آیه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

*[[ابن درید|ابن دُرَیْد]] می‌‌گوید: [[آیه]] از اَیْ به معنای آشکار کردن گرفته شده<ref>جمهرة اللّغه، ج ۱، ص ۲۵۰، «آیه».</ref>.  

*به نظر [[علامه طباطبایی]]، لازمه آشکار جمله {{متن قرآن|هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ}} این است که [[آیات]] [[متشابه]] از جهت مدلول و مراد، به [[محکمات]] برمی‌گردند، و از [[روایات]] به دست می‌‌آید که [[متشابه]] در رساندن مدلول خود [[استقلال]] ندارد و به واسطه ردّ آن به [[محکمات]] روشن می‌‌شود؛ بنابراین در [[قرآن]]، آیه‌ای که هیچ‌گونه دسترس به مقصود واقعی‌اش نباشد، وجود ندارد<ref>قرآن در اسلام، ص ۳۷.</ref>.

*عدّه‌ای دیگر معتقدند که ممکن است [[آیات قرآن]] در زمان [[پیامبر]] مرتّب شده باشد؛ امّا پس از وی، ذوق، سلیقه و [[اجتهاد]] [[اصحاب]] در [[نظم]] و ترتیب موجود نقش داشته است. به نظر [[علامه طباطبایی]]، [[روایات]] جمع اوّل [[قرآن]] (زمان [[ابوبکر]]) مؤید این است که [[اجتهاد]] [[اصحاب]] در ترتیب [[آیات]] دخالت داشته، و [[روایت]] [[عثمان بن ابی‌عاص]]، فقط ترتیب بعضی از [[آیات]] نه تمام آنها را به دست [[پیامبر]]{{صل}} ثابت می‌‌کند و اگر بپذیریم که همه [[آیات]] به [[دستور]] [[حضرت]] مرتب شده، بدان معنا نیست که آن چه را [[اصحاب]] منظّم و مرتّب کرده‌اند، همان ترتیب زمان [[رسول خدا]]{{صل}} است و فقط این مطلب را می‌‌رساند که آنان تعمّدی بر تغییر موارد روشن و مسلّم نداشته‌اند؛ امّا در جایی که آشکار نبود و نمی‌دانستند، اطمینانی به حفظ ترتیب آن [[حضرت]] نیست؛ هم چنین طبق [[روایات]]، او [[آیات]] مکّی را در سوره‌های مکّی و [[آیات]] مدنی را در سوره‌های مدنی قرار می‌‌داد؛ امّا آن چه هم‌اکنون دیده می‌‌شود، وجود [[آیات]] مکّی در سوره‌های مدنی و بالعکس است و اجماعی که بر [[وحدت]] ترتیب فعلی با ترتیب زمان [[پیامبر]] ادّعا شده، [[اجماع]] منقول است و نمی‌توان بر آن تکیه کرد<ref>المیزان، ج ۱۲، ص ۱۲۷-۱۲۹.</ref>.