید]] [[معنویت]] نقش برآب شد. [[عظمت]] [[امام علی]]{{ع}} و اندیشه‌های او با چنین دسیسه‌های کودکانه‌ای فراموش نشده و نمی‌شود. به رغم آنکه بسیاری از [[دوستان]] [[حضرت]] از [[ترس]] [[جان]] خود [[فضائل]] او را [[کتمان]] می‌کردند و [[دشمنان]] به خاطر [[بغض]] و [[حسادت]] سعی در محو آثار او داشتند، [[تاریخ]] [[گواهی]] می‌دهد همیشه و همه جا [[عشق]] و علاقه [[مردم]] به زیبایی‌های این [[خالق]] [[زیبایی]] بیشتر می‌شود.<ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت]]، ص ۱۰۷ تا۱۰۹.</ref>


==نمونه‌هایی از مظلومیت [[امام علی|علی]]==
==نمونه‌هایی از [[مظلومیت]] [[امام علی|علی]]==
*جلوه‌ها و نمونه‌هایی از مظلومیت [[امام علی|امیر المؤمنین]]، از این قرار است:<ref> با الهام از مقاله مظلومیت امام علی، «دانشنامه امام علی» ج ۱۱ ص ۲۲۷</ref>
*جلوه‌ها و نمونه‌هایی از [[مظلومیت]] [[امام علی|امیر المؤمنین]]، از این قرار است:<ref> با الهام از مقاله مظلومیت امام علی، «دانشنامه امام علی» ج ۱۱ ص ۲۲۷</ref>
#'''[[غصب خلافت]]:''' خود آن حضرت در [[خطبه شقشقیه]] به آن اشاره فرموده و خود را شایسته‌ترین فرد برای آن دانسته که دیگران به ناحق، جامۀ خلافت را به بر کردند و میراث [[نبوت]] را غارت نمودند<ref>[[نهج البلاغه]]، [[خطبه ۳ نهج البلاغه|خطبه ۳]]</ref> در خطبۀ دیگری نیز به تعدّی قریش به حق آن حضرت و وارونه ساختن کار بر ضدّ او و منازعه بر سر حق مسلّم وی، اشاره دارد.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۷</ref>
#'''[[غصب خلافت]]:''' خود آن [[حضرت]] در [[خطبه شقشقیه]] به آن اشاره فرموده و خود را [[شایسته‌ترین]] فرد برای آن دانسته که دیگران به ناحق، جامۀ [[خلافت]] را به بر کردند و [[میراث]] [[نبوت]] را [[غارت]] نمودند<ref>[[نهج البلاغه]]، [[خطبه ۳ نهج البلاغه|خطبه ۳]]</ref> در خطبۀ دیگری نیز به تعدّی [[قریش]] به [[حق]] آن [[حضرت]] و وارونه ساختن کار بر ضدّ او و [[منازعه]] بر سر [[حق]] مسلّم وی، اشاره دارد.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۷</ref>
#'''[[غصب فدک]]:''' [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} در نامه به [[عثمان بن حنیف]]، اشاره به این ظلم دارد که دیگران در آن طمع کرده، از [[اهل بیت]] غصب کردند<ref>نهج البلاغه، نامه:۴۵.</ref> هدفشان از بین بردن پشتوانۀ مالی خاندان [[پیامبر]] و ضربۀ اقتصادی به [[امام علی|علی]]{{ع}} بود.
#'''[[غصب فدک]]:''' [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} در [[نامه]] به [[عثمان بن حنیف]]، اشاره به این [[ظلم]] دارد که دیگران در آن [[طمع]] کرده، از [[اهل بیت]] [[غصب]] کردند<ref>نهج البلاغه، نامه:۴۵.</ref> هدفشان از بین بردن پشتوانۀ [[مالی]] [[خاندان پیامبر]] و ضربۀ [[اقتصادی]] به [[امام علی|علی]]{{ع}} بود.
