خواب‌نامه بودن وحی یا انکار قرآن (مقاله)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

خواب‌نامه بودن وحی یا انکار قرآن
زبان	فارسی
نویسنده	عبدالله نصری
موضوع	مجاری علم لدنی امام، رؤیا، رؤیای صادق، وحی
مذهب	شیعه
منتشر شده در	ماهنامه کتاب ماه فلسفه
وابسته به	خانه کتاب
محل نشر	تهران، ایران
تاریخ نشر	اردیبهشت ۱۳۹۳
شماره	۸۰
ناشر الکترونیک	پایگاه مجلات تخصصی نور

خواب‌نامه بودن وحی یا انکار قرآن عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی تفکر اشتباه دکتر سروش در مورد وحی می‌پردازد. این مقاله ۲۴ صفحه‌ای به قلم عبدالله نصری نگاشته شده و در ماهنامه کتاب ماه فلسفه (شماره ۸۰، اردیبهشت ۱۳۹۳) منتشر گشته است.

چکیده مقاله

• نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسد: «دكتر سروش در سير تحول انديشه‌هاى خود، ديدگاه ديگرى را در باب وحى مطرح كرده است. اگر در نظريه قبلى خود، وحى را كلام پيامبر می‌دانست، اكنون آن را روايت رؤياهاى پيامبر می‌داند. به گفته وى: «هست قرآن خواب‌هاى مصطفى». اگر در تفسير سنتى وحى، پيامبر به عنوان مخاطب و مخبر مطرح می‌شود كه آموزه‌هايى را از سوى خداوند دريافت كرده و به مردم ابلاغ می‌کند، در تلقى جديد سروش از وحى، پيامبر فقط راوى است، آن هم راوى خواب‌هايى كه ديده است. پيامبر فقط آنچه را كه ديده است، گزارش می‌کند. اگر در قرآن آمده كه خدا و فرشتگان و دانايان بر وحدانيت خدا گواهى می‌دهند: شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَالمَلاَئِكَةُ وَأُولُو العِلْمِ قَائِماً بِالقِسْطِ مراد آن است كه پيامبر گواهى خدا و فرشتگان و دانايان را ديده و اكنون آنها را روايت می‌كند».

• نویسنده در ادامه چکیده خود می‌نویسد: «همچنين هر آنچه در مورد بهشت و دوزخ آمده، همه را پيامبر در عالم خواب ديده و در بيدارى به روايت آنها پرداخته است. به گفته سروش: «به جاى اين گزاره كه در قرآن، االله گوينده است و محمد (ص) شنونده، اينك اين گزاره می‌نشيند كه در قرآن محمد (ص) ناظر است و محمد (ص) راوى است. خطابى و مخاطبى و اخبارى و مخبرى و متكلمى و كلامى در كار نيست، بل همه نظارت و روايت است». پيامبر در عالم رؤيا، زندگى پيامبران، نزول فرشتگان در شب قدر، سيلى زدن فرشتگان بر ستمگران به هنگام مرگ، نشستن خدا بر تخت، سجده فرشتگان به آدم، مجادله ابراهيم (ع) با خدا، ماجراى اصحاب كهف، و صدها امور ديگر را مشاهده كرده و به هنگام بيدارى به گزارش آنها پرداخته است. و مجموعه اين گزارش‌ها كتابى شده به نام قرآن».

فهرست مقاله

• چکیده؛
• رؤیاهای پیامبر؛
• وقایع رؤیایی؛
• قرآن یا خواب‌نامه؛
• خواب، نه نماد؛
• وحی یا گزارش خواب؛
• ویژگی‌های خواب و رؤیا؛
• تعبير به جاى تفسير و تأويل؛
• جدى بودن رؤیا؛
• بى‌توجهی به هستی‌شناسى رؤیا؛
• زبان قرآن؛
• فهم قرآن؛
• پریشانی قرآن؛
• متافیزیک وصال؛
• پیامبر به جای خدا؛
• پدیده‌های غیر عادی؛
• تناقض‌ها؛
• تناقض‌های دیگر؛
• زمان در قیامت؛
• آفرينش آسمان‌ها و زمين در شش روز؛
• عرش؛
• معراج؛
• حوادث تاریخی؛
• نفی جبرئیل و شیطان؛
• تحریف مولانا؛
• تنگنای زبان؛
• داستان دقوقی در مثنوی؛
• رؤیای شهاب‌ها؛
• تفسیر غلط از ابن‌عربی؛
• کشف تام محمدی؛
• خطای ابراهیم (ع)؛
• حجیت خواب؛
• تعبیر به جای استعاره؛
• تشریع احکام؛
• انکار قرآن؛
• پی‌نوشت‌ها؛
• منابع و مآخذ.

دربارهٔ پدیدآورنده

عبدالله نصری

آقای دکتر عبدالله نصری (متولد ۱۳۳۲ش)، رشته فلسفه را در مقطع دکتری در دانشگاه امام صادق (ع) به اتمام رساند. عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی به تحقیق و تألیف نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «یقین گمشده»، «مبانی رسالت انبیاء در قرآن»، «وحی یا تجربه وجودی در فلسفه یاسپرس»، «قرآن به مثابه گفتار نه متن نقد آخرین دیدگاه ابوزید در باب وحی و قرآن» و «ابن‌عربی و تحلیل وحی» برخی از این آثار است.

دریافت متن

• دریافت متن PDF مقاله از بنیاد فرهنگی امامت