دلیل حدیثی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==عبارت‌های دیگری از این پرسش== | ==عبارت‌های دیگری از این پرسش== | ||
*آیا احادیث وارد شده از معصومین {{عم}} علم غیب را برای ایشان اثبات می‌کنند؟ | |||
== پاسخ نخست== | == پاسخ نخست== | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
== پاسخ دوم== | == پاسخ دوم== | ||
[[پرونده:sobhani.jpg|بندانگشتی|right|١٠٠px|[[جعفر سبحانی]]]] | |||
آیت الله '''[[جعفر سبحانی]]''' در کتاب ''«[[آگاهی سوم یا علم غیب (کتاب)|آگاهی سوم یا علم غیب]]»'' در این باره گفته است: | |||
«خبرهای صحیح السند و قطعی که امامان را وارث علوم انبیا و به ویژه وارث علوم پیامبر گرامی اسلام معرفی می کند؛ نیز یکی از دلیل های قطعی آگاهی امامان از غیب است. در اینجا از باب نمونه ده حدیث نقل می شود: | |||
'''الف:''' کلینی در کافی با سند صحیح از امام صادق {{ع}} روایت کرده است که آن حضرت فرمود: «حضرت داود، علم پیامبران پیش از خود را به ارث برد و حضرت سلیمان از داود ارث برد و پیامبر گرامی اسلام، علوم سلیمان را به ارث برد و ما اهل بیت، وارث علوم پیامبر گرامی اسلام هستیم»<ref>کافی، ج١، ص ٢٢٥؛ مرات العقول، ج١، ص ١٦٩.</ref>. | |||
'''ب:''' در کتاب کافی با سند صحیح از امام باقر {{ع}} روایت شده است که حضرت باقر {{ع}} فرمود: «علمی که با حضرت آدم به زمین آمده از زمین به بالا برده نشد و کسانی آن را به ارث بردند، علی {{ع}} عالم این امت بود(که علم آدم {{ع}} نزد او بود) و هیچ عالمی از ما نمی میرد مگر آن که از اهل بیت خود جانشینی دارد که علم او را به ارث می برد...»<ref>کافی، ج١، ص ٢٢٢؛ مرات العقول، ج١، ص ١٦٨.</ref>. | |||
'''پ.''' در کافی با سند صحیح از امام باقر {{ع}} روایت شده است که آن حضرت در ضمن حدیثی فرمود: «هر علمی که خدای متعال به فرشتگان و پیامبران آموخته است؛ ما نیز آن را می دانیم»<ref>کافی، ج١، ص ٢٥٦؛ مرات العقول، ج١، ص ١٨٦.</ref>. | |||
'''ت.''' در کافی با سند موثق از امام باقر {{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «به خدا سوگند هیچ علمی را خداوند به پیامبر گرامی اسلام نیاموخت مگر آن که آن حضرت، آن علم را به علی {{ع}} آموخت و علم علی {{ع}} پس از او به ارث به ما رسیده است»<ref>کافی، ج١، ص ٢٦٣؛ مرات العقول، ج١، ص ١٩٠.</ref>. | |||
'''ث.''' در کافی با سند صحیح از امام باقر {{ع}} روایت شده است که آن حضرت فرمود: «رسول گرامی {{صل}}، به علی{{ع}} فرمود: یا علی از نبوت نصیبی برای تو نیست امّا در علم با من شریک هستی»<ref>کافی، ج١، ص ٢٦٣؛ مرات العقول، ج١، ص ١٩٠.</ref>. | |||
'''ج.''' در کافی با سند صحیح از امام هشتم {{ع}} در ضمن حدیثی روایت شده است که آن حضرت فرمود: {{عربی|اندازه=155%|«استودعنا علمهم نحن ورثة أولی العزم من الرسل...»}}. «رسول خدا علوم پیامبران را نزد ما به ودیعت گذارد و ما أهل بیت وارثان پیامبران اولی العزم هستیم»<ref>کافی، ج١، ص ٢٢٤؛ مرات العقول، ج١، ص ١٦٨.</ref>. | |||
'''چ.''' در کافی از امام باقر{{ع}} در ضمن حدیثی نقل شده است: «خداوند علوم همه پیامبران را به رسول گرامی اسلام داد و او همه علومش را به امیرمؤمنان علی {{ع}} آموخت»<ref>کافی، ج١، ص ٢٢٢.</ref>. | |||
'''ح.''' در بصائر الدرجات از امام صادق{{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «خداوند پیامبران اولوالعزم را با علم، برتری داد و علم و برتری آنان را ما به ارث برده ایم...»<ref>بصائر الدرجات، ص ٢٢٨ ، چاپ جدید.</ref>. | |||
'''خ:''' در همان کتاب از امام باقر {{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود:{{عربی|اندازه=155%|«نحن ورثة أُولی العزم من الرسل».}} <ref>همان کتاب، ص ١٢٠.</ref>«ما اهل بیت، وارثان (علوم) پیامبران اولوالعزم هستیم». | |||
'''د.''' در همان کتاب از امیرمؤمنان علی {{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «خداوند رسول گرامی را بر هر چه آگاه کرد آن حضرت هم مرا بر همان آگاه نمود...»<ref>همان کتاب، جزء دوم، باب بیست و یکم، چاپ سنگی.</ref>. | |||
'''ذ.''' نیز از امام هشتم {{ع}} روایت شده است: «آیا خدا نمی گوید: او آگاه از غیب است و کسی را بر غیب خود مطلع نمی سازد مگر رسولی را که برگزیده است؟ رسول خدا در پیشگاه او برگزیده است و ما وارثان این رسول هستیم که او را بر آنچه از غیب که خواسته، مطلع ساخته است»<ref>{{عربی|اندازه=155%|«ألیس اللّه یقول: (عالِمُ الغَیبِ فَلا یُظْهِرُ عَلی غَیْبِهِ أَحَداً إِلاّ مَن ارتَضی مِنْ رَسُول) فرسول اللّه عند اللّه مرتضی ونحن ورثة ذلک الرسول الذی اطلعه اللّه علی ما یشاء من غیبه»}}.</ref>» | |||
<ref>[[آگاهی سوم یا علم غیب (کتاب)|آگاهی سوم یا علم غیب]]، ١٩٠</ref> | |||
==پاسخ سوم== | |||
[[پرونده:11115.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد حسین مختاری مازندرانی]] (پدیدآورنده)]] | [[پرونده:11115.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد حسین مختاری مازندرانی]] (پدیدآورنده)]] | ||
حجت الاسلام و المسلمین دکتر [[محمد حسین مختاری مازندرانی]] در کتاب ''«[[امامت و رهبری ۲ (کتاب)|امامت و رهبری]]»'' در این‌باره گفته است: | حجت الاسلام و المسلمین دکتر [[محمد حسین مختاری مازندرانی]] در کتاب ''«[[امامت و رهبری ۲ (کتاب)|امامت و رهبری]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
نسخهٔ ۶ فوریهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۰۰:۰۲
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
دلیل حدیثی علم غیب امامان چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- آیا احادیث وارد شده از معصومین (ع) علم غیب را برای ایشان اثبات می‌کنند؟
پاسخ نخست
آیت‌الله علی نمازی شاهرودی در کتاب «علم غیب» در این‌باره گفته است:
«در کتاب شریف خرائج در باب معجزات حضرت رضا (ع) حدیث مفصلی نقل کرده‌اند؛ در آن حدیث آمده است که حضرت رضا (ع) به سفر بصره تشریف بردند و در آن سفر، معجزاتی از حضرت دیده شد؛ از جمله آن که ایشان با زبان‌ها و لغات گوناگون تکلم فرمودند. سپس، حضرت رضا (ع) به عمرو بن هذاب فرمودند: اگر به تو خبر دهم که چند روز دیگر خون یکی از خویشان خود را خواهی ریخت، تصدیق می کنی؟ عرض کرد: خیر، تصدیق نمی‌کنم؛ زیرا غیب را غیر از خداوند دیگری نمی‌داند. حضرت رضا (ع) فرمودند: مگر نمی‌دانی که خداوند فرموده است: ﴿﴿عَالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلاَّ مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ﴾﴾[۱] بنابراین آیه شریفه، رسول الله پسندیده خداوند است برای دانستن غیب، ما هم وارث پیامبر (ص) هستیم؛ لذا آن چه را واقع شده است و آن چه را تا روز قیامت واقع خواهد شد می دانیم. تو تا پنج روز دیگر به ریختن خون یکی از ارحام مبتلا خواهی شد؛ اگر نشدی بدان من امام نیستم و نیز، فرمود: تو تا چند روز دیگر، نابینا می شوی و سوگند به دروغ یاد می کنی و پیس خواهی شد. راوی گوید: به خدا قسم، آن چه حضرت فرمودند پس از چندی دیده شد و همه واقع گردید[۲]. امام صادق (ع) در بیان صفات ائمه هدی (ع) فرموده است: «إنَّ اللّه َ عزوجل أوضَحَ بِأَئِمَّةِ الهُدى مِن أهلِ بَيتِ نَبِيِّنا عَن دينِهِ، وأبلَجَ بِهِم عَن سَبيلِ مِنهاجِهِ، وفَتَحَ بِهِم عَن باطِنِ يَنابيعِ عِلمِهِ، فَمَن عَرَفَ مِن اُمَّةِ مُحَمَّدٍ (ص) واجِبَ حَقِّ إمامِهِ وَجَدَ طَعمَ حَلاوَةِ إيمانِهِ، وعَلِمَ فَضلَ طِلاوَةِ إسلامِهِ»[۳][۴].