#'''[[شهادت حضرت فاطمه|شهادت همسر جوان]]:''' پس از وفات [[پیامبر]]، هواداران جریان شوم [[سقیفه]] به قصد درهم کوبیدن پایگاه مقاومت در برابر غصب [[خلافت]]، به خانۀ [[فاطمه زهرا]]{{س}} ریختند، در را آتش زدند، [[فاطمه زهرا]]{{س}} آسیب دید، فرزندش سقط شد و بر سر قضیّۀ فدک، کتک خورد و آسیب‌های فراوان جسمی و روحی آن بانوی بزرگ را شهید کرد و [[امام علی|علی]]{{ع}} با شهادت همسر جوانش، بزرگترین مایۀ دلگرمی و همدم خویش را از دست داد. در سوگ زهرای اطهر، سخنان [[امام علی|علی]]{{ع}} نشان از شدّت اندوه او بر این ظلم دارد: {{عربی|َ قَلَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِيَّتِكَ صَبْرِي وَ رَقَّ عَنْهَا تَجَلُّدِي‏...}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۲</ref> کتک زدن همسری چون فاطمه در برابر شوهری چون علی، از بزرگترین مصیبت‌های [[اهل بیت]] و مظلومیت‌های [[امام علی|علی]]{{ع}} بود.
#'''[[شهادت حضرت فاطمه|شهادت همسر جوان]]:''' پس از [[وفات]] [[پیامبر]]، هواداران جریان شوم [[سقیفه]] به قصد درهم کوبیدن پایگاه [[مقاومت]] در برابر [[غصب]] [[خلافت]]، به خانۀ [[فاطمه زهرا]]{{س}} ریختند، در را [[آتش]] زدند، [[فاطمه زهرا]]{{س}} آسیب دید، فرزندش سقط شد و بر سر قضیّۀ [[فدک]]، کتک خورد و آسیب‌های فراوان جسمی و [[روحی]] آن بانوی بزرگ را [[شهید]] کرد و [[امام علی|علی]]{{ع}} با [[شهادت]] [[همسر]] جوانش، بزرگترین مایۀ دلگرمی و همدم خویش را از دست داد. در سوگ زهرای اطهر، سخنان [[امام علی|علی]]{{ع}} نشان از شدّت [[اندوه]] او بر این [[ظلم]] دارد: {{متن حدیث| قَلَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِيَّتِكَ صَبْرِي وَ رَقَّ عَنْهَا تَجَلُّدِي‏...}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۲</ref> کتک زدن همسری چون [[فاطمه]] در برابر شوهری چون [[علی]]، از بزرگترین مصیبت‌های [[اهل بیت]] و مظلومیت‌های [[امام علی|علی]]{{ع}} بود.
#'''[[لعن علی]]{{ع}}:''' سال‌های سال با تبلیغات امویان و به دستور معاویه، [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را در خطبه‌ها و منبرها لعن می‌کردند و هواداران آن حضرت را دستگیر کرده و وامی‌داشتند که به او ناسزا بگویند. حتی در حضور [[امام حسن|امام حسن مجتبی]]{{ع}} نیز خطبای وابسته، [[امام علی]]{{ع}} را سبّ و لعن می‌کردند. [[معاویه]] می‌کوشید تا لعن بر [[امام علی|علی]]{{ع}} را وارد فرهنگ عمومی جامعه سازد و کودکان را هم با این مرام بارآورد.<ref>الغدیر، ج ۲ ص ۱۰۲</ref> این پدیدۀ شوم، تا زمان عمر بن عبد العزیز، به مدّت هشتاد سال ادامه داشت.<ref>شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۲۲۰، ۵۸، ۵۹</ref>
#'''[[لعن علی]]{{ع}}:''' سال‌های سال با [[تبلیغات]] [[امویان]] و به [[دستور]] [[معاویه]]، [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را در [[خطبه‌ها]] و [[منبرها]] [[لعن]] می‌کردند و هواداران آن [[حضرت]] را دستگیر کرده و وامی‌داشتند که به او [[ناسزا]] بگویند. حتی در حضور [[امام حسن|امام حسن مجتبی]]{{ع}} نیز خطبای وابسته، [[امام علی]]{{ع}} را [[سبّ]] و [[لعن]] می‌کردند. [[معاویه]] می‌کوشید تا [[لعن]] بر [[امام علی|علی]]{{ع}} را وارد [[فرهنگ]] عمومی [[جامعه]] سازد و [[کودکان]] را هم با این مرام بارآورد.<ref>الغدیر، ج ۲ ص ۱۰۲</ref> این پدیدۀ شوم، تا زمان [[عمر بن عبد العزیز]]، به مدّت هشتاد سال ادامه داشت.<ref>شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۲۲۰، ۵۸، ۵۹</ref>
#'''[[جلوگیری از نشر فضایل علی]]{{ع}}:''' امویان و مروانیان، سال‌ها جلوی بیان و نشر فضایل [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را گرفتند. علاقه‌مندان جرأت نقل احادیثی را که در منقبت او بود نداشتند.
