رحمت: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'رده:مدخل‌های درجه دو دانشنامه' به '')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


'''رحمت:''' برخوردار ساختن موجودات از [[نعمت]] وجود و رساندن آنها به [[کمال|کمالِ]] درخورشان<ref>[[محمد صادق صالحی‌منش|صالحی‌منش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>.
'''[[رحمت]]:''' برخوردار ساختن موجودات از [[نعمت]] وجود و رساندن آنها به [[کمال|کمالِ]] درخورشان<ref>[[محمد صادق صالحی‌منش|صالحی‌منش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>.




==واژه‌شناسی لغوی==
==واژه‌شناسی لغوی==
*رحمت ضد قسوت<ref>البیان، ص ۴۲۹.</ref>، شدت<ref>البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.</ref>، غضب<ref>البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».</ref> و سخط<ref>البیان، ص ۴۹۰.</ref> و به معنای مهربانی<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغت‌نامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».</ref>، رأفت<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.</ref>، عطوفت و دلسوزی<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».</ref> است؛ به گونه‌ای که سبب احسان و بخشش به دیگری گردد<ref>مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.</ref> به آنچه نیز از سر ترحّم به دیگری داده می‌شود، رحمت می‌گویند،<ref>رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.</ref> که در این صورت رحمت، معنایی مساوی با نعمت دارد، بلکه به گفته‌ای معنای رحمت نعمت است<ref>التوحید، ص ۲۰۳ - ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۹۱؛ عدة الداعی، ص ۳۲۱.</ref>؛ حتی بعضی<ref>تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۶۰.</ref> استعمال واژه رحمت را در معنای رقت و دلسوزی مجاز دانسته‌اند و معنای حقیقی‌اش را همان نعمت<ref>[[محمد صادق صالحی‌منش|صالحی‌منش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>.
*[[رحمت]] ضد قسوت<ref>البیان، ص ۴۲۹.</ref>، شدت<ref>البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.</ref>، [[غضب]]<ref>البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».</ref> و [[سخط]]<ref>البیان، ص ۴۹۰.</ref> و به معنای [[مهربانی]]<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغت‌نامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».</ref>، [[رأفت]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.</ref>، [[عطوفت]] و [[دلسوزی]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».</ref> است؛ به گونه‌ای که سبب [[احسان]] و [[بخشش]] به دیگری گردد<ref>مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.</ref> به آنچه نیز از سر ترحّم به دیگری داده می‌شود، [[رحمت]] می‌گویند،<ref>رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.</ref> که در این صورت [[رحمت]]، معنایی مساوی با [[نعمت]] دارد، بلکه به گفته‌ای معنای [[رحمت]] [[نعمت]] است<ref>التوحید، ص ۲۰۳ - ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۹۱؛ عدة الداعی، ص ۳۲۱.</ref>؛ حتی بعضی<ref>تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۶۰.</ref> استعمال واژه [[رحمت]] را در معنای [[رقت]] و [[دلسوزی]] مجاز دانسته‌اند و معنای حقیقی‌اش را همان [[نعمت]]<ref>[[محمد صادق صالحی‌منش|صالحی‌منش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>.


==رحمت در [[قرآن]]==
==[[رحمت]] در [[قرآن]]==


==چگونگی اتصاف خدای متعال به رحمت==
==چگونگی اتصاف [[خدای متعال]] به [[رحمت]]==


==رحمت رحمانی و رحیمی==
==[[رحمت]] رحمانی و رحیمی==


==التزام خدا به رحمت==
==[[التزام]] [[خدا]] به [[رحمت]]==


==سبقت و غلبه رحمت الهی بر غضب==
==[[سبقت]] و [[غلبه]] [[رحمت الهی]] بر [[غضب]]==


==سعه رحمت الهی==
==سعه [[رحمت الهی]]==


==انحصار رحمت در خدای متعال==
==انحصار [[رحمت]] در [[خدای متعال]]==


==اقتضائات رحمت خدای متعال==
==اقتضائات [[رحمت]] [[خدای متعال]]==


===وحدت ربوبیت و الوهیت===
===[[وحدت]] [[ربوبیت]] و [[الوهیت]]===


===نفی فرزند===
===نفی [[فرزند]]===


===انحصار استحقاق عبادت===
===انحصار [[استحقاق عبادت]]===


===نفی ظلم===
===نفی [[ظلم]]===


===لزوم ارسال پیامبران===
===[[لزوم]] [[ارسال پیامبران]]===


===حتمی بودن معاد===
===حتمی بودن [[معاد]]===


===زشتی معصیت خدای والا===
===[[زشتی]] [[معصیت]] خدای والا===


===ترس از عذاب===
===[[ترس]] از [[عذاب]]===


==خزائن رحمت الهی==
==[[خزائن]] [[رحمت الهی]]==


==عوامل جلب رحمت خاص الهی و محرومیت از آن==
==عوامل جلب [[رحمت خاص الهی]] و [[محرومیت]] از آن==


==نهی از فریفته شدن به رحمت الهی و ناامیدی از آن==
==[[نهی]] از فریفته شدن به [[رحمت الهی]] و [[ناامیدی]] از آن==


==رحمت انسان جلوه رحمت الهی==
==[[رحمت]] [[انسان]] جلوه [[رحمت الهی]]==


==تجلی کامل رحمت الهی در آخرت==
==[[تجلی]] کامل [[رحمت الهی]] در [[آخرت]]==


==مصادیق رحمت الهی==
==مصادیق [[رحمت الهی]]==


===بعثت [[انبیا]]{{عم}}===
===[[بعثت انبیا]]{{عم}}===


===وجود [[امامان]]{{عم}}===
===[[وجود امامان]]{{عم}}===


===قرآن و دیگر کتاب‌های آسمانی===
===[[قرآن]] و دیگر [[کتاب‌های آسمانی]]===


===شریعت آسمانی===
===[[شریعت آسمانی]]===


===آسانی تکالیف===
===[[آسانی تکالیف]]===


===هدایت، اسلام و ایمان===
===[[هدایت]]، [[اسلام]] و [[ایمان]]===


===قبول توبه و مغفرت===
===[[قبول توبه]] و [[مغفرت]]===


===مهلت دادن به خطاکاران===
===[[مهلت دادن به خطاکاران]]===


==منابع==
==منابع==

نسخهٔ ‏۶ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۴۱

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل رحمت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

رحمت: برخوردار ساختن موجودات از نعمت وجود و رساندن آنها به کمالِ درخورشان[۱].


واژه‌شناسی لغوی

رحمت در قرآن

چگونگی اتصاف خدای متعال به رحمت

رحمت رحمانی و رحیمی

التزام خدا به رحمت

سبقت و غلبه رحمت الهی بر غضب

سعه رحمت الهی

انحصار رحمت در خدای متعال

اقتضائات رحمت خدای متعال

وحدت ربوبیت و الوهیت

نفی فرزند

انحصار استحقاق عبادت

نفی ظلم

لزوم ارسال پیامبران

حتمی بودن معاد

زشتی معصیت خدای والا

ترس از عذاب

خزائن رحمت الهی

عوامل جلب رحمت خاص الهی و محرومیت از آن

نهی از فریفته شدن به رحمت الهی و ناامیدی از آن

رحمت انسان جلوه رحمت الهی

تجلی کامل رحمت الهی در آخرت

مصادیق رحمت الهی

بعثت انبیا(ع)

وجود امامان(ع)

قرآن و دیگر کتاب‌های آسمانی

شریعت آسمانی

آسانی تکالیف

هدایت، اسلام و ایمان

قبول توبه و مغفرت

مهلت دادن به خطاکاران

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. صالحی‌منش، محمد صادق، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.
  2. البیان، ص ۴۲۹.
  3. البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.
  4. البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».
  5. البیان، ص ۴۹۰.
  6. نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغت‌نامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».
  7. معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.
  8. معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».
  9. مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.
  10. رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.
  11. التوحید، ص ۲۰۳ - ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۹۱؛ عدة الداعی، ص ۳۲۱.
  12. تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۶۰.
  13. صالحی‌منش، محمد صادق، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.