نبوت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۰۰

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل نبوت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

نبوت: مقامی است که از سوی خداوند به برخی افراد یاک و برگزیده عطا می‌شد، تا دین خدا و دستورهای او را به مردم برسانند. به کسی که پیام الهی را به صورت وحی دریافت کند، "نبی" و "پیامبر" گفته می‌‌شود. پیامبرانی که مأمور رساندن پیام آسمانی به مردمند، رسول و فرستاده خدا نامیده می‌‌شوند و چنین مقامی "رسالت" نام دارد. خداوند برای هدایت بشر، صد و بیست و چهار هزار پیامبر فرستاده است که اولین آنها حضرت آدم(ع) و آخرینشان حضرت محمد(ص) است. نام تعدادی از انبیا و سرگذشت آنان در قرآن کریم آمده است. پیامبر الهی باید معصوم باشد و هیچ گناهی نکند و سابقه شرک و انحراف نداشته باشد. ایمان به نبوت پیامبر اسلام و انبیای بزرگ گذشته از شرایط مسلمانی است و کسی که نبوت پیامبر را انکار کند، کافر است. پس از حضرت محمد(ص) دیگر پیامبری نیامده است و دین او کامل‌ترین آیین تا روز قیامت است^[۱].

واژه‌شناسی لغوی

نبی یا از "نبأ" به معنای خبر است ^[۲] یا از "نَباوه" به معنای ارتفاع و شرافت. ^[۳] در صورت اول معنای نبی خبردهنده، خبر داده شده یا خبردار است و در صورت دوم به معنای رفیع و بلند مرتبه. ^[۴] بنابراین، نبی کسی است که خداوند به او خبر داده، یا کسی است که از جانب خداوند خبر می‌دهد ^[۵] و شریف‌تر و بلند مرتبه‌تر از سایر انسان‌هاست ^[۶].

نبوت در اصطلاح

بررسی تاریخ زندگی بشر نشان می‌دهد همواره گروهی به نام پیامبران و رسولان اعلام کرده‌اند، از جانب خداوند متعال به سوی مردم آمده‌اند تا تعالیم و فرامین آسمانی را به ایشان ابلاغ نمایند. در واکنش به این دعوت‌ها، گروهی به آنان ایمان آورده و از آموزه‌ها و ارشادهای آنان بهره‌مند شده‌اند و عده‌ای نیز نسبت به این مسئله راه انکار در پیش گرفته‌اند. از این رو مبحثی تحت عنوان نبوت در کنار سایر اصول اعتقادی شکل گرفته است.

نبوت در اصطلاح متکلمان: متکلمان امامیه، با استفاده از حسن و قبح ذاتی و عقلی و با کمک صفات الهی همچون عدل و حکمت و لطف الهی، به تعریف نبوت و ضرورت بعثت پیامبران پرداختند. مجموع این تعاریف دارای سه عنصر اصلی است:
1. نبی، از طرف خداوند است.
2. مأموریت به اصلاح امور مردم و هدایت‌گری آنان است.
3. برای اثبات خود از روش اعجاز کمک گرفته‌اند^[۷].
نبوت در اصطلاح فیلسوفان: فلاسفه معتقدند، وقتی تمام قوای حسی و خیالی و عقلی انسان رشد کرد، قابلیت ارتباط با ملائکه و امکان دریافت وحی و توانایی صدور معجزه را پیدا می‌کند. در واقع وحی الهی، فعل الهی و تفضلی است به پیامبران، از آن جهت که رشد هستی شناختی داشته و قابلیت دریافت آن را داشته باشند ^[۸].
نبوت در اصطلاح عارفان: اصطلاحاتی در عرفان مطرح است که شناخت آنها در تبیین نبوت مؤثر است. نبوت، مقام ظهور خلافت و ولایت است و ولایت، مقام بطون نبوت است. مقام نبوت، دو قسم تعریف و تشریع دارد. نبوت تعریف افزون بر تبلیغ احکام، تأدیب به اخلاق، تعلیم به حکمت و قیامِ به سیاست است، این قسم از نبوت را رسالت نیز می‌گویند.
نبوت از دیدگاه برون‌دینی:

حقیقت نبوت

نسبت بین نبوت و رسالت

نسبت بین نبوت و امامت

امام(ع) در جهت با نبی مشترک است^[۹].
شیخ الطائفه: "نبی، پیام رسان از جانب خداوند متعال است، بدون واسطه بشری، چنین معنایی، مختص نبی است و لا غیر و ائمه(ع) و راویان حدیث، پیام‌رسان با واسطه هستند. از لفظ و واژه نبی دو معنی قابل استفاده است: یک معنی مقتدا بودن نبی در افعال و گفتارش است. معنای دیگر آن، کسی است که به تدبیر امت و سیاست آن قیام می‌کند؛ از حیث معنای نخست، نبی با نبی تفاوتی ندارد اما از حیث معنای دوم باید گفت: قیام به تدبیر و سیاست و به دست گرفتن امور حکومتی جامعه، بر هر نبی‌ای واجب نیست^[۱۰].
از مفاد آیۀ ۲۴۷ سوره بقره نیز مدعای ما استنباط می‌شود. جمع بین نبوت و حکومت، تنها در خصوص برخی از انبیاء مانند حضرت داوود(ع) و حضرت سلیمان(ع) و پیامبر گرامی اسلام بوده است"^[۱۱].
شیخ مفید، این دیدگاه را مطابق با نظر جمهور شیعه می‌داند^[۱۲].
در خصوص امامت، اجماع شیعه و اهل سنت بر این است که پرداختن به دین و دنیا و تصرف در امور مسلمانان، در تعریف امامت اخذ می‌شود اما امام با واسطه بشری است و با نبی که بلا واسطه بشری است تباین خواهد داشت^[۱۳].

نیاز بشر به وحی و نبوت

ضرورت نبوت

به دلیل آنکه انسان‌ها به صورت معمولی به معارف فراعادی دسترسی ندارند لذا انسان‌هایی باید باشند تا این معارف را از خداوند دریافت کرده و به مردم برسانند، یعنی براساس حکمت الهی، باید رسولانی مبعوث شوند تا راه صحیح و کامل سعادت را در اختیار انسان قرار دهند. ^[۱۴]. برای این کار لازم است افرادی معصوم این مهم را برعهده بگیرند و در صورت لزوم، مجری احکام الهی باشد.^[۱۵].
از جمله ضرورت‌های نبوت موارد زیر را می‌‌توان نام برد: (۱): ضرورت وحیانی؛ (۲): ضرورت کلامی؛ (۳): ضرورت فلسفی؛ (۴): ضرورت عرفانی.

کارکردهای نبوت (فواید و آثار بعثت انبیا)

اثبات نبوت

راه‌های اثبات نبوت

اقسام نبوت

تقسیمات مختلفی برای نبوت وجود دارد مانند:

نبوت مطلق و نبوت مقید.
نبوت عامه و نبوت خاصه.
نبوت تشريعى كه در آن پیامبران از جانب خداوند شريعت خاصى را به بشر عرضه مى كنند؛ و نبوت تبلیغی که در آن پيامبران وظيفه تبليغ و ترويج همان شريعتى را كه پيامبر تشريعى آورده به عهده دارند.

اهداف نبوت (حکمت بعثت)

شؤون نبوت

تکثر نبوت

ختم نبوت

رابطه وحی و نبوت

نبوت پیامبر خاتم

منابع

جستارهای وابسته

الفاظ مترادف

منبع‌شناسی جامع نبوت

الگو:نبوت‌شناسی

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۳۰-۲۳۱.
↑ کتاب العین، ج۸، ص۳۸۲؛ لسان العرب، ج۱، ص۱۶۲.
↑ لسان العرب، ج۱، ص۱۶۳ و ج۱۵، ص۳۰۲.
↑ الفروق اللغویة، ص۵۳، معانی الاخبار، ص۱۱۴.
↑ کتاب العین، ج۸، ص۳۸۲؛ لسان العرب، ج۱، ص۱۶۲ و ۱۶۳.
↑ مجمع البحرین، ج۱، ص۴۰۵؛ لسان العرب، ج۱۵، ص۰۲؛ تاج العروس، ج۲۰، ص۲۱۳.
↑ کلام نوین اسلامی، ص ۳۷-۳۹.
↑ کلام نوین اسلامی، ص ۴۰ و ۴۱.
↑ فرامرز قراملکی، احد، امامت‌پژوهی، ص۵۸ - ۶۰.
↑ فرامرز قراملکی، احد، امامت‌پژوهی، ص۵۸ - ۶۰.
↑ فرامرز قراملکی، احد، امامت‌پژوهی، ص۵۸ - ۶۰.
↑ فرامرز قراملکی، احد، امامت‌پژوهی، ص۵۸ - ۶۰.
↑ فرامرز قراملکی، احد، امامت‌پژوهی، ص۵۸ - ۶۰.
↑ الهی راد، صفدر، انسان‌شناسی، ص ۱۲۴.
↑ الهی راد، صفدر، انسان‌شناسی، ص ۱۴۰ و ۱۴۱.

[1] محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۳۰-۲۳۱.

[2] کتاب العین، ج۸، ص۳۸۲؛ لسان العرب، ج۱، ص۱۶۲.

[3] لسان العرب، ج۱، ص۱۶۳ و ج۱۵، ص۳۰۲.

[4] الفروق اللغویة، ص۵۳، معانی الاخبار، ص۱۱۴.

[5] کتاب العین، ج۸، ص۳۸۲؛ لسان العرب، ج۱، ص۱۶۲ و ۱۶۳.

[6] مجمع البحرین، ج۱، ص۴۰۵؛ لسان العرب، ج۱۵، ص۰۲؛ تاج العروس، ج۲۰، ص۲۱۳.

[7] کلام نوین اسلامی، ص ۳۷-۳۹.

[8] کلام نوین اسلامی، ص ۴۰ و ۴۱.

[9] فرامرز قراملکی، احد، امامت‌پژوهی، ص۵۸ - ۶۰.

[10] فرامرز قراملکی، احد، امامت‌پژوهی، ص۵۸ - ۶۰.

[11] فرامرز قراملکی، احد، امامت‌پژوهی، ص۵۸ - ۶۰.

[12] فرامرز قراملکی، احد، امامت‌پژوهی، ص۵۸ - ۶۰.

[13] فرامرز قراملکی، احد، امامت‌پژوهی، ص۵۸ - ۶۰.

[14] الهی راد، صفدر، انسان‌شناسی، ص ۱۲۴.

[15] الهی راد، صفدر، انسان‌شناسی، ص ۱۴۰ و ۱۴۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

@@ خط ۱۷: / خط ۱۷: @@
 ==نبوت در اصطلاح==
 * بررسی [[تاریخ]] [[زندگی]] [[بشر]] نشان می‌دهد همواره گروهی به نام [[پیامبران]] و [[رسولان]] اعلام کرده‌اند، از جانب [[خداوند متعال]] به سوی [[مردم]] آمده‌اند تا [[تعالیم]] و [[فرامین]] آسمانی را به ایشان [[ابلاغ]] نمایند. در واکنش به این دعوت‌ها، گروهی به آنان [[ایمان]] آورده و از آموزه‌ها و ارشادهای آنان بهره‌مند شده‌اند و عده‌ای نیز نسبت به این مسئله راه [[انکار]] در پیش گرفته‌اند. از این رو مبحثی تحت عنوان نبوت در کنار سایر [[اصول اعتقادی]] شکل گرفته است.
-# '''نبوت در اصطلاح [[متکلمان]]:''' [[متکلمان]] [[امامیه]]، با استفاده از [[حسن و قبح ذاتی]] و [[عقلی]] و با کمک [[صفات الهی]] همچون [[عدل]] و [[حکمت]] و [[لطف الهی]]، به تعریف نبوت و [[ضرورت]] [[بعثت پیامبران]] پرداختند.  مجموع این تعاریف دارای سه عنصر اصلی است: ۱ـ [[نبی]]، از طرف [[خداوند]] است. ۲ـ [[مأموریت]] به [[اصلاح]] امور [[مردم]] و [[هدایت‌گری]] آنان است. ۳ـ برای [[اثبات]] خود از روش [[اعجاز]] کمک گرفته‌اند. <ref>[[کلام نوین اسلامی (کتاب)|کلام نوین اسلامی]]، ص ۳۷-۳۹.</ref>.
+# '''نبوت در اصطلاح [[متکلمان]]:''' [[متکلمان]] [[امامیه]]، با استفاده از [[حسن و قبح ذاتی]] و [[عقلی]] و با کمک [[صفات الهی]] همچون [[عدل]] و [[حکمت]] و [[لطف الهی]]، به تعریف نبوت و [[ضرورت]] [[بعثت پیامبران]] پرداختند.  مجموع این تعاریف دارای سه عنصر اصلی است:
+##[[نبی]]، از طرف [[خداوند]] است.
+##[[مأموریت]] به [[اصلاح]] امور [[مردم]] و [[هدایت‌گری]] آنان است.
+##برای [[اثبات]] خود از روش [[اعجاز]] کمک گرفته‌اند<ref>[[کلام نوین اسلامی (کتاب)|کلام نوین اسلامی]]، ص ۳۷-۳۹.</ref>.
 # '''نبوت در اصطلاح [[فیلسوفان]]:''' [[فلاسفه]] معتقدند، وقتی تمام قوای [[حسی]] و خیالی و [[عقلی]] [[انسان]] [[رشد]] کرد، قابلیت [[ارتباط]] با [[ملائکه]] و امکان دریافت [[وحی]] و [[توانایی]] صدور [[معجزه]] را پیدا می‌کند. در واقع [[وحی الهی]]، فعل [[الهی]] و تفضلی است به [[پیامبران]]، از آن جهت که [[رشد]] هستی شناختی داشته و قابلیت دریافت آن را داشته باشند <ref>[[کلام نوین اسلامی (کتاب)|کلام نوین اسلامی]]، ص ۴۰ و ۴۱.</ref>.
 # '''نبوت در اصطلاح [[عارفان]]:''' اصطلاحاتی در [[عرفان]] مطرح است که [[شناخت]] آنها در [[تبیین]] نبوت مؤثر است. نبوت، [[مقام]] [[ظهور]] [[خلافت]] و [[ولایت]] است و [[ولایت]]، [[مقام]] بطون نبوت است. [[مقام نبوت]]، دو قسم تعریف و [[تشریع]] دارد. [[نبوت تعریف]] افزون بر [[تبلیغ احکام]]، [[تأدیب به اخلاق]]، [[تعلیم به حکمت]] و [[قیامِ به سیاست]] است، این قسم از نبوت را [[رسالت]] نیز می‌گویند.