#'''[[جلوگیری از نشر فضایل علی]]{{ع}}:''' [[امویان]] و مروانیان، سال‌ها جلوی بیان و نشر [[فضایل]] [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را گرفتند. علاقه‌مندان جرأت [[نقل]] احادیثی را که در منقبت او بود نداشتند.
#'''[[تبلیغات سوء ضد امام علی|تبلیغات سوء]]:''' علاوه‌بر [[لعن امام علی|لعن علی]]{{ع}} و جلوگیری از نقل فضایل او، راویانی با دریافت پول، به جعل حدیث علیه آن حضرت می‌پرداختند و چهرۀ زشتی از وی ترسیم می‌کردند<ref>نمونه‌هایی از آنها در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۶۳ به بعد آمده است</ref>.
#'''[[تبلیغات سوء ضد امام علی|تبلیغات سوء]]:''' علاوه‌ بر [[لعن امام علی|لعن علی]]{{ع}} و جلوگیری از [[نقل]] [[فضایل]] او، راویانی با دریافت [[پول]]، به [[جعل حدیث]] علیه آن [[حضرت]] می‌پرداختند و چهرۀ [[زشتی]] از وی ترسیم می‌کردند<ref>نمونه‌هایی از آنها در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۶۳ به بعد آمده است</ref>.
#'''[[نافرمانی یاران امام علی|نافرمانی یاران]] و [[نافرمانی سربازان امام علی|سربازان]]:''' خون دل خوردن‌های [[امام علی|علی]]{{ع}} از دست مسلمانان و امّت تحت فرمان بسیار بود و بیعت‌شکنی عده‌ای و رودررو شدن عده‌ای دیگر با او و جهالت گروهی دیگر از پیروان و بی‌اعتنایی به دستورهای او برای جنگ با دشمن و تنها گذاشتن حضرت، نمونه‌هایی از این مظلومیّت است که حضرت را به ستوه آورد.<ref> از جمله، ر.ک: خطبه ۲۷، ۳، ۲۵، ۱۸۲ و ۷۰ از «نهج البلاغه» صبحی صالح</ref>
#'''[[نافرمانی یاران امام علی|نافرمانی یاران]] و [[نافرمانی سربازان امام علی|سربازان]]:''' [[خون]] [[دل]] خوردن‌های [[امام علی|علی]]{{ع}} از دست [[مسلمانان]] و [[امّت]] تحت [[فرمان]] بسیار بود و [[بیعت‌شکنی]] عده‌ای و رودررو شدن عده‌ای دیگر با او و [[جهالت]] گروهی دیگر از [[پیروان]] و [[بی‌اعتنایی]] به دستورهای او برای [[جنگ]] با [[دشمن]] و تنها گذاشتن [[حضرت]]، نمونه‌هایی از این [[مظلومیّت]] است که [[حضرت]] را به ستوه آورد.<ref> از جمله، ر.ک: خطبه ۲۷، ۳، ۲۵، ۱۸۲ و ۷۰ از «نهج البلاغه» صبحی صالح</ref>
#'''[[شهادت مظلومانه امام علی|شهادت مظلومانه]] و [[قبر پنهان امام علی|قبر پنهان]]:''' کیفیّت شهادت آن امام در محراب عبادت و دفن شبانه و مخفیانۀ او در بیرون کوفه (نجف) و مخفی بودن قبر آن حضرت از بیم نبش قبر و توهین از سوی خوارج و امویان تا زمان هارون الرشید، از نمونه‌های دیگر مظلومیّت اوست<ref>شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۸۲</ref>.
#'''[[شهادت مظلومانه امام علی|شهادت مظلومانه]] و [[قبر پنهان امام علی|قبر پنهان]]:''' کیفیّت [[شهادت]] آن [[امام]] در [[محراب]] [[عبادت]] و [[دفن]] شبانه و مخفیانۀ او در بیرون [[کوفه]] ([[نجف]]) و مخفی بودن [[قبر]] آن [[حضرت]] از [[بیم]] [[نبش قبر]] و توهین از سوی [[خوارج]] و [[امویان]] تا زمان [[هارون]] الرشید، از نمونه‌های دیگر [[مظلومیّت]] اوست<ref>شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۸۲</ref>.
*این مظلومیّت‌ها برای خاندان [[پیامبر]]{{عم}} سابقۀ دیرینه دارد و [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} بارها به [[امام علی|علی]]{{ع}} نسبت به حوادث آینده و ناجوانمردی‌ها، بی‌وفایی‌ها و ستم‌های امّت خبر داده بود و آن حضرت هم خود را به سلاح "صبر" مجهز ساخته بود<ref>در زمینه مظلومیت علی، از جمله ر.ک: «موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب»، ج ۹ ص ۴۰۸ تا ۴۱۹، نیز کتابی در زندگینامه آن حضرت به نام «علی{{ع}} اولین مظلوم تاریخ»، عطایی خراسانی، «مظلومی گمشده در سقیفه»، شهید پاک نژاد، «علی، ابرمرد مظلوم»، محمدتقی رهبر، «بر علی چه گذشت؟»، سید حسین حسینی</ref> مظلومیت [[امام علی|علی]]{{ع}}، هم در زمان [[پیامبر خدا]] بود، هم با رحلت او شدّت یافت. شهید پاک‌نژاد می‌نویسد: بگویید: اگر به [[سقیفه]] خبر می‌آوردند که آنچه دربارۀ رحلت نبیّ گرامی شنیده شد [[خلافت]] بوده و امروز روز رحلت علی است، نه روز رحلت محمّد، آیا سقیفه چه می‌کرد و دربارۀ [[امام علی|علی]] چه می‌گفت؟ اگر به سقیفه خبر می‌آوردند که آنچه دربارۀ رحلت نبیّ گرامی شنیده شد خلاف بوده و نبیّ گرامی در یک ضعف شدیدی بوده که اینک خارج شده‌اند، آیا سقیفه چه می‌کرد؟<ref>مظلومی گمشده در سقیفه، ص ۱۹</ref> علی به همین جهت "مظلومی گمشده در سقیفه" است که باید همه اقرار به اعلمیّتش کنند، امّا نه کسی را بتوانند به در خانه‌اش برسانند و نه کسی به سراغش برود، و نه وی بتواند به میان اجتماع و به متن اجتماع افتد... مظلومی گمشده در سقیفه که ۲۳ سال همه‌جا همچون سایۀ [[پیامبر]] بود و اینک ۲۵ سال باید در سایۀ ستون کج سقیفه بنشیند. مظلومی گمشده در سقیفه که باید اوّل مسلمان و اقرب به محمّد و {{عربی|أولی بأنفسهم}} و... باشد و آخر منتخب از سقیفه. فرزند رسول خدا خطاب شود و مطرود سقیفه. برادر نبیّ گرامی در جنگ خندق خوانده شود و جانشین عثمان در سقیفه. وزیر و شریک نبوّت معرفی گردد و مردود در شورای شمشیری. گنجی از شجاعت و هدایت باشد در ۲۳ سال ارتباط آسمان با مسلمانان، و کنجی به عزلت باشد در زمان ارتباط سقیفه با مسلمانان...<ref>مظلومی گمشده در سقیفه، ص ۳۳</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۴۸.</ref>.
*این مظلومیّت‌ها برای [[خاندان پیامبر]]{{عم}} سابقۀ دیرینه دارد و [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} بارها به [[امام علی|علی]]{{ع}} نسبت به [[حوادث آینده]] و ناجوانمردی‌ها، بی‌وفایی‌ها و ستم‌های [[امّت]] خبر داده بود و آن [[حضرت]] هم خود را به [[سلاح]] "[[صبر]]" مجهز ساخته بود<ref>در زمینه مظلومیت علی، از جمله ر.ک: «موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب»، ج ۹ ص ۴۰۸ تا ۴۱۹، نیز کتابی در زندگینامه آن حضرت به نام «علی{{ع}} اولین مظلوم تاریخ»، عطایی خراسانی، «مظلومی گمشده در سقیفه»، شهید پاک نژاد، «علی، ابرمرد مظلوم»، محمدتقی رهبر، «بر علی چه گذشت؟»، سید حسین حسینی</ref> [[مظلومیت]] [[امام علی|علی]]{{ع}}، هم در زمان [[پیامبر خدا]] بود، هم با [[رحلت]] او شدّت یافت.[[شهید]] پاک‌نژاد می‌نویسد: بگویید: اگر به [[سقیفه]] خبر می‌آوردند که آنچه دربارۀ [[رحلت]] نبیّ گرامی شنیده شد [[خلافت]] بوده و امروز روز [[رحلت]] [[علی]] است، نه روز [[رحلت]] [[محمّد]]، آیا [[سقیفه]] چه می‌کرد و دربارۀ [[امام علی|علی]] چه می‌گفت؟ اگر به [[سقیفه]] خبر می‌آوردند که آنچه دربارۀ [[رحلت]] نبیّ گرامی شنیده شد خلاف بوده و نبیّ گرامی در یک [[ضعف]] شدیدی بوده که اینک خارج شده‌اند، آیا [[سقیفه]] چه می‌کرد؟<ref>مظلومی گمشده در سقیفه، ص ۱۹</ref>.
*[[علی]] به همین جهت "مظلومی گمشده در [[سقیفه]]" است که باید همه [[اقرار]] به اعلمیّتش کنند، امّا نه کسی را بتوانند به در خانه‌اش برسانند و نه کسی به سراغش برود، و نه وی بتواند به میان اجتماع و به متن اجتماع افتد... مظلومی گمشده در [[سقیفه]] که ۲۳ سال همه‌جا همچون سایۀ [[پیامبر]] بود و اینک ۲۵ سال باید در سایۀ ستون کج [[سقیفه]] بنشیند. مظلومی گمشده در [[سقیفه]] که باید اوّل [[مسلمان]] و اقرب به [[محمّد]] و {{عربی|أولی بأنفسهم}} و... باشد و آخر منتخب از [[سقیفه]]. [[فرزند]] [[رسول خدا]] خطاب شود و مطرود [[سقیفه]]. [[برادر]] نبیّ گرامی در [[جنگ خندق]] خوانده شود و [[جانشین]] [[عثمان]] در [[سقیفه]]. [[وزیر]] و شریک [[نبوّت]] معرفی گردد و مردود در شورای شمشیری. گنجی از [[شجاعت]] و [[هدایت]] باشد در ۲۳ سال [[ارتباط]] [[آسمان]] با [[مسلمانان]]، و کنجی به [[عزلت]] باشد در زمان [[ارتباط]] [[سقیفه]] با [[مسلمانان]]...<ref>مظلومی گمشده در سقیفه، ص ۳۳</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۴۸.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==

نسخهٔ ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۴:۵۸

این مدخل از زیرشاخه‌های بحث امام علی است. "امام علی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام علی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

تنهایی علی

  • جهل و تعصب مردم از یک سو و عدالت‌طلبی و حق‌محوری علی(ع) از سویی سبب شد تا در زمان حیاتش عدۀ معدودی یار اهل تشخیص و بصیرت داشته باشد. تنهایی او به بُعد سیاسی منحصر نیست، بلکه در بُعد معرفتی نیز کسی پیدا نمی‌شد که از این چشمه جوشان بهره‌برداری کند. تا جایی که با یار خویش، کمیل، در خلوت صحراهای اطراف کوفه از نبود تشنگان و جویندگان اسرار و معارف نهفته در سینه‌اش، اظهار دلتنگی می‌کرد[۶][۷]

اهانت خوارج به علی

تشییع شبانه و قبر مخفی

هتک حرمت پس از شهادت

نمونه‌هایی از مظلومیت علی

  1. غصب خلافت: خود آن حضرت در خطبه شقشقیه به آن اشاره فرموده و خود را شایسته‌ترین فرد برای آن دانسته که دیگران به ناحق، جامۀ خلافت را به بر کردند و میراث نبوت را غارت نمودند[۱۵] در خطبۀ دیگری نیز به تعدّی قریش به حق آن حضرت و وارونه ساختن کار بر ضدّ او و منازعه بر سر حق مسلّم وی، اشاره دارد.[۱۶]
  2. غصب فدک: حضرت امیر(ع) در نامه به عثمان بن حنیف، اشاره به این ظلم دارد که دیگران در آن طمع کرده، از اهل بیت غصب کردند[۱۷] هدفشان از بین بردن پشتوانۀ مالی خاندان پیامبر و ضربۀ اقتصادی به علی(ع) بود.
  3. شهادت همسر جوان: پس از وفات پیامبر، هواداران جریان شوم سقیفه به قصد درهم کوبیدن پایگاه مقاومت در برابر غصب خلافت، به خانۀ فاطمه زهرا(س) ریختند، در را آتش زدند، فاطمه زهرا(س) آسیب دید، فرزندش سقط شد و بر سر قضیّۀ فدک، کتک خورد و آسیب‌های فراوان جسمی و روحی آن بانوی بزرگ را شهید کرد و علی(ع) با شهادت همسر جوانش، بزرگترین مایۀ دلگرمی و همدم خویش را از دست داد. در سوگ زهرای اطهر، سخنان علی(ع) نشان از شدّت اندوه او بر این ظلم دارد: « قَلَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِيَّتِكَ صَبْرِي وَ رَقَّ عَنْهَا تَجَلُّدِي‏...»[۱۸] کتک زدن همسری چون فاطمه در برابر شوهری چون علی، از بزرگترین مصیبت‌های اهل بیت و مظلومیت‌های علی(ع) بود.
  4. لعن علی(ع): سال‌های سال با تبلیغات امویان و به دستور معاویه، حضرت علی(ع) را در خطبه‌ها و منبرها لعن می‌کردند و هواداران آن حضرت را دستگیر کرده و وامی‌داشتند که به او ناسزا بگویند. حتی در حضور امام حسن مجتبی(ع) نیز خطبای وابسته، امام علی(ع) را سبّ و لعن می‌کردند. معاویه می‌کوشید تا لعن بر علی(ع) را وارد فرهنگ عمومی جامعه سازد و کودکان را هم با این مرام بارآورد.[۱۹] این پدیدۀ شوم، تا زمان عمر بن عبد العزیز، به مدّت هشتاد سال ادامه داشت.[۲۰]
  5. جلوگیری از نشر فضایل علی(ع): امویان و مروانیان، سال‌ها جلوی بیان و نشر فضایل حضرت علی(ع) را گرفتند. علاقه‌مندان جرأت نقل احادیثی را که در منقبت او بود نداشتند.
  6. تبلیغات سوء: علاوه‌ بر لعن علی(ع) و جلوگیری از نقل فضایل او، راویانی با دریافت پول، به جعل حدیث علیه آن حضرت می‌پرداختند و چهرۀ زشتی از وی ترسیم می‌کردند[۲۱].
