بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
*هر چند، در گذشته [[امامیه]]، نام عمومی مذاهبی بوده است که به [[امامت]] و [[خلافت بلافصل]] [[حضرت]] [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} و [[امامت]] فرزندانش [[معتقد]] بودهاند؛ اما امروزه بر یک [[مذهب]] اطلاق میشود که آن را [[مذهب جعفری]] یا [[اثنی عشری]] نیز گویند<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص۱۳۰.</ref>. از زمان [[شیخ صدوق]] به بعد که [[نگارش]] کتب [[عقاید]] و [[ملل و نحل]] در میان [[شیعه]] رواج بیشتری یافت، اصطلاح [[امامیه]] به صورت خاص در مورد [[فرقه]] [[اثناعشریه]] به کار رفت<ref>ر.ک: مطهری، آشنایی با علوم اسلامی، مدخل امامت.</ref>.<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۷۸.</ref> "[[اثنا عشر]]" یعنی [[دوازده]]. در احادیثی از [[پیامبر خدا]]{{صل}} [[نقل]] شده است که [[امامان]] [[دوازده]] نفرند<ref>{{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِی اثْنَا عَشَرَ}}. بحارالأنوار، ج۳۶، ص۲۲۶.</ref>. نام و مشخصات آنان را هم بیان فرموده است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۱۹.</ref>. | *هر چند، در گذشته [[امامیه]]، نام عمومی مذاهبی بوده است که به [[امامت]] و [[خلافت بلافصل]] [[حضرت]] [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} و [[امامت]] فرزندانش [[معتقد]] بودهاند؛ اما امروزه بر یک [[مذهب]] اطلاق میشود که آن را [[مذهب جعفری]] یا [[اثنی عشری]] نیز گویند<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص۱۳۰.</ref>. از زمان [[شیخ صدوق]] به بعد که [[نگارش]] کتب [[عقاید]] و [[ملل و نحل]] در میان [[شیعه]] رواج بیشتری یافت، اصطلاح [[امامیه]] به صورت خاص در مورد [[فرقه]] [[اثناعشریه]] به کار رفت<ref>ر.ک: مطهری، آشنایی با علوم اسلامی، مدخل امامت.</ref>.<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۷۸.</ref> "[[اثنا عشر]]" یعنی [[دوازده]]. در احادیثی از [[پیامبر خدا]]{{صل}} [[نقل]] شده است که [[امامان]] [[دوازده]] نفرند<ref>{{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِی اثْنَا عَشَرَ}}. بحارالأنوار، ج۳۶، ص۲۲۶.</ref>. نام و مشخصات آنان را هم بیان فرموده است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۱۹.</ref>. | ||
*مراد از دو واژه [[شیعه]] و [[امامیه]]، [[شیعیان]] [[اثناعشری]] یا [[جعفری]] است که احتمالاً به خاطر تمایز آن از دیگر [[فرقهها]] مانند [[زیدیه]] و [[اسماعیلیه]] بهکار میرود<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۷۸.</ref>. [[مذهب جعفری]] نیز، نام دیگر [[مذهب]] [[شیعه اثنی عشری]] است که پیرو [[مکتب]] [[فقهی]] [[امام جعفر صادق]]{{ع}} هستند؛ تعابیری همچون [[فقه]] [[جعفری]]، [[مذهب جعفری]] و [[مکتب]] [[جعفری]] به همین مناسبت به کار میرود<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۳۶.</ref>. | *مراد از دو واژه [[شیعه]] و [[امامیه]]، [[شیعیان]] [[اثناعشری]] یا [[جعفری]] است که احتمالاً به خاطر تمایز آن از دیگر [[فرقهها]] مانند [[زیدیه]] و [[اسماعیلیه]] بهکار میرود<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۷۸.</ref>. [[مذهب جعفری]] نیز، نام دیگر [[مذهب]] [[شیعه اثنی عشری]] است که پیرو [[مکتب]] [[فقهی]] [[امام جعفر صادق]]{{ع}} هستند؛ تعابیری همچون [[فقه]] [[جعفری]]، [[مذهب جعفری]] و [[مکتب]] [[جعفری]] به همین مناسبت به کار میرود<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۳۶.</ref>. | ||
*مهمترین وجه تمایز [[شیعه]] [[اثناعشری]] با [[اهل سنت]] در آن است که [[پیروان اهل بیت]]{{ع}} به [[امامت]] [[بلافصل]] [[امیر المؤمنین]]{{ع}} [[عقیده]] دارند و [[امامت]] را [[منصب الهی]] میشمارند که با [[نصب الهی]] و [[نص]] [[خدا]] و [[رسول]] [[تعیین]] میشود. بنابراین، محور عقیدۀ [[امامیه]]، [[انتصابی]] بودن [[امام]] از سوی [[خدا]] و [[رسول]] است، نه [[انتخاب مردم]] و [[امامت]] را [[نصّ]] خاص میدانند نه [[رأی]] دیگران؛ اما [[اهل سنت و جماعت]] پس از [[پیغمبر]]، امر [[خلافت]]<ref>البته از نگاه پیروان اهل بیت، منصب امامت با خلافت تفاوت دارد؛ به همین جهت، برای به خلافت رسیدن یک امام منصوب الهی، بیعت (مقبولیت) مردم ضروری است.</ref> را به شورای [[مسلمانان]] و تصویب آنان منوط میدانند<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۰۰.</ref>. | *مهمترین وجه تمایز [[شیعه]] [[اثناعشری]] با [[اهل سنت]] در آن است که [[پیروان اهل بیت]]{{ع}} به [[امامت]] [[بلافصل]] [[امیر المؤمنین]]{{ع}} [[عقیده]] دارند و [[امامت]] را [[منصب الهی]] میشمارند که با [[نصب الهی]] و [[نص]] [[خدا]] و [[رسول]] [[تعیین]] میشود. بنابراین، محور عقیدۀ [[امامیه]]، [[انتصابی]] بودن [[امام]] از سوی [[خدا]] و [[رسول]] است، نه [[انتخاب مردم]] و [[امامت]] را [[نصّ]] خاص میدانند نه [[رأی]] دیگران؛ اما [[اهل سنت و جماعت]] پس از [[پیغمبر]]، [[امر]] [[خلافت]]<ref>البته از نگاه پیروان اهل بیت، منصب امامت با خلافت تفاوت دارد؛ به همین جهت، برای به خلافت رسیدن یک امام منصوب الهی، بیعت (مقبولیت) مردم ضروری است.</ref> را به شورای [[مسلمانان]] و تصویب آنان منوط میدانند<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۰۰.</ref>. | ||
==تاریخچه [[امامیه]]== | ==تاریخچه [[امامیه]]== | ||
*پیدایش [[شیعه امامیه]] به دوران [[بعثت پیامبر]]{{صل}} باز میگردد. اولین بار شخص [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در داستان [[حدیث]] "الدار" بعد از [[نزول]] آیۀ {{متن قرآن|وَأَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ}}<ref>«و نزدیکترین خویشاوندانت را بیم ده!» سوره شعراء، آیه ۲۱۴.