مولود کعبه: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[مولود کعبه در حدیث]] | [[مولود کعبه در تاریخ اسلامی]] | [[مولود کعبه در کلام اسلامی]]</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[مرجعیت دینی اهل بیت در قرآن]] | [[مرجعیت دینی اهل بیت در حدیث]] | [[مرجعیت دینی اهل بیت در کلام اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[مولود کعبه (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[مرجعیت دینی اهل بیت (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
'''[[مرجعیت دینی اهل بیت]]''' [[معرفت دینی]] [[ضرورت]] یک [[زندگی]] مکتبی است. در عصر [[پیامبر]]]، این [[معرفت]] و [[علم]] را از آن [[حضرت]] می‌آموختند. برای استمرار این [[فیض]] پس از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]، مجرای زلال و مطمئن برای رسیدن به [[معرفت دینی]] و [[علم]] مفید و [[شناخت]] [[احکام خدا]]، [[اهل بیت]] [[پیامبر]]{{صل}} است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۳۸.</ref>.


==مقدمه==
==مقدمه==
*از فضیلت‌های منحصربه‌فرد [[امام علی|امیر مؤمنان]]، تولّد او در داخل کعبه است، که روز جمعه ۱۳ رجب در سال ۳۰ پس از واقعۀ فیل اتفاق افتاد. مادرش فاطمه بنت اسد در مسجد الحرام بود که درد زایمان گرفت. به درگاه خدا دعا کرد تا آن زایمان بر او آسان شود. به امر خدا دیوار کعبه شکافته شد، وی درون کعبه رفت و دیوار به هم آمد. هرچه کردند در کعبه گشوده نشد. روز چهارم در حالی که وی "علی" را روی دست داشت از کعبه بیرون آمد.<ref>امالی صدوق، ص ۱۱۴</ref> خبر همه‌جا پیچید و ابو طالب خوشحال بود و بانگ برآورد که: ای مردم! امشب ولیّ خدا در کعبه به دنیا آمد.<ref>الغدیر، ج ۷ ص ۳۴۷</ref> این حادثۀ شگفت، از مسلمات تاریخ است و راویان آن را روایت کرده و شاعران آن را سروده‌اند و میان عالمان [[اهل سنت]]، همچون جاحظ، قندوزی، مسعودی، حاکم نیشابوری، ابن فتّال، سبط بن جوزی، گنجی شافعی و بسیاری دیگر نیز قطعی است و علمای [[شیعه]] نیز بر این سخن هم داستانند.<ref>فصلنامه میقات، شماره ۳۴ مقاله طلوع خورشید از درون کعبه، نیز «احقاق الحق»، ج ۷ ص ۴۸۶ به نقل از منابع اهل سنت</ref> تألیف‌های مستقلّی هم در همین موضوع وجود دارد.<ref>از جمله: «مولد امیرالمؤمنین»، صدوق، «مولد الإمام امیرالمؤمنین»، گروهی از نویسندگان، «علیٌّ ولید الکعبه»، اردوباری، «علیٌّ والکعبه» سید مهدی نقوی، «مولود کعبه» ترجمه کتاب «علیّ ولید الکعبه»، «کعبه مادر می‌شود»، یحیی مقدّسیان و... در کتاب «مولد امیرالمؤمنین نصوص مستخرجة من التراث الاسلامی»، تحقیق احمد پاکتچی، نشر بنیاد نهج البلاغه به معرفی چهار اثر از قاضی ابوالبختری، صدوق، ابوالعلاء همذانی و ابن شاذان پرداخته که با عنوان «مولد امیرالمؤمنین» تألیف کرده‌اند</ref> شاعران عرب زبان بسیاری از متقدمان و متأخران آن فضیلت را در شعرهای خویش آورده‌اند و در اشعار فارسی هم بازتاب گسترده‌ای دارد. مفاهیمی مثل اینکه: تولّد [[امام علی|حضرت علی]] در کعبه به آن شرافت بخشیده، برتری مادر علی بر مادر عیسی از جهت مکان تولّد فرزند، قبله بودن زادگاه علی برای موحّدان عالم، پیوند کعبه با [[امام علی|امیر المؤمنین]]، گشوده شدن در کعبه به روی مادر علی، قبله‌نما بودن علی، در سروده‌های فارسی فراوان مورد توجّه قرار گرفته است. تولد [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را در کعبه، دارای معانی و اسراری می‌دانند. این حادثه می‌رساند که آن حضرت اگرچه فرزند جسمی فاطمه بنت اسد است، امّا فرزند روحی و معنوی کعبه است. توجّه ما در نماز به سوی کعبه، حقیقتش توجّه به مولود کعبه و ولایت اوست. جسم رو به کعبه است و دل رو به مولود کعبه. او در خانۀ کعبه زاده شد، تا نشان دهد آنکه این کعبه را از لوث بتها پاک می‌سازد و ابراهیم‌گونه به بت‌شکنی در معبد توحید می‌پردازد، مولود کعبه است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۵۶.</ref>
* آنان مفسّران [[قرآن]]، خازنان [[علم]] [[خدا]] و [[وارثان]] [[علوم]] انبیایند و [[ثقل اصغر]] و [[عدل]] قرآنند. توصیۀ [[پیامبر]] آن بود که [[امّت]] از آنان [[علم]] بیاموزند و [[مرجعیت علمی]] و [[دینی]] آنان را بپذیرند. این [[حقیقت]] در [[روایات]] بسیاری از زبان [[ائمه]] نیز بیان شده است. [[امام باقر]]{{ع}} به [[سلمة بن کهیل]] و [[حکم]] بن [[عتیبه]] فرمود: {{عربی|شرقّا و غربّا، فلا تجدان علما صحیحا إلاّ شیئا خرج من عندنا أهل البیت}}<ref>کافی، ج ۱ ص ۳۹۹</ref>، به [[شرق]] و [[غرب]] بروید، هیچ [[دانش]] [[درستی]] نمی‌یابید جز آنکه از ما [[خاندان]] برآمده است. و در اصالت و [[ارزش]] و اعتبار [[علوم]][[ آل]] [[محمّد]] و غیرقابل [[اعتماد]] بودن [[علوم]] دیگران، آن [[حضرت]] فرمود: {{عربی|کلّ ما لم یخرج من هذا البیت فهو باطل}}<ref>«هردانشی که از این خانه و خاندان بیرون نیامده باشد، باطل است». اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۱۸۶</ref> [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اذا أردت العلم الصّحیح فخذ من أهل البیت...}}<ref>«اگر علم درست می‌خواهی از اهل بیت فراگیر». بحارالأنوار، ج ۲۶ ص ۱۵۸</ref> وقتی [[اهل بیت]] به [[حکم]] [[آیۀ تطهیر]] [[پاک]] و معصوم‌اند و ###[[313]]### [[خدا]] و [[رسول]] نزد آنان است، لازم است [[امت]] به آنان [[رجوع]] کنند و [[دین]] خود را از آنان بیاموزند و در موارد [[اختلاف]]، نظر آنان را [[حکم]] و [[فصل الخطاب]] قرار دهند. از بزرگترین [[ستم‌ها]] به [[اهل بیت]]، آن بود که با وجود آنان، دیگرانی دکان گشودند و دیگرانی هم مشتری کالاهای آنان شدند، دریا را رها کرده، به برکه‌ای کوچک روی آوردند. [[سیاست]] [[خلفا]] هم بر آن بود که چهرۀ [[علمی]] و [[دین‌آموزی]] و [[هدایتگری]] [[ائمه]]، مطرح نشود و در خانۀ آنان بسته بماند. در عین حال، چه بسیار اتّفاق می‌افتاد که در [[مشکلات]] [[علمی]] و پاسخ به سؤالات،[[ دست]] به دامن [[اهل بیت]] می‌شدند و عملا آنان را به [[مرجعیت دینی]] قبول می‌کردند. [[غفلت]] نگر که پشت به [[محراب]] کرده‌ایم در کشوری که قبله‌نما موج می‌زند [[امام علی|امیر مؤمنان]]{{ع}} فرمود: کجا می‌روید؟ چگونه [[دروغ]] می‌بافید؟ در حالی که هنوز [[نشانه‌ها]] برپا و آیه‌ها روشن و نورافشان [[استوار]] است؟ کجا سرگردانتان می‌کنند؟ بلکه چگونه [[حیرت]] زده می‌شوید در حالی که [[خاندان]] پیامبرتان میان شماست، در حالی که آنان [[زمامداران]][[ حق]] و نشانه‌های [[دین]] و زبان‌های صدق‌اند! پس آنان را به [[بهترین]] جایگاههای [[نزول قرآن]] فرود آورید و همچون تشنگان به آبشخور زلال آنان فرود آیید: {{عربی|فأین تذهبون و انّی تؤفکون؟ و الأعلام قائمة...}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۸۷</ref> در سخن دیگری فرمود: {{عربی|انظروا أهل بیت نبیّکم، فالزموا سمتهم و اتّبعوا أثرهم، فلن یخرجوکم من هدی و لن یعیدوکم فی ردیّ}}<ref>«به خاندان پیامبرتان بنگرید، همراه با راه و روش آنان باشید و از آنان پیروی کنید، آنان نه شما را از هدایت بیرون می‌کنند، نه در گمراهی وارد می‌سازند» نهج البلاغه، خطبه ۸۷</ref> از مجموع [[احادیث]] فراوانی که در این زمینه است، برمی‌آید که خواستۀ [[خدا]] و [[رسول]]، آن بوده که [[مردم]] در امر [[دین]] و [[دنیا]] و [[علم]] به [[حکم]] [[اللّه]] و [[آموختن]] [[قرآن]] و پیمودن [[صراط مستقیم]] و [[سلوک]] [[اخلاقی]] و [[معنوی]]، با فروغ تابان [[اهل بیت]] پیش روند و آن حجّتهای [[الهی]] را [[الگو]] و [[پیشوا]] و [[مرجع]] خود قرار دهند، تا هم با [[دین]] صحیح آشنا شوند، هم عملشان برمدار [[حق]] باشد، هم نزد [[خداوند]] [[حجت]] داشته باشند.<ref>ر.ک: «اهل البیت فی الکتاب و السنه» ری شهری، «اهل البیت، منزلتهم و مبادئهم عند المسلمین» محمد جواد مغنیه.</ref> دریغا که با وجود [[امام صادق]]{{ع}} سراغ [[شاگرد]] او [[ابو حنیفه]] بروند! اگر [[شیخ شلتوت]] [[فتوا]] می‌دهد که عمل به [[مذهب جعفری]] هم مجزی است، بر این اساس است که وقتی به فتوای [[ابو حنیفه]] بتوان [[رجوع]] و عمل کرد، به فتوای استادش [[امام صادق|حضرت صادق]]{{ع}} به طریق اولی می‌توان مراجعه و عمل کرد و این [[پذیرش]] [[مرجعیت علمی]] آن [[حضرت]] است. البته وقتی این مسأله به کمال می‌رسد که [[امامان]] را در هرعصر، [[اعلم امّت]] و [[داناترین]] فرد به [[شریعت]] بشناسیم و باوجود آنان سراغ دیگران نرویم. آنچه در [[صدر اسلام]] اتفاق افتاد، "برخورد حذفی" با [[ائمه]] بود. [[امام علی|علی]]{{ع}} را "حذف [[سیاسی]]" کردند که از [[خلافت]] کنار گذاشتند، [[امام صادق]] و [[ائمه]] دیگر را "حذف [[علمی]]" کردند که مجال به ابو حنیفه‌ها و [[راویان]] و [[مفتیان]] درباری دادند، تا بر [[کرسی]][[ دین]] و [[افتاء]] بنشینند. گرچه حذف [[سیاسی]] [[ائمه]] قابل جبران نیست، ولی "[[مرجعیت علمی]] و [[دینی]] أئمه"، هم‌اکنون هم عملی و قابل اجراست و آن [[آموختن]] [[دین خدا]] از [[مکتب]] [[عترت]] و [[اهل بیت]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۳۸.</ref>
 
 
==[[مرجعیت دینی اهل بیت|مرجعیت دینی]] و [[مرجعیت علمی‌ اهل بیت|علمی‌ اهل بیت]]{{ع}}==
* [[مرجعیت دینی اهل بیت]] برای [[مسلمانان]] و حجّیت [[قول و فعل]] ایشان امری ثابت شده است که [[احادیث]] بسیاری از زبان [[پیامبر خدا]]{{صل}}، آنان را [[مرجع]] [[شناخت دین]] معرّفی کرده است. [[حکومت حق]] و [[ولایت بر مسلمین]] و [[امامت]] [[امّت]] نیز با آنان است و [[واقعۀ غدیر]]، تأکیدی بر این نکته بود، هرچند مغرضان [[دنیاطلب]]، مسیر حرکت [[دینی]] و [[ولایت]] و [[خلافت]] را [[تغییر]] دادند و [[اهل بیت]] را [[منزوی]] و [[خانه‌نشین]] کردند. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} پیوسته [[اهل بیت]] را در کنار [[قرآن]] مطرح می‌کرد و [[مسلمانان]] را به تمسّک به این دو سفارش می‌فرمود و توصیه می‌کرد از این دو ریسمان محکم و [[حجّت الهی]] جدا نشوند. آن [[حضرت]]، [[اهل بیت]] را همچون [[کشتی نوح]]، مثل باب حطّۀ [[بنی اسرائیل]]، مانند خانۀ [[خدا]]، همچون [[ستارگان]] [[آسمان]] معرفی کرده و از [[فضایل]] و [[جایگاه]] آنان در [[دنیا]] و [[قیامت]] و [[آخرت]]، نزد [[خدا]] و [[فرشتگان]] و [[پیامبران]]، بسیار [[ستایش]] کرده و به [[ولایت]] و [[محبت]] و [[اطاعت]] و [[مودت]] و یادکردن و [[زیارت]] ایشان سفارش فرموده است، [[شناخت]] آنان و [[حق اهل بیت]] و مراعات آن را لازم شمرده و آن را مایۀ [[قبولی اعمال]] و وسیلۀ [[نجات]] و [[سعادت]] در [[آخرت]] معرفی کرده است<ref>ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۱۰.</ref>.
*در نگاه [[امام علی]]{{ع}} [[اهل بیت]]، درهای [[دانش]] و کلیدداران [[علوم]] [[الهی]] هستند. از این رو، فرمود: «به [[خدا]] [[سوگند]]، رساندن پیام‌ها و وفای به وعده‌ها و معنای کلمات را به من آموختند. ابواب [[حکمت]] نزد ما [[اهل‌بیت]] است و چراغ [[دین]] به دست ما افروخته. بدانید راه‌های [[دین]] همه یک راه است، راهی هموار و مستقیم. هر که قدم در آن نهد به مقصد رسد و [[غنیمت]] برد و هر که بدان راه نرود [[گمراه]] شود و [[پشیمانی]] برد»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۹.</ref>.<ref>ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۵۵- ۱۵۶.</ref>
* [[حدیث ثقلین]] بیانگر [[مرجعیت]] علمی‌ [[اهل بیت]] است، زیرا [[پیامبر]]{{صل}} از [[مسلمانان]] خواسته است که به [[قرآن و عترت]] او [[تمسک]] جویند تا [[گمراه]] نشوند. نخستین و اساسی‌ترین منبع و [[مرجع]] علمی‌ [[مسلمانان]] [[قرآن کریم]] است و پس از آن [[سنّت]] [[پیامبر]]{{صل}} قرار دارد و نقش [[اهل بیت]] در این باره این است که ترجمان [[قرآن]] و حافظان و ناقلان [[سنّت]] پیامبرند، [[پیامبر]] گرامی‌ [[مأموریت]] داشت تا حقایق و [[معارف قرآن]] را برای [[مردم]] بیان کنند، اما او به مقتضای [[حکمت]] و [[مصلحت]]، این کار را به صورت تدریجی انجام داد. بدون [[شک]] او بخش عظیمی‌ از حقایق و [[معارف قرآن]] را برای [[مردم]] بیان کرد، ولی بخش دیگری را که شرایط بیان آنها فراهم نبود، یا [[مصلحت]] این بود که در زمان‌های بعد بیان شود را به [[عترت]] [[معصوم]] خود سپرد تا آنان آن را بیان کنند<ref>اصل الشیعة واصولها، ص۱۶۲.</ref>. بنابراین، [[معارف]] و حقایق [[قرآن]] را به طور کامل و عمیق جز [[پیامبر]]{{صل}} و [[اهل بیت]] [[معصوم]] او کسی نمی‌داند، و برای [[درک]] این حقایق باید به آنان [[رجوع]] کرد. [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: «حقایق مربوط به گذشته و [[آینده]] و احکامی‌ که [[حق و باطل]] را در مورد [[زندگی]] [[بشر]] از هم جدا می‌سازد، در [[قرآن]] وجود دارد، و ما آن را می‌دانیم»<ref>{{متن حدیث|کِتَابُ اللَّهِ فِیهِ نَبَأُ مَا قَبْلَکُمْ وَ خَبَرُ مَا بَعْدَکُمْ وَ فَصْلُ مَا بَیْنَکُمْ وَ نَحْنُ نَعْلَمُهُ}}، اصول کافی، ج۱، ص۶۱، حدیث۹.</ref>. همچنین فرموده است: «ما [[راسخان در علم]] هستیم و [[تأویل قرآن]] را می‌دانیم»<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ وَ نَحْنُ نَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ}}؛ اصول کافی، ج۱، ص۲۱۳، حدیث۱.</ref>.<ref>ر.ک. ربانی گلپایگانی، علی، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص۹۴.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
* [[مرجعیت دینی]]


==منابع==
==منابع==
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']].
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]


==پانویس==
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}
{{امام علی}}




[[رده:مرجعیت دینی اهل بیت]]
[[رده:مرجعیت دینی اهل بیت]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
[[رده:فضائل امام علی]]

نسخهٔ ‏۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۴۳

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل مرجعیت دینی اهل بیت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مرجعیت دینی اهل بیت معرفت دینی ضرورت یک زندگی مکتبی است. در عصر پیامبر]، این معرفت و علم را از آن حضرت می‌آموختند. برای استمرار این فیض پس از رسول خدا، مجرای زلال و مطمئن برای رسیدن به معرفت دینی و علم مفید و شناخت احکام خدا، اهل بیت پیامبرa است[۱].


مقدمه


مرجعیت دینی و علمی‌ اهل بیتS

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۳۸.
  2. کافی، ج ۱ ص ۳۹۹
  3. «هردانشی که از این خانه و خاندان بیرون نیامده باشد، باطل است». اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۱۸۶
  4. «اگر علم درست می‌خواهی از اهل بیت فراگیر». بحارالأنوار، ج ۲۶ ص ۱۵۸
  5. نهج البلاغه، خطبه ۸۷
  6. «به خاندان پیامبرتان بنگرید، همراه با راه و روش آنان باشید و از آنان پیروی کنید، آنان نه شما را از هدایت بیرون می‌کنند، نه در گمراهی وارد می‌سازند» نهج البلاغه، خطبه ۸۷
  7. ر.ک: «اهل البیت فی الکتاب و السنه» ری شهری، «اهل البیت، منزلتهم و مبادئهم عند المسلمین» محمد جواد مغنیه.
  8. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۳۸.
  9. ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۱۰.
  10. نهج البلاغه، خطبه ۲۱۹.
  11. ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۵۵- ۱۵۶.
  12. اصل الشیعة واصولها، ص۱۶۲.
  13. «کِتَابُ اللَّهِ فِیهِ نَبَأُ مَا قَبْلَکُمْ وَ خَبَرُ مَا بَعْدَکُمْ وَ فَصْلُ مَا بَیْنَکُمْ وَ نَحْنُ نَعْلَمُهُ»، اصول کافی، ج۱، ص۶۱، حدیث۹.
  14. «نَحْنُ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ وَ نَحْنُ نَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ»؛ اصول کافی، ج۱، ص۲۱۳، حدیث۱.
  15. ر.ک. ربانی گلپایگانی، علی، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص۹۴.