←قرض ربوی
(←منابع) |
|||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==قرض ربوی== | ==قرض ربوی== | ||
==[[قرض]] در [[فرهنگ]] [[مطهر]]== | |||
قرض، تبدیل وجود [[عینی]] است به وجود ذمی (معاوضه نیست)، قرض تملیک به غیر است به ضمان به این نحو که در قبال تملیک عین به طرف، طرف قبول میکند که عین در [[ذمه]] او و عهده او موجود باشد<ref>مسأله ربا، ص۱۸۶.</ref>. | |||
قرض نه بیع است نه [[صلح]] است نه اجاره است نه هبه است و نه [[ودیعه]]. چیز دیگری غیر از اینهاست. | |||
در تعریف قرض گاهی گفتهاند تملیک به عوض، ولی گفتهاند این تعریف درست نیست؛ قرض تملیک به ضمان است<ref>مسأله ربا، ص۷۰.</ref>. یعنی شخصی که [[مال]] خودش را به دیگری قرض میدهد، با قرض دادن، آن را از [[ملک]] خودش خارج کرده و دیگری را [[مالک]] آن نموده. در این جهت با بیع و هبه هیچ فرقی نمیکند. بیع، تملیک است و [[اخراج]] از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر است. قرض هم اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر است. با این تفاوت که در اینجا معاوضه نیست. به عوض قرض، مثل بیع چیزی در ملک قرض دهنده وارد نشده. هبه مطلق هم نیست. تملیک به ضمان است<ref>مسأله ربا، ص۷۳.</ref>. | |||
[[حقیقت]] قرض عبارت از تبدیل وجود فیالعین به وجود فی الذّمّه است. به عبارت کاملتر که مفید [[مالکیت]] مقترض نیز بشود تملیک به ضمان است<ref>مسأله ربا، ص۲۰۱.</ref>. حقیقت قرض تملیک است، ولی تملیک به عوض است. اگر قرض تملیک به عوض باشد، یعنی معاوضه است و آنگاه قرض و بیع یکی خواهد بود. قرض تملیک به ضمان است نه تملیک به عوض. قرض تبدیل وجود عینی به وجود ذمّی است با [[حفظ]] فعلیت مالکیت<ref>مسأله ربا، ص۱۸۰.</ref>. | |||
قرض تملیک است و پس از تملیک عین و [[خروج]] از ملکیت مالک اوّل، استغلال و [[سرمایهداری]] با آن صحیح نیست، و لذا یا نباید قرض بدهد و یا اگر قرض داد نباید [[ربا]] بگیرد<ref>مسأله ربا، ص۱۸۷.</ref>. | |||
[به تعبیر دیگر] حقیقت قرض تملیک مال است در قبال [[تعهّد]] [[قرض]] گیرنده به تملیک در رأس مدت مقرّره. قرض معاوضه نیست، نه معاوضه عین به مافیالذمه و نه معاوضه عین با [[تعهد]]، بلکه عبارت است از تبدیل اعتباری نحوی از وجود به نحوی از وجود دیگر، یعنی وجود [[عینی]] شیء را در ظرف ملکیت خود تبدیل میکند به وجود ذمهای. مرتبهای از وجود به مرتبهای از وجود دیگر تبدیل میشود. نه اینکه معاوضه میان مثل و مثل یا مثل و قیمت صورت میگیرد<ref>مسأله ربا، ص۱۸۲.</ref>. | |||
مراجعه به مضاربه و قرض.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۳۱.</ref> | |||
===قرض استنتاجی=== | |||
شخص قرض میکند نه برای اینکه خود عین را صرف بکند، بلکه قرض میکند برای اینکه آن را [[استنتاج]] بکند. یعنی از آن نتیجهگیری نماید که شما تعبیر کردید به قرض تولیدکنندگان. در اینجا قرض کننده هیچ نوع اجباری برای قرض کردن ندارد، چون احتیاجی به [[مصرف]] کردن آن ندارد، بلکه میخواهد [[سرمایه]] خود را زیادتر کند و سود ببرد. با خودش هیچ سرمایه ندارد و یا سرمایهاش برای طرحی که تهیه کرده کافی نیست. از بانک یا از شخص دیگری قرض میکند و حساب کرده که [[میزان]] بهرهای که بابت وام باید بدهد کمتر از میزان استفادهای است که در [[آینده]] از این سرمایه خواهد داشت. مثلاً با خود میگوید اگر من یک میلیون تومان از بانک قرض بگیرم، در آخر سال باید صد هزار تومان به عنوان سود به بانک بپردازم؛ ولی حداقل دویست هزار تومان از این قرض استفاده میبرم و صد هزار تومانش برای خودم باقی میماند<ref>مسأله ربا، ص۴۳.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۳۲.</ref> | |||
===قرض استهلاکی=== | |||
این قرض وقتی است که قرض برای مصرف کردن و برای رفع احتیاجات ضروری [[زندگی]] قرض گیرنده باشد. قرض [[درماندگان]]، قرض [[امیدواران]] و قرض بستانکاران، این سه نوع داخل در قرض استهلاکی میشود<ref>مسأله ربا، ص۴۳.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۳۲.</ref> | |||
===قرض امیدواران=== | |||
در این نوع قرض، وامگیرنده آنقدرها در [[استیصال]] نیست و در آینده میتواند وام مصرف شده خود را پس بدهد. یعنی بالقوه میتواند خودش را اداره کند ولی بالفعل نمیتواند. در اینجا هم جای [[قرضالحسنه]] است و [[جامعه]] چنین وظیفهای دارد تا از این طریق مشکل چنین فردی را حل بکند<ref>مسأله ربا، ص۴۴.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۳۲.</ref> | |||
===[[قرض]] بستانکاران=== | |||
قرض بستانکاران یعنی شخصی که خودش طلبکاراست و هیچ احتیاجی هم ندارد. برای اینکه طلبش را زودتر وصول کند از دیگری قرض میگیرد<ref>مسأله ربا، ص۴۴.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۳۳.</ref> | |||
===قرض تولیدی و مصرفی=== | |||
در قرضهای مصرفی قرض گیرنده غرضش انتفاع به [[منافع]] بالفعل است. مثلاً گندم را قرض میکند برای آنکه بخورد. ولی در قرضهای تولیدی غرضش انتفاع به منافع بالقوّه است. یعنی آنچه را که قرض میکند به صورت مالالتجاره است که [[منفعت]] بالفعل آن مقصودش نیست. بلکه مقصود منافعی است که به [[تجارت]] یا [[صناعت]] روی آن پیدا میشود...<ref>مسأله ربا، ص۱۹۰.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۳۳.</ref> | |||
===قرض [[درماندگان]]=== | |||
قرض درماندگان [یعنی آنکه] کسی هیچ ندارد و یک [[مصرف]] خیلی ضروری هم دارد. مثلاً فرزندش مریض شده و برای معالجهاش نیاز به وام دارد. در این مورد واقعاً جای آن است که جامعه در مورد چنین فردی [[احساس]] [[وظیفه]] و کمک کند<ref>مسأله ربا، ص۴۴.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۳۳.</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
# [[پرونده:152259.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|'''فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم''']] | # [[پرونده:152259.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|'''فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم''']] |