رحمت: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - 'رده:مدخلهای درجه دو دانشنامه' به '') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
'''رحمت:''' برخوردار ساختن موجودات از [[نعمت]] وجود و رساندن آنها به [[کمال|کمالِ]] درخورشان<ref>[[محمد صادق صالحیمنش|صالحیمنش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>. | '''[[رحمت]]:''' برخوردار ساختن موجودات از [[نعمت]] وجود و رساندن آنها به [[کمال|کمالِ]] درخورشان<ref>[[محمد صادق صالحیمنش|صالحیمنش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>. | ||
==واژهشناسی لغوی== | ==واژهشناسی لغوی== | ||
*رحمت ضد قسوت<ref>البیان، ص ۴۲۹.</ref>، شدت<ref>البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.</ref>، غضب<ref>البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».</ref> و سخط<ref>البیان، ص ۴۹۰.</ref> و به معنای مهربانی<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغتنامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».</ref>، رأفت<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.</ref>، عطوفت و دلسوزی<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».</ref> است؛ به گونهای که سبب احسان و بخشش به دیگری گردد<ref>مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.</ref> به آنچه نیز از سر ترحّم به دیگری داده میشود، رحمت میگویند،<ref>رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.</ref> که در این صورت | *[[رحمت]] ضد قسوت<ref>البیان، ص ۴۲۹.</ref>، شدت<ref>البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.</ref>، [[غضب]]<ref>البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».</ref> و [[سخط]]<ref>البیان، ص ۴۹۰.</ref> و به معنای [[مهربانی]]<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغتنامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».</ref>، [[رأفت]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.</ref>، [[عطوفت]] و [[دلسوزی]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».</ref> است؛ به گونهای که سبب [[احسان]] و [[بخشش]] به دیگری گردد<ref>مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.</ref> به آنچه نیز از سر ترحّم به دیگری داده میشود، [[رحمت]] میگویند،<ref>رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.</ref> که در این صورت [[رحمت]]، معنایی مساوی با [[نعمت]] دارد، بلکه به گفتهای معنای [[رحمت]] [[نعمت]] است<ref>التوحید، ص ۲۰۳ - ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۹۱؛ عدة الداعی، ص ۳۲۱.</ref>؛ حتی بعضی<ref>تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۶۰.</ref> استعمال واژه [[رحمت]] را در معنای [[رقت]] و [[دلسوزی]] مجاز دانستهاند و معنای حقیقیاش را همان [[نعمت]]<ref>[[محمد صادق صالحیمنش|صالحیمنش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>. | ||
==رحمت در [[قرآن]]== | ==[[رحمت]] در [[قرآن]]== | ||
==چگونگی اتصاف خدای متعال به رحمت== | ==چگونگی اتصاف [[خدای متعال]] به [[رحمت]]== | ||
==رحمت رحمانی و رحیمی== | ==[[رحمت]] رحمانی و رحیمی== | ||
==التزام خدا به رحمت== | ==[[التزام]] [[خدا]] به [[رحمت]]== | ||
==سبقت و غلبه رحمت الهی بر غضب== | ==[[سبقت]] و [[غلبه]] [[رحمت الهی]] بر [[غضب]]== | ||
==سعه رحمت الهی== | ==سعه [[رحمت الهی]]== | ||
==انحصار رحمت در خدای متعال== | ==انحصار [[رحمت]] در [[خدای متعال]]== | ||
==اقتضائات رحمت خدای متعال== | ==اقتضائات [[رحمت]] [[خدای متعال]]== | ||
===وحدت ربوبیت و الوهیت=== | ===[[وحدت]] [[ربوبیت]] و [[الوهیت]]=== | ||
===نفی فرزند=== | ===نفی [[فرزند]]=== | ||
===انحصار استحقاق عبادت=== | ===انحصار [[استحقاق عبادت]]=== | ||
===نفی ظلم=== | ===نفی [[ظلم]]=== | ||
===لزوم ارسال پیامبران=== | ===[[لزوم]] [[ارسال پیامبران]]=== | ||
===حتمی بودن معاد=== | ===حتمی بودن [[معاد]]=== | ||
===زشتی معصیت خدای والا=== | ===[[زشتی]] [[معصیت]] خدای والا=== | ||
===ترس از عذاب=== | ===[[ترس]] از [[عذاب]]=== | ||
==خزائن رحمت الهی== | ==[[خزائن]] [[رحمت الهی]]== | ||
==عوامل جلب رحمت خاص الهی و محرومیت از آن== | ==عوامل جلب [[رحمت خاص الهی]] و [[محرومیت]] از آن== | ||
==نهی از فریفته شدن به رحمت الهی و ناامیدی از آن== | ==[[نهی]] از فریفته شدن به [[رحمت الهی]] و [[ناامیدی]] از آن== | ||
==رحمت انسان جلوه رحمت الهی== | ==[[رحمت]] [[انسان]] جلوه [[رحمت الهی]]== | ||
==تجلی کامل رحمت الهی در آخرت== | ==[[تجلی]] کامل [[رحمت الهی]] در [[آخرت]]== | ||
==مصادیق رحمت الهی== | ==مصادیق [[رحمت الهی]]== | ||
=== | ===[[بعثت انبیا]]{{عم}}=== | ||
=== | ===[[وجود امامان]]{{عم}}=== | ||
===قرآن و دیگر کتابهای آسمانی=== | ===[[قرآن]] و دیگر [[کتابهای آسمانی]]=== | ||
===شریعت آسمانی=== | ===[[شریعت آسمانی]]=== | ||
===آسانی تکالیف=== | ===[[آسانی تکالیف]]=== | ||
=== | ===[[هدایت]]، [[اسلام]] و [[ایمان]]=== | ||
===قبول توبه و مغفرت=== | ===[[قبول توبه]] و [[مغفرت]]=== | ||
===مهلت دادن به خطاکاران=== | ===[[مهلت دادن به خطاکاران]]=== | ||
==منابع== | ==منابع== |
نسخهٔ ۶ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۴۱
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل رحمت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
رحمت: برخوردار ساختن موجودات از نعمت وجود و رساندن آنها به کمالِ درخورشان[۱].
واژهشناسی لغوی
- رحمت ضد قسوت[۲]، شدت[۳]، غضب[۴] و سخط[۵] و به معنای مهربانی[۶]، رأفت[۷]، عطوفت و دلسوزی[۸] است؛ به گونهای که سبب احسان و بخشش به دیگری گردد[۹] به آنچه نیز از سر ترحّم به دیگری داده میشود، رحمت میگویند،[۱۰] که در این صورت رحمت، معنایی مساوی با نعمت دارد، بلکه به گفتهای معنای رحمت نعمت است[۱۱]؛ حتی بعضی[۱۲] استعمال واژه رحمت را در معنای رقت و دلسوزی مجاز دانستهاند و معنای حقیقیاش را همان نعمت[۱۳].
رحمت در قرآن
چگونگی اتصاف خدای متعال به رحمت
رحمت رحمانی و رحیمی
التزام خدا به رحمت
سبقت و غلبه رحمت الهی بر غضب
سعه رحمت الهی
انحصار رحمت در خدای متعال
اقتضائات رحمت خدای متعال
وحدت ربوبیت و الوهیت
نفی فرزند
انحصار استحقاق عبادت
نفی ظلم
لزوم ارسال پیامبران
حتمی بودن معاد
زشتی معصیت خدای والا
ترس از عذاب
خزائن رحمت الهی
عوامل جلب رحمت خاص الهی و محرومیت از آن
نهی از فریفته شدن به رحمت الهی و ناامیدی از آن
رحمت انسان جلوه رحمت الهی
تجلی کامل رحمت الهی در آخرت
مصادیق رحمت الهی
بعثت انبیا(ع)
وجود امامان(ع)
قرآن و دیگر کتابهای آسمانی
شریعت آسمانی
آسانی تکالیف
هدایت، اسلام و ایمان
قبول توبه و مغفرت
مهلت دادن به خطاکاران
منابع
پانویس
- ↑ صالحیمنش، محمد صادق، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.
- ↑ البیان، ص ۴۲۹.
- ↑ البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.
- ↑ البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».
- ↑ البیان، ص ۴۹۰.
- ↑ نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغتنامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».
- ↑ معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.
- ↑ معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».
- ↑ مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.
- ↑ رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.
- ↑ التوحید، ص ۲۰۳ - ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۹۱؛ عدة الداعی، ص ۳۲۱.
- ↑ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۶۰.
- ↑ صالحیمنش، محمد صادق، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.