صبر در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'اطاعت از خداوند' به 'اطاعت از خداوند'
جز (جایگزینی متن - 'باقی' به 'باقی')
جز (جایگزینی متن - 'اطاعت از خداوند' به 'اطاعت از خداوند')
خط ۴۳: خط ۴۳:
===مرتبه نخست===
===مرتبه نخست===
*این مرتبه – که آن را [[صبر]] برای [[خدا]] نامیده‌اند-، مرتبه‌ای از این [[فضیلت]] [[اخلاقی]] است، که به کار عموم [[مردمان]] می‌آید. پیش از این ما از این مرتبه و تقسیم آن – به حسب [[روایات]] و به حسب تقسیم [[عقلی]] – به سه مرتبه [[صبر]] بر [[اطاعت]]، و [[صبر]] بر [[مصیبت]] یاد کردیم.
*این مرتبه – که آن را [[صبر]] برای [[خدا]] نامیده‌اند-، مرتبه‌ای از این [[فضیلت]] [[اخلاقی]] است، که به کار عموم [[مردمان]] می‌آید. پیش از این ما از این مرتبه و تقسیم آن – به حسب [[روایات]] و به حسب تقسیم [[عقلی]] – به سه مرتبه [[صبر]] بر [[اطاعت]]، و [[صبر]] بر [[مصیبت]] یاد کردیم.
*این نوع از [[صبر]] را فواید بسیاری است، و ثوابی بس بزرگ نیز بر آن مترتّب شده است. پیش از این اشاراتی درباره [[ثواب]] این نوع از [[صبر]] [[گذشت]]، و پس از این نیز به تفصیل از [[روایات]] وارد شده در این زمینه یاد خواهیم کرد. در اینجا تنها به یک [[حدیث]] از [[امام صادق]]{{ع}} اشاره می‌کنیم، تا [[عظمت]] این‌گونه از [[صبر]] بهتر به نمایش آید: چون [[قیامت]] فرا رسد، گروهی از [[مردم]] به درب [[بهشت]] مراجعه کرده آن را می‌کوبند، پس از آنان سؤال می‌شود که: شما کیانید؟ و آنان پاسخ می‌دهند: ما کسانی هستیم که [[صبر]] پیشه کرده‌ایم. باز به آنان گفته می‌شود: بر چه چیزی [[صبر]] کردید؟ می‌گویند: ما هم بر [[اطاعت]] از [[خداوند]] و هم بر اجتناب از [[معصیت]] او [[صبر]] می‌کردیم؛ [[خداوند]] - عزَّ وجلَّ! - نیز خود می‌فرماید: اینان راست می‌گویند، داخل در بهشتان کنید. این همان [[آیه شریفه]] است که می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ}}<ref>«جز این نیست که پاداش شکیبایان را بی‌شمار، تمام دهند» سوره زمر، آیه ۱۰.</ref><ref>{{متن حدیث|إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ يَقُومُ عُنُقٌ مِنَ النَّاسِ فَيَأْتُونَ بَابَ الْجَنَّةِ فَيَضْرِبُونَهُ فَيُقَالُ لَهُمْ مَنْ أَنْتُمْ فَيَقُولُونَ نَحْنُ أَهْلُ الصَّبْرِ فَيُقَالُ لَهُمْ عَلَى مَا صَبَرْتُمْ فَيَقُولُونَ كُنَّا نَصْبِرُ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ نَصْبِرُ عَنْ مَعَاصِي اللَّهِ فَيَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ صَدَقُوا أَدْخِلُوهُمُ الْجَنَّةَ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۷۵.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۴ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۴، ص ۲۲۲.</ref>.
*این نوع از [[صبر]] را فواید بسیاری است، و ثوابی بس بزرگ نیز بر آن مترتّب شده است. پیش از این اشاراتی درباره [[ثواب]] این نوع از [[صبر]] [[گذشت]]، و پس از این نیز به تفصیل از [[روایات]] وارد شده در این زمینه یاد خواهیم کرد. در اینجا تنها به یک [[حدیث]] از [[امام صادق]]{{ع}} اشاره می‌کنیم، تا [[عظمت]] این‌گونه از [[صبر]] بهتر به نمایش آید: چون [[قیامت]] فرا رسد، گروهی از [[مردم]] به درب [[بهشت]] مراجعه کرده آن را می‌کوبند، پس از آنان سؤال می‌شود که: شما کیانید؟ و آنان پاسخ می‌دهند: ما کسانی هستیم که [[صبر]] پیشه کرده‌ایم. باز به آنان گفته می‌شود: بر چه چیزی [[صبر]] کردید؟ می‌گویند: ما هم بر [[اطاعت از خداوند]] و هم بر اجتناب از [[معصیت]] او [[صبر]] می‌کردیم؛ [[خداوند]] - عزَّ وجلَّ! - نیز خود می‌فرماید: اینان راست می‌گویند، داخل در بهشتان کنید. این همان [[آیه شریفه]] است که می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ}}<ref>«جز این نیست که پاداش شکیبایان را بی‌شمار، تمام دهند» سوره زمر، آیه ۱۰.</ref><ref>{{متن حدیث|إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ يَقُومُ عُنُقٌ مِنَ النَّاسِ فَيَأْتُونَ بَابَ الْجَنَّةِ فَيَضْرِبُونَهُ فَيُقَالُ لَهُمْ مَنْ أَنْتُمْ فَيَقُولُونَ نَحْنُ أَهْلُ الصَّبْرِ فَيُقَالُ لَهُمْ عَلَى مَا صَبَرْتُمْ فَيَقُولُونَ كُنَّا نَصْبِرُ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ نَصْبِرُ عَنْ مَعَاصِي اللَّهِ فَيَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ صَدَقُوا أَدْخِلُوهُمُ الْجَنَّةَ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۷۵.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۴ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۴، ص ۲۲۲.</ref>.
*بنابراین [[تفسیر]] که از [[امام]] [[معصوم]]{{عم}} صادر شده است، [[صابران]] بدون آنکه حسابی در [[قیامت]] داشته باشند، به اجر خود می‌رسند.
*بنابراین [[تفسیر]] که از [[امام]] [[معصوم]]{{عم}} صادر شده است، [[صابران]] بدون آنکه حسابی در [[قیامت]] داشته باشند، به اجر خود می‌رسند.
*از دیگر فوایدی که از پس [[صبر]] پدید می‌آید، آن است که این [[فضیلت]] [[اخلاقی]] را می‌توان [[مادر]] و منبع تمامی [[فضائل]] برشمرد؛ چه هیچ فضیلتی بدون این [[فضیلت]] به دست نمی‌آید. گفتنی آنکه شماری از [[فضائل]] در شمار [[عنایات]] و هدایای خاصّ [[الهی]] است، که [[خداوند]] آنها را به [[اولیاء]] خاصّ خود هدیّت می‌فرماید؛ [[خلوص]]، [[حضور قلب]]، [[رضا]]، [[تسلیم]] در برابر مقدّرات او، [[محبّت]] و... در این شمار است. حال اضافه می‌کنیم که به دست آوردن یکایک این هدایای [[الهی]] نیز، خود محتاج به [[صبر]] بوده؛ که خود [[صبر]] بر تحصیل [[فضائل]] نیز از جمله [[عنایات]] [[الهی]] به حساب می‌آید؛ عنایتی که تنها فرادست کسانی که در سایه‌سار خاصّ [[رحمت]] او به سر می‌برند، خواهد آمد<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۴ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۴، ص ۲۲۳.</ref>.
*از دیگر فوایدی که از پس [[صبر]] پدید می‌آید، آن است که این [[فضیلت]] [[اخلاقی]] را می‌توان [[مادر]] و منبع تمامی [[فضائل]] برشمرد؛ چه هیچ فضیلتی بدون این [[فضیلت]] به دست نمی‌آید. گفتنی آنکه شماری از [[فضائل]] در شمار [[عنایات]] و هدایای خاصّ [[الهی]] است، که [[خداوند]] آنها را به [[اولیاء]] خاصّ خود هدیّت می‌فرماید؛ [[خلوص]]، [[حضور قلب]]، [[رضا]]، [[تسلیم]] در برابر مقدّرات او، [[محبّت]] و... در این شمار است. حال اضافه می‌کنیم که به دست آوردن یکایک این هدایای [[الهی]] نیز، خود محتاج به [[صبر]] بوده؛ که خود [[صبر]] بر تحصیل [[فضائل]] نیز از جمله [[عنایات]] [[الهی]] به حساب می‌آید؛ عنایتی که تنها فرادست کسانی که در سایه‌سار خاصّ [[رحمت]] او به سر می‌برند، خواهد آمد<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۴ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۴، ص ۲۲۳.</ref>.
۲۱۸٬۸۲۶

ویرایش