</ref> بحث [[خلافت]] و [[جانشینی]] پس از خود را مطرح کرد، در آنجا [[علی]]{{ع}} [[دعوت]] ایشان را [[اجابت]] نمود. پس از [[رحلت پیامبر]]{{صل}} گروهی در مکانی به نام [[سقیفه]] به [[تعیین خلیفه]] پرداختند که مورد [[اعتراض]] [[علی]]{{ع}} و برخی از [[یاران]] او واقع گردید اما کاری از پیش نبردند؛ چراکه در [[اقلیت]] بودند. این روال ادامه یافت، تا جایی که [[لعن]] و [[دشمنی با علی]]{{ع}} در دوران [[حکومت]] [[بنیامیه]] ادامه داشت. خلفای [[بنیعباس]] نیز به انحای دیگر به [[آزار]] [[شیعیان]] پرداختند و [[امامان]]{{ع}} را [[شکنجه]] و در نهایت به [[شهادت]] رساندند. این وضعیت ادامه داشت، تا اینکه در [[قرن چهارم]] [[هجری]] آلبویه در [[بغداد]] و مناطقی از [[ایران]] بر سر کار آمدند. در این زمان بود که [[شیعیان]] برای اولینبار به صورت رسمی و آزادانه به ابراز [[عقاید]] خود پرداختند و زمینۀ گسترش [[تشیع]] در دیگر [[بلاد اسلامی]] فراهم شد. در همین دوران [[دولت]] آلحمدان در [[شام]]، گروهی از زیدیان در [[دیلم]] و مناطقی از [[یمن]] و [[فاطمیان]] [[اسماعیلی]] در شمال [[آفریقا]] و [[مصر]] دولتهای مستقل [[شیعی]] برپا کردند. همچنین در این قرن مجموعههای [[حدیثی]]، [[کلامی]] و رجالی [[امامیه]] [[نگارش]] یافت و در [[بغداد]] [[مکتب]] [[عقلی]] [[شیخ مفید]] و در [[قم]] [[مکتب]] [[حدیثی]] [[شیخ صدوق]] پدید آمد. | *پیدایش [[شیعه امامیه]] به دوران [[بعثت پیامبر]]{{صل}} باز میگردد. اولین بار شخص [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در داستان [[حدیث]] "الدار" بعد از [[نزول]] آیۀ {{متن قرآن|وَأَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ}}<ref>«و نزدیکترین خویشاوندانت را بیم ده!» سوره شعراء، آیه ۲۱۴.</ref> بحث [[خلافت]] و [[جانشینی]] پس از خود را مطرح کرد، در آنجا [[علی]]{{ع}} [[دعوت]] ایشان را [[اجابت]] نمود. پس از [[رحلت پیامبر]]{{صل}} گروهی در مکانی به نام [[سقیفه]] به [[تعیین خلیفه]] پرداختند که مورد [[اعتراض]] [[علی]]{{ع}} و برخی از [[یاران]] او واقع گردید اما کاری از پیش نبردند؛ چراکه در [[اقلیت]] بودند. این روال ادامه یافت، تا جایی که [[لعن]] و [[دشمنی با علی]]{{ع}} در دوران [[حکومت]] [[بنیامیه]] ادامه داشت. خلفای [[بنیعباس]] نیز به انحای دیگر به [[آزار]] [[شیعیان]] پرداختند و [[امامان]]{{ع}} را [[شکنجه]] و در نهایت به [[شهادت]] رساندند. این وضعیت ادامه داشت، تا اینکه در [[قرن چهارم]] [[هجری]] آلبویه در [[بغداد]] و مناطقی از [[ایران]] بر سر کار آمدند. در این زمان بود که [[شیعیان]] برای اولینبار به صورت رسمی و آزادانه به ابراز [[عقاید]] خود پرداختند و زمینۀ گسترش [[تشیع]] در دیگر [[بلاد اسلامی]] فراهم شد. در همین دوران [[دولت]] آلحمدان در [[شام]]، گروهی از زیدیان در [[دیلم]] و مناطقی از [[یمن]] و [[فاطمیان]] [[اسماعیلی]] در شمال [[آفریقا]] و [[مصر]] دولتهای مستقل [[شیعی]] برپا کردند. همچنین در این قرن مجموعههای [[حدیثی]]، [[کلامی]] و رجالی [[امامیه]] [[نگارش]] یافت و در [[بغداد]] [[مکتب]] [[عقلی]] [[شیخ مفید]] و در [[قم]] [[مکتب]] [[حدیثی]] [[شیخ صدوق]] پدید آمد. | ||
*هرچند پس از [[شکست]] آلبویه و [[فاطمیان]] توسط سلجوقیان و ایوبیان، [[شیعیان]] مجدداً شکنجههای زیادی [[تحمل]] کردند، اما عملاً در حوزه جغرافیای [[اسلامی]] [[فرقه]] و [[تفکر]] [[شیعه]] رو به گسترش نهاد، تا اینکه [[سلطان]] [[محمد خدابنده]] پنجمین ایلخان مغول پس از [[مناظره]] [[علامه حلی]] با علمای [[اهل سنت]] و تفوق ایشان در [[قرن هشتم]] [[هجری]] به [[مذهب شیعه]] [[گرایش]] پیدا کرد. نخستینبار در زمان او بود که [[شیعه امامیه]] [[مذهب]] رسمی [[ایران]] شد و [[نام علی]]{{ع}} در سکهها با عنوان "[[علی]] ولیالله" به جای نام خلفای قبلی زده شد. وی همچنین [[دستور]] داد نام [[دوازده امام]] را در خطبههای [[نماز جمعه]] ذکر کنند. | *هرچند پس از [[شکست]] آلبویه و [[فاطمیان]] توسط سلجوقیان و ایوبیان، [[شیعیان]] مجدداً شکنجههای زیادی [[تحمل]] کردند، اما عملاً در حوزه جغرافیای [[اسلامی]] [[فرقه]] و [[تفکر]] [[شیعه]] رو به گسترش نهاد، تا اینکه [[سلطان]] [[محمد خدابنده]] پنجمین ایلخان مغول پس از [[مناظره]] [[علامه حلی]] با علمای [[اهل سنت]] و تفوق ایشان در [[قرن هشتم]] [[هجری]] به [[مذهب شیعه]] [[گرایش]] پیدا کرد. نخستینبار در زمان او بود که [[شیعه امامیه]] [[مذهب]] رسمی [[ایران]] شد و [[نام علی]]{{ع}} در سکهها با عنوان "[[علی]] ولیالله" به جای نام خلفای قبلی زده شد. وی همچنین [[دستور]] داد نام [[دوازده امام]] را در خطبههای [[نماز جمعه]] ذکر کنند. | ||
*با روی کار آمدن شاه [[اسماعیل]] در [[قرن دهم]] [[هجری]] و دیگر [[پادشاهان]] صفوی در [[اصفهان]] که دارای [[قدرت]] فوقالعاده و منحصر به فردی در زمان خود بودند، عملاً [[شیعه]] [[جان]] تازهای گرفت. در این دوره [[علمای شیعه]] به [[مناصب]] [[قدرت]] و [[حکومت]] راه پیدا کردند و [[تفکر شیعی]] در سطح گستردهای رو به گسترش نهاد<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۷۹.</ref>. در نهایت در دوران معاصر، [[حکومت]] [[جمهوری اسلامی]] با رهبری و [[مدیریت]] مراجع [[ | *با روی کار آمدن شاه [[اسماعیل]] در [[قرن دهم]] [[هجری]] و دیگر [[پادشاهان]] صفوی در [[اصفهان]] که دارای [[قدرت]] فوقالعاده و منحصر به فردی در زمان خود بودند، عملاً [[شیعه]] [[جان]] تازهای گرفت. در این دوره [[علمای شیعه]] به [[مناصب]] [[قدرت]] و [[حکومت]] راه پیدا کردند و [[تفکر شیعی]] در سطح گستردهای رو به گسترش نهاد<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۷۹.</ref>. در نهایت در دوران معاصر، [[حکومت]] [[جمهوری اسلامی]] با [[رهبری]] و [[مدیریت]] [[مراجع]] ### [[313]]###، به خصوص شخص [[امام خمینی]] پس از یک [[مبارزه]] طولانی، با مبنا و [[تئوری]] [[ولایتفقیه]] جهت [[اجرای احکام]] [[دین]] در [[دوران غیبت]] [[امام]] [[معصوم]] روی کار آمد<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۸۰.</ref>. | ||
==[[اعتقادات امامیه اثنی عشریه]]== | ==[[اعتقادات امامیه اثنی عشریه]]== |