شیطان در فقه سیاسی

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث شیطان است. "شیطان" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

شیطان در قرآن | شیطان در حدیث | شیطان در کلام اسلامی | شیطان در نهج البلاغه | شیطان در معارف دعا و زیارات | شیطان در معارف مهدویت| شیطان در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل شیطان (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

اصل آن "شطن" به معنای بُعد و دوری یا رویگردانی از حق و کجروی و کژتابی یا از "شیط" به معنای سوختن و آتش ‌گرفتن از غضب.

﴿إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ﴾.

آیه شریفه ﴿وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ﴾ نشان‌ دهنده خلقت جنّ از آتش است و شیطان از جنّ می‌باشد: ﴿فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ﴾.

در قرآن کریم شیطان اسم عام و ابلیس (شیطانی که بر آدم سجده نکرد) اسم خاص است.شیطان مصداق کاملِ مفهوم رویگردانی از حق و کژتابی از سلوکِ طاعت الهی و خروج از مرحله صدق، وفا و انحراف از مدارا و رحمت و دوستی است و شیطان بر ابلیس، جنّ، انسان و حیوان اطلاق می‌شود﴿وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ﴾.

ابلیس از مقربان درگاه الهی بوده، عبادت‌های طولانی او میان فرشتگان زبانزد بود؛ ولی بعد از خلقت آدم، در مقابل امر الهی عصیان کرد و بر انسان سجده نکرد؛ لذا از بهشت رانده شد:﴿لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ﴾.

در فرهنگ قرآنی، عالَم، عرصه نبرد حق و باطل است و جامع همه مفاهیم باطل، شرور، قبیح، سیئه، رذایل و خطایا، شیطان است که به عداوت و بغضاء، فقر و فحشاء، کفر و نافرمانی و... دعوت می‌کند.

در فرهنگ سیاسی نیز به سیاست‌های رذیلانه و مزوّرانه لقب شیطانی داده‌اند و برخی به‌اشتباه، سیاست را با شیطنت یکی دانسته‌اند

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: