رحمت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
==واژهشناسی لغوی== | ==واژهشناسی لغوی== | ||
*رحمت ضد قسوت<ref>البیان، ص ۴۲۹.</ref>، شدت<ref>البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.</ref>، [[غضب]]<ref>البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».</ref> و [[سخط]]<ref>البیان، ص ۴۹۰.</ref> و به معنای [[مهربانی]]<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغتنامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».</ref>، [[رأفت]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.</ref>، [[عطوفت]] و [[دلسوزی]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».</ref> است؛ به گونهای که سبب [[احسان]] و [[بخشش]] به دیگری گردد<ref>مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.</ref> به آنچه نیز از سر ترحّم به دیگری داده میشود، رحمت میگویند،<ref>رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.</ref> که در این صورت رحمت، معنایی مساوی با [[نعمت]] دارد، بلکه به گفتهای معنای رحمت [[نعمت]] است<ref>التوحید، ص ۲۰۳ - ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۹۱؛ عدة الداعی، ص ۳۲۱.</ref>؛ حتی بعضی<ref>تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۶۰.</ref> استعمال واژه رحمت را در معنای [[رقت]] و [[دلسوزی]] مجاز دانستهاند و معنای حقیقیاش را همان [[نعمت]]<ref>[[محمد صادق صالحیمنش|صالحیمنش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>. | * رحمت ضد قسوت<ref>البیان، ص ۴۲۹.</ref>، شدت<ref>البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.</ref>، [[غضب]]<ref>البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».</ref> و [[سخط]]<ref>البیان، ص ۴۹۰.</ref> و به معنای [[مهربانی]]<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغتنامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».</ref>، [[رأفت]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.</ref>، [[عطوفت]] و [[دلسوزی]]<ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».</ref> است؛ به گونهای که سبب [[احسان]] و [[بخشش]] به دیگری گردد<ref>مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.</ref> به آنچه نیز از سر ترحّم به دیگری داده میشود، رحمت میگویند،<ref>رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.</ref> که در این صورت رحمت، معنایی مساوی با [[نعمت]] دارد، بلکه به گفتهای معنای رحمت [[نعمت]] است<ref>التوحید، ص ۲۰۳ - ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۹۱؛ عدة الداعی، ص ۳۲۱.</ref>؛ حتی بعضی<ref>تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۶۰.</ref> استعمال واژه رحمت را در معنای [[رقت]] و [[دلسوزی]] مجاز دانستهاند و معنای حقیقیاش را همان [[نعمت]]<ref>[[محمد صادق صالحیمنش|صالحیمنش، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.</ref>. | ||
==رحمت در [[قرآن]]== | ==رحمت در [[قرآن]]== | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
==چگونگی اتصاف [[خدای متعال]] به رحمت== | ==چگونگی اتصاف [[خدای متعال]] به رحمت== | ||
==رحمت رحمانی و رحیمی== | ==[[رحمت رحمانی]] و رحیمی== | ||
==[[التزام]] [[خدا]] به رحمت== | ==[[التزام]] [[خدا]] به رحمت== | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
===[[وحدت]] [[ربوبیت]] و [[الوهیت]]=== | ===[[وحدت]] [[ربوبیت]] و [[الوهیت]]=== | ||
===نفی [[فرزند]]=== | ===[[نفی]] [[فرزند]]=== | ||
===انحصار [[استحقاق عبادت]]=== | ===انحصار [[استحقاق عبادت]]=== | ||
===نفی [[ظلم]]=== | ===[[نفی]] [[ظلم]]=== | ||
===[[لزوم]] [[ارسال پیامبران]]=== | ===[[لزوم]] [[ارسال پیامبران]]=== |
نسخهٔ ۲۰ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۴۱
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل رحمت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
رحمت: برخوردار ساختن موجودات از نعمت وجود و رساندن آنها به کمالِ درخورشان[۱].
واژهشناسی لغوی
- رحمت ضد قسوت[۲]، شدت[۳]، غضب[۴] و سخط[۵] و به معنای مهربانی[۶]، رأفت[۷]، عطوفت و دلسوزی[۸] است؛ به گونهای که سبب احسان و بخشش به دیگری گردد[۹] به آنچه نیز از سر ترحّم به دیگری داده میشود، رحمت میگویند،[۱۰] که در این صورت رحمت، معنایی مساوی با نعمت دارد، بلکه به گفتهای معنای رحمت نعمت است[۱۱]؛ حتی بعضی[۱۲] استعمال واژه رحمت را در معنای رقت و دلسوزی مجاز دانستهاند و معنای حقیقیاش را همان نعمت[۱۳].
رحمت در قرآن
چگونگی اتصاف خدای متعال به رحمت
رحمت رحمانی و رحیمی
التزام خدا به رحمت
سبقت و غلبه رحمت الهی بر غضب
سعه رحمت الهی
انحصار رحمت در خدای متعال
اقتضائات رحمت خدای متعال
وحدت ربوبیت و الوهیت
نفی فرزند
انحصار استحقاق عبادت
نفی ظلم
لزوم ارسال پیامبران
حتمی بودن معاد
زشتی معصیت خدای والا
ترس از عذاب
خزائن رحمت الهی
عوامل جلب رحمت خاص الهی و محرومیت از آن
نهی از فریفته شدن به رحمت الهی و ناامیدی از آن
رحمت انسان جلوه رحمت الهی
تجلی کامل رحمت الهی در آخرت
مصادیق رحمت الهی
بعثت انبیا(ع)
وجود امامان(ع)
قرآن و دیگر کتابهای آسمانی
شریعت آسمانی
آسانی تکالیف
هدایت، اسلام و ایمان
قبول توبه و مغفرت
مهلت دادن به خطاکاران
منابع
پانویس
- ↑ صالحیمنش، محمد صادق، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.
- ↑ البیان، ص ۴۲۹.
- ↑ البیان، ص ۴۲۹؛ انوار درخشان، ج ۱، ص ۱۲.
- ↑ البیان، ص ۴۹۰؛ التحقیق، ج ۱۴، ص ۲۲۵، «یأس».
- ↑ البیان، ص ۴۹۰.
- ↑ نثر طوبی، ج ۱، ص ۲۹۸؛ لغتنامه، ج ۱۰، ص ۱۰۵۲۰، «رحمت».
- ↑ معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸، «رحم»؛ تفسیر روشن، ج ۲، ص ۲۷۴.
- ↑ معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۴۹۸؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۳۰، «رحم».
- ↑ مفردات، ص ۳۴۷، «رحم»؛ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۵۵.
- ↑ رسائل المرتضی، ج ۲، ص ۲۷۱؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص۵۳.
- ↑ التوحید، ص ۲۰۳ - ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۹۱؛ عدة الداعی، ص ۳۲۱.
- ↑ تفسیر الصراط المستقیم، ج ۳، ص ۲۶۰.
- ↑ صالحیمنش، محمد صادق، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۳، ص۵۴۴- ۵۸۰.