آداب هم‌نشینی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'نیاز' به 'نیاز'
جز (جایگزینی متن - '، ص: ' به '، ص')
جز (جایگزینی متن - 'نیاز' به 'نیاز')
خط ۵۰: خط ۵۰:


==اوصاف مجلس [[رسول خدا]]{{صل}} از زبان [[امام علی|امیرالمؤمنین]]{{ع}}==
==اوصاف مجلس [[رسول خدا]]{{صل}} از زبان [[امام علی|امیرالمؤمنین]]{{ع}}==
*از [[امام حسین]]{{ع}} [[روایت]] شده است که "از پدرم [[علی]]{{ع}} درباره چگونگی مجالس [[رسول خدا]]{{صل}} پرسیدم؛ فرمود: "[[رسول خدا]]{{صل}} هیچ گاه بدون درباره ذکر [[نام خدا]] نه در جایی می‌‌نشست و نه از جایی برمی‌خاست. در مجالس، [[جایگاه]] معینی نداشت و از این کار منع می‌‌فرمود. وقتی به گروهی می‌‌رسید، همانجا که رسیده بود - پایین مجلس - می‌‌نشست و دیگران را هم به این کار [[دستور]] فرموده بود. در مجالس، حال همه را رعایت می‌‌کرد و هرگز طوری [[رفتار]] نمی‌کرد که کسی تصور کند دیگری بر او مقدم است. هر کس برای بیان حاجتی پیش [[پیامبر]]{{صل}} می‌‌آمد، تا هنگامی که نمی‌رفت، ایشان [[شکیبایی]] و تلاش می‌‌فرمود تا خواسته‌های [[مشروع]] را برآورد و اگر نمی‌توانست، با گفتاری کوتاه و [[پسندیده]]، پوزش می‌خواست. [[اخلاق]] خوش و گشاده‌رویی او چنان بود که همه [[اصحاب]]، وی را چون [[پدر]] خویش می‌‌دانستند. همه [[اصحاب]] در برابر [[حق]] در نظر [[رسول خدا]]{{صل}} یکسان بودند و همه لحظات مجلس او [[حکمت]] و [[بردباری]] بود. صداها در حضورش بلند نمی‌شد و هیچ کس مطلبی را رد یا [[تصدیق]] نمی‌کرد. هیچ‌گاه در [[سخن پیامبر]]{{صل}} لغزشی دیده نشد؛ برتری [[اصحاب]] حتی در مجلس [[پیامبر]]{{صل}} هم فقط به سبب تقوای ایشان بود و همه در محضرش [[فروتن]] بودند. ایشان سالخوردگان را محترم می‌‌داشتند و به خردسالان مهر می‌‌ورزیدند و به [[نیازمندان]] [[ایثار]] می‌‌کردند و در حفظ دیگران کوشا بودند". گفتم: [[رسول خدا]]{{صل}} با همنشینان خود چگونه بود؟ فرمود: "همیشه خنده‌رو، خوش خلق و ملایم بود و نه ترشرو و سختگیر؛ هیچ گاه فریاد نمی‌زد و [[دشنام]] نمی‌داد و [[عیب]] کسی را [[آشکار]] نمی‌ساخت و بیهوده کسی را نمی‌ستود، از آن‌چه به آن میل نداشت، یاد نمی‌کرد؛ هرگز [[تأسف]] و اندوهی برای امور عادی اظهار نمی‌فرمود و از سه چیز به شدت پرهیز می‌‌فرمود: [[کبر]] و پرحرفی و انجام کارهای بیهوده. سه چیز را در [[حق]] [[مردم]] بسیار رعایت می‌‌فرمود: هیچ کس را [[سرزنش]] نمی‌کرد و بر کسی خرده نمی‌گرفت و در جستجوی معایب کسی نبود. فقط در مواردی که [[امید]] [[ثواب]] و اجر بود، تذکر می‌داد و صحبت می‌کرد و چون [[پیامبر]]{{صل}} صحبت می‌کرد، هم‌نشینان او چنان [[سکوت]] می‌کردند که گویی مرغ بر سر ایشان نشسته است؛ چون [[سکوت]] می‌‌فرمود، [[اصحاب]]، صحبت می‌‌کردند و آنها هرگز در حضور [[پیامبر]]{{صل}} ستیزه نداشتند. اگر [[اصحاب]] می‌‌خندیدند، او نیز تبسم می‌‌فرمود و اگر از چیزی تعجب می‌‌کردند، او هم اظهار تعجب می‌‌کرد؛ افراد‌ [[غریب]] و بیگانه را خوب [[تحمل]] می‌‌کرد و سخن ایشان را کامل می‌‌شنید و به خواسته‌های آنها گوش می‌داد و گاهی [[اصحاب]] به آن اشخاص درباره طولانی شدن گفتارشان تذکر می‌‌دادند. [[پیامبر]]{{صل}} به [[اصحاب]] می‌‌گفت: "هرگاه [[نیازمندی]] را می‌‌بینید، نیازش را بر آورید" و هرگز از کسی [[ستایش]] نمی‌خواست؛ مگر اینکه [[کار نیک]] را با [[نیک]] جبران کنند. سخن هیچ کس را بدون [[ضرورت]]، قطع نمی‌کرد و در صورت [[نیاز]]، معمولاً از مجلس برمی‌خاست و یا او را از سخن گفتن [[نهی]] می‌‌فرمود"<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج ۳، ص ۳۴۷؛ عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۱، ص ۳۱۸ - ۳۱۹؛ معانی الاخبار، ص ۸۲ - ۸۳ مکارم الاخلاق، ص ۱۴ - ۱۵؛ المعجم الکبیر، ج ۲۲، ص ۱۵۸ و ابن حبان، الثقات، ج۲، ص۱۴۹-۱۵۰.</ref>"<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۷۴-۷۵.</ref>.
*از [[امام حسین]]{{ع}} [[روایت]] شده است که "از پدرم [[علی]]{{ع}} درباره چگونگی مجالس [[رسول خدا]]{{صل}} پرسیدم؛ فرمود: "[[رسول خدا]]{{صل}} هیچ گاه بدون درباره ذکر [[نام خدا]] نه در جایی می‌‌نشست و نه از جایی برمی‌خاست. در مجالس، [[جایگاه]] معینی نداشت و از این کار منع می‌‌فرمود. وقتی به گروهی می‌‌رسید، همانجا که رسیده بود - پایین مجلس - می‌‌نشست و دیگران را هم به این کار [[دستور]] فرموده بود. در مجالس، حال همه را رعایت می‌‌کرد و هرگز طوری [[رفتار]] نمی‌کرد که کسی تصور کند دیگری بر او مقدم است. هر کس برای بیان حاجتی پیش [[پیامبر]]{{صل}} می‌‌آمد، تا هنگامی که نمی‌رفت، ایشان [[شکیبایی]] و تلاش می‌‌فرمود تا خواسته‌های [[مشروع]] را برآورد و اگر نمی‌توانست، با گفتاری کوتاه و [[پسندیده]]، پوزش می‌خواست. [[اخلاق]] خوش و گشاده‌رویی او چنان بود که همه [[اصحاب]]، وی را چون [[پدر]] خویش می‌‌دانستند. همه [[اصحاب]] در برابر [[حق]] در نظر [[رسول خدا]]{{صل}} یکسان بودند و همه لحظات مجلس او [[حکمت]] و [[بردباری]] بود. صداها در حضورش بلند نمی‌شد و هیچ کس مطلبی را رد یا [[تصدیق]] نمی‌کرد. هیچ‌گاه در [[سخن پیامبر]]{{صل}} لغزشی دیده نشد؛ برتری [[اصحاب]] حتی در مجلس [[پیامبر]]{{صل}} هم فقط به سبب تقوای ایشان بود و همه در محضرش [[فروتن]] بودند. ایشان سالخوردگان را محترم می‌‌داشتند و به خردسالان مهر می‌‌ورزیدند و به [[نیازمندان]] [[ایثار]] می‌‌کردند و در حفظ دیگران کوشا بودند". گفتم: [[رسول خدا]]{{صل}} با همنشینان خود چگونه بود؟ فرمود: "همیشه خنده‌رو، خوش خلق و ملایم بود و نه ترشرو و سختگیر؛ هیچ گاه فریاد نمی‌زد و [[دشنام]] نمی‌داد و [[عیب]] کسی را [[آشکار]] نمی‌ساخت و بیهوده کسی را نمی‌ستود، از آن‌چه به آن میل نداشت، یاد نمی‌کرد؛ هرگز [[تأسف]] و اندوهی برای امور عادی اظهار نمی‌فرمود و از سه چیز به شدت پرهیز می‌‌فرمود: [[کبر]] و پرحرفی و انجام کارهای بیهوده. سه چیز را در [[حق]] [[مردم]] بسیار رعایت می‌‌فرمود: هیچ کس را [[سرزنش]] نمی‌کرد و بر کسی خرده نمی‌گرفت و در جستجوی معایب کسی نبود. فقط در مواردی که [[امید]] [[ثواب]] و اجر بود، تذکر می‌داد و صحبت می‌کرد و چون [[پیامبر]]{{صل}} صحبت می‌کرد، هم‌نشینان او چنان [[سکوت]] می‌کردند که گویی مرغ بر سر ایشان نشسته است؛ چون [[سکوت]] می‌‌فرمود، [[اصحاب]]، صحبت می‌‌کردند و آنها هرگز در حضور [[پیامبر]]{{صل}} ستیزه نداشتند. اگر [[اصحاب]] می‌‌خندیدند، او نیز تبسم می‌‌فرمود و اگر از چیزی تعجب می‌‌کردند، او هم اظهار تعجب می‌‌کرد؛ افراد‌ [[غریب]] و بیگانه را خوب [[تحمل]] می‌‌کرد و سخن ایشان را کامل می‌‌شنید و به خواسته‌های آنها گوش می‌داد و گاهی [[اصحاب]] به آن اشخاص درباره طولانی شدن گفتارشان تذکر می‌‌دادند. [[پیامبر]]{{صل}} به [[اصحاب]] می‌‌گفت: "هرگاه [[نیازمندی]] را می‌‌بینید، نیازش را بر آورید" و هرگز از کسی [[ستایش]] نمی‌خواست؛ مگر اینکه [[کار نیک]] را با [[نیک]] جبران کنند. سخن هیچ کس را بدون [[ضرورت]]، قطع نمی‌کرد و در صورت نیاز، معمولاً از مجلس برمی‌خاست و یا او را از سخن گفتن [[نهی]] می‌‌فرمود"<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج ۳، ص ۳۴۷؛ عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۱، ص ۳۱۸ - ۳۱۹؛ معانی الاخبار، ص ۸۲ - ۸۳ مکارم الاخلاق، ص ۱۴ - ۱۵؛ المعجم الکبیر، ج ۲۲، ص ۱۵۸ و ابن حبان، الثقات، ج۲، ص۱۴۹-۱۵۰.</ref>"<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۷۴-۷۵.</ref>.


==منابع==
==منابع==
۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش