اقتداء: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
مرادف کلمه اسوه، “قدوه” است. [[اقتدا]] نیز به معنای [[پیروی]] نمودن است. {{متن قرآن|فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ}}<ref>«پس، از رهنمود آنان پیروی کن!» سوره انعام، آیه ۹۰.</ref>: [[دستور]] به اقتدای به آنان است. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] می‌فرماید: {{متن حدیث|أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ وَ يَسْتَضِيءُ بِنُورِ عِلْمِهِ...}}<ref>نهج البلاغه، ص۴۱۷، ن۴۵.</ref>: [[آگاه]] باش برای هر مأمومی (و مردمی) [[رهبر]] و [[پیشوایی]] است که به او اقتدا کنند و از [[نور]] [[دانش]] وی بهره‌مند گردند. | مرادف کلمه اسوه، “قدوه” است. [[اقتدا]] نیز به معنای [[پیروی]] نمودن است. {{متن قرآن|فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ}}<ref>«پس، از رهنمود آنان پیروی کن!» سوره انعام، آیه ۹۰.</ref>: [[دستور]] به اقتدای به آنان است. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] می‌فرماید: {{متن حدیث|أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ وَ يَسْتَضِيءُ بِنُورِ عِلْمِهِ...}}<ref>نهج البلاغه، ص۴۱۷، ن۴۵.</ref>: [[آگاه]] باش برای هر مأمومی (و مردمی) [[رهبر]] و [[پیشوایی]] است که به او اقتدا کنند و از [[نور]] [[دانش]] وی بهره‌مند گردند. | ||
اسوه و [[قدوه]] را به یکدیگر معنا می‌کنند. اقتدا به پیش [[نماز]] یعنی پیروی نمودن از آنچه [[امام جماعت]] انجام می‌دهد. اقتداکننده به کسی را شیعه و پیرو هم گویند. شیعه در لغت یعنی پیرو در [[قرآن]] درباره [[ابراهیم]]{{ع}} این کلمه آمده است<ref>{{متن قرآن|وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ}} «و از پیروان وی ابراهیم بود» سوره صافات، آیه ۸۳.</ref>. اکنون شیعه به [[پیروان]] و [[دوستداران]] [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} و [[خاندان]] وی گفته می‌شود. [[رسول خدا]]{{صل}} از پیروان [[علی]]{{ع}} با نام شیعه یاد و از آنان [[تجلیل]] می‌کند و می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۳۳؛ محمدحسین مظفر، تاریخ شیعه، ص۳۴.</ref>: به [[راستی]] علی{{ع}} و پیروان وی همان [[رستگاران]] [[روز]] رستاخیزند. در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}}<ref>«آنان بهترین آفریدگانند» سوره بینه، آیه ۷.</ref> از [[پیامبر]]{{صل}} آورده‌اند که {{متن قرآن|خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}} علی{{ع}} و [[شیعیان]] اویند<ref>جلال الدین عبدالرحمان سیوطی، در المنثور، ج۶، ص۳۷۹ (چ مرعشی)؛ ابوجعفر محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج۳۰، ص۱۷۱.</ref>. این [[روایات]] به خوبی نشان می‌دهد واژه شیعه درباره پیروان علی{{ع}} توسط پیامبر{{صل}} به کار رفته است. | اسوه و [[قدوه]] را به یکدیگر معنا می‌کنند. اقتدا به پیش [[نماز]] یعنی پیروی نمودن از آنچه [[امام جماعت]] انجام می‌دهد. اقتداکننده به کسی را شیعه و پیرو هم گویند. شیعه در لغت یعنی پیرو در [[قرآن]] درباره [[ابراهیم]]{{ع}} این کلمه آمده است<ref>{{متن قرآن|وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ}} «و از پیروان وی ابراهیم بود» سوره صافات، آیه ۸۳.</ref>. اکنون شیعه به [[پیروان]] و [[دوستداران]] [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} و [[خاندان]] وی گفته می‌شود. [[رسول خدا]]{{صل}} از پیروان [[علی]]{{ع}} با نام شیعه یاد و از آنان [[تجلیل]] می‌کند و می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۳۳؛ محمدحسین مظفر، تاریخ شیعه، ص۳۴.</ref>: به [[راستی]] علی{{ع}} و پیروان وی همان [[رستگاران]] [[روز]] رستاخیزند. در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}}<ref>«آنان بهترین آفریدگانند» سوره بینه، آیه ۷.</ref> از [[پیامبر]]{{صل}} آورده‌اند که {{متن قرآن|خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}} علی{{ع}} و [[شیعیان]] اویند<ref>جلال الدین عبدالرحمان سیوطی، در المنثور، ج۶، ص۳۷۹ (چ مرعشی)؛ ابوجعفر محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج۳۰، ص۱۷۱.</ref>. این [[روایات]] به خوبی نشان می‌دهد واژه شیعه درباره پیروان علی{{ع}} توسط پیامبر{{صل}} به کار رفته است. | ||
در جمع [[صحابه]] در [[عصر پیامبر]]{{صل}} برخی افراد شیعه علی{{ع}} نامیده می‌شدند<ref>صبحی صالح، النظم الإسلامیه، ص۹۶.</ref>. [[ابو حاتم رازی]] (م ۳۲۲) اولین واژه در [[مذاهب اسلامی]] را [[شیعه]] می‌داند که بر چهار تن از صحابۀ پیرو [[علی]]{{ع}} اطلاق شده: [[عمار]]، [[ابوذر]]، [[مقداد]] و [[سلمان]]<ref>ابوحاتم رازی، الزینة فی کلمات الاسلامیه العربیه، ج۳، ص۱۰: {{عربی|إن اوّل اسم ظهر لمذهب في الاسلام هو الشيعة و كان هذا لقب اربعة من الصحابة: ابوذر، عمار، مقداد و سلمان}}.</ref>. [[شیعه امامیه]] [[امامت]] را یکی از [[اصول دین]] دانسته و [[معتقد]] به [[عصمت پیامبر]]{{صل}}، [[فاطمه زهرا]]{{س}} و [[دوازده امام]] [[جانشین پیامبر]] هستند و [[پیروی]] و [[اقتدا]] به آنان را لازم می‌شمرند<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص | در جمع [[صحابه]] در [[عصر پیامبر]]{{صل}} برخی افراد شیعه علی{{ع}} نامیده می‌شدند<ref>صبحی صالح، النظم الإسلامیه، ص۹۶.</ref>. [[ابو حاتم رازی]] (م ۳۲۲) اولین واژه در [[مذاهب اسلامی]] را [[شیعه]] می‌داند که بر چهار تن از صحابۀ پیرو [[علی]]{{ع}} اطلاق شده: [[عمار]]، [[ابوذر]]، [[مقداد]] و [[سلمان]]<ref>ابوحاتم رازی، الزینة فی کلمات الاسلامیه العربیه، ج۳، ص۱۰: {{عربی|إن اوّل اسم ظهر لمذهب في الاسلام هو الشيعة و كان هذا لقب اربعة من الصحابة: ابوذر، عمار، مقداد و سلمان}}.</ref>. [[شیعه امامیه]] [[امامت]] را یکی از [[اصول دین]] دانسته و [[معتقد]] به [[عصمت پیامبر]]{{صل}}، [[فاطمه زهرا]]{{س}} و [[دوازده امام]] [[جانشین پیامبر]] هستند و [[پیروی]] و [[اقتدا]] به آنان را لازم می‌شمرند<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۸۸.</ref> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
نسخهٔ ۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۲۹
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اقتداء (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
مرادف کلمه اسوه، “قدوه” است. اقتدا نیز به معنای پیروی نمودن است. 
فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ
[۱]: دستور به اقتدای به آنان است. امیرالمؤمنینS در نهج البلاغه می‌فرماید: «أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ وَ يَسْتَضِيءُ بِنُورِ عِلْمِهِ...»[۲]: آگاه باش برای هر مأمومی (و مردمی) رهبر و پیشوایی است که به او اقتدا کنند و از نور دانش وی بهره‌مند گردند.
اسوه و قدوه را به یکدیگر معنا می‌کنند. اقتدا به پیش نماز یعنی پیروی نمودن از آنچه امام جماعت انجام می‌دهد. اقتداکننده به کسی را شیعه و پیرو هم گویند. شیعه در لغت یعنی پیرو در قرآن درباره ابراهیمS این کلمه آمده است[۳]. اکنون شیعه به پیروان و دوستداران علی بن ابی طالبS و خاندان وی گفته می‌شود. رسول خداa از پیروان علیS با نام شیعه یاد و از آنان تجلیل می‌کند و می‌فرماید: «إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»[۴]: به راستی علیS و پیروان وی همان رستگاران روز رستاخیزند. در تفسیر آیه أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ[۵] از پیامبرa آورده‌اند که خَيْرُ الْبَرِيَّةِ علیS و شیعیان اویند[۶]. این روایات به خوبی نشان می‌دهد واژه شیعه درباره پیروان علیS توسط پیامبرa به کار رفته است.
در جمع صحابه در عصر پیامبرa برخی افراد شیعه علیS نامیده می‌شدند[۷]. ابو حاتم رازی (م ۳۲۲) اولین واژه در مذاهب اسلامی را شیعه می‌داند که بر چهار تن از صحابۀ پیرو علیS اطلاق شده: عمار، ابوذر، مقداد و سلمان[۸]. شیعه امامیه امامت را یکی از اصول دین دانسته و معتقد به عصمت پیامبرa، فاطمه زهرا(س) و دوازده امام جانشین پیامبر هستند و پیروی و اقتدا به آنان را لازم می‌شمرند[۹]
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «پس، از رهنمود آنان پیروی کن!» سوره انعام، آیه ۹۰.
- ↑ نهج البلاغه، ص۴۱۷، ن۴۵.
- ↑
وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ
«و از پیروان وی ابراهیم بود» سوره صافات، آیه ۸۳.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۳۳؛ محمدحسین مظفر، تاریخ شیعه، ص۳۴.
- ↑ «آنان بهترین آفریدگانند» سوره بینه، آیه ۷.
- ↑ جلال الدین عبدالرحمان سیوطی، در المنثور، ج۶، ص۳۷۹ (چ مرعشی)؛ ابوجعفر محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج۳۰، ص۱۷۱.
- ↑ صبحی صالح، النظم الإسلامیه، ص۹۶.
- ↑ ابوحاتم رازی، الزینة فی کلمات الاسلامیه العربیه، ج۳، ص۱۰: إن اوّل اسم ظهر لمذهب في الاسلام هو الشيعة و كان هذا لقب اربعة من الصحابة: ابوذر، عمار، مقداد و سلمان.
- ↑ اکبر ذاکری، علی، درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص ۸۸.