  7. نافرمانی یاران و سربازان: خون دل خوردن‌های علی(ع) از دست مسلمانان و امّت تحت فرمان بسیار بود و بیعت‌شکنی عده‌ای و رودررو شدن عده‌ای دیگر با او و جهالت گروهی دیگر از پیروان و بی‌اعتنایی به دستورهای او برای جنگ با دشمن و تنها گذاشتن حضرت، نمونه‌هایی از این مظلومیّت است که حضرت را به ستوه آورد.[۲۲]
  8. شهادت مظلومانه و قبر پنهان: کیفیّت شهادت آن امام در محراب عبادت و دفن شبانه و مخفیانۀ او در بیرون کوفه (نجف) و مخفی بودن قبر آن حضرت از بیم نبش قبر و توهین از سوی خوارج و امویان تا زمان هارون الرشید، از نمونه‌های دیگر مظلومیّت اوست[۲۳].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. محمدی، عبدالله، امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت، ص ۱۰۷ تا۱۰۹.
  2. « يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْمَظْلُومُ مِنْ بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ ظَلَمَكَ وَ اعْتَدَى عَلَيْكَ »؛ عیون اخبار الرضا، ج ۱ ص ۳۰۳.
  3. «مَا زِلْتُ مَظْلُوماً مُنْذُ قُبِضَ رَسُولُ اللَّهِ(ص)»؛ امالی، شیخ طوسی، ص ۷۲۶
  4. مفاتیح الجنان، زیارت پنجم امیرالمؤمنین
  5. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۴۸.
  6. مطهری مرتضی، سیری در نهج البلاغه، مجموعه آثار، ج ۱۶، صص ۴۶۰ و ۴۶۱.
  7. محمدی، عبدالله، امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت، ص ۱۰۷ تا۱۰۹.
  8. مطهری مرتضی، مشکلات علی، ج ۱۶ ص ۶۰۳؛ ج ۲۲، ص ۲۴۹.
  9. محمدی، عبدالله، امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت، ص ۱۰۷ تا۱۰۹.
  10. مطهری مرتضی، مشکلات علی، مجموعه آثار، ج ۱۶، ص ۶۱۴؛ و انسان کامل، ج ۲۳، ص ۱۸۰.
  11. محمدی، عبدالله، امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت، ص ۱۰۷ تا۱۰۹.
  12. مطهری مرتضی، حماسه حسینی، مجموعه آثار ج ۱۷، ص ۴۳۵.
  13. محمدی، عبدالله، امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت، ص ۱۰۷ تا۱۰۹.
  14. با الهام از مقاله مظلومیت امام علی، «دانشنامه امام علی» ج ۱۱ ص ۲۲۷
  15. نهج البلاغه، خطبه ۳
  16. نهج البلاغه، خطبه ۲۱۷
  17. نهج البلاغه، نامه:۴۵.
  18. نهج البلاغه، خطبه ۲۰۲
  19. الغدیر، ج ۲ ص ۱۰۲
  20. شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۲۲۰، ۵۸، ۵۹
  21. نمونه‌هایی از آنها در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۶۳ به بعد آمده است
  22. از جمله، ر.ک: خطبه ۲۷، ۳، ۲۵، ۱۸۲ و ۷۰ از «نهج البلاغه» صبحی صالح
  23. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۸۲
  24. در زمینه مظلومیت علی، از جمله ر.ک: «موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب»، ج ۹ ص ۴۰۸ تا ۴۱۹، نیز کتابی در زندگینامه آن حضرت به نام «علی(ع) اولین مظلوم تاریخ»، عطایی خراسانی، «مظلومی گمشده در سقیفه»، شهید پاک نژاد، «علی، ابرمرد مظلوم»، محمدتقی رهبر، «بر علی چه گذشت؟»، سید حسین حسینی
  25. مظلومی گمشده در سقیفه، ص ۱۹
  26. مظلومی گمشده در سقیفه، ص ۳۳
  27. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۴۸.