پاسخ دوم
آیت الله جعفر سبحانی در کتاب «آگاهی سوم یا علم غیب» در این باره گفته است:
«خبرهای صحیح السند و قطعی که امامان را وارث علوم انبیا و به ویژه وارث علوم پیامبر گرامی اسلام معرفی می کند؛ نیز یکی از دلیل های قطعی آگاهی امامان از غیب است. در اینجا از باب نمونه ده حدیث نقل می شود:
الف: کلینی در کافی با سند صحیح از امام صادق (ع) روایت کرده است که آن حضرت فرمود: «حضرت داود، علم پیامبران پیش از خود را به ارث برد و حضرت سلیمان از داود ارث برد و پیامبر گرامی اسلام، علوم سلیمان را به ارث برد و ما اهل بیت، وارث علوم پیامبر گرامی اسلام هستیم»[۵].
ب: در کتاب کافی با سند صحیح از امام باقر (ع) روایت شده است که حضرت باقر (ع) فرمود: «علمی که با حضرت آدم به زمین آمده از زمین به بالا برده نشد و کسانی آن را به ارث بردند، علی (ع) عالم این امت بود(که علم آدم (ع) نزد او بود) و هیچ عالمی از ما نمی میرد مگر آن که از اهل بیت خود جانشینی دارد که علم او را به ارث می برد...»[۶].
پ. در کافی با سند صحیح از امام باقر (ع) روایت شده است که آن حضرت در ضمن حدیثی فرمود: «هر علمی که خدای متعال به فرشتگان و پیامبران آموخته است؛ ما نیز آن را می دانیم»[۷].
ت. در کافی با سند موثق از امام باقر (ع) روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «به خدا سوگند هیچ علمی را خداوند به پیامبر گرامی اسلام نیاموخت مگر آن که آن حضرت، آن علم را به علی (ع) آموخت و علم علی (ع) پس از او به ارث به ما رسیده است»[۸].
ث. در کافی با سند صحیح از امام باقر (ع) روایت شده است که آن حضرت فرمود: «رسول گرامی (ص)، به علی(ع) فرمود: یا علی از نبوت نصیبی برای تو نیست امّا در علم با من شریک هستی»[۹].
ج. در کافی با سند صحیح از امام هشتم (ع) در ضمن حدیثی روایت شده است که آن حضرت فرمود: «استودعنا علمهم نحن ورثة أولی العزم من الرسل...». «رسول خدا علوم پیامبران را نزد ما به ودیعت گذارد و ما أهل بیت وارثان پیامبران اولی العزم هستیم»[۱۰].
چ. در کافی از امام باقر(ع) در ضمن حدیثی نقل شده است: «خداوند علوم همه پیامبران را به رسول گرامی اسلام داد و او همه علومش را به امیرمؤمنان علی (ع) آموخت»[۱۱].
ح. در بصائر الدرجات از امام صادق(ع) روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «خداوند پیامبران اولوالعزم را با علم، برتری داد و علم و برتری آنان را ما به ارث برده ایم...»[۱۲].
خ: در همان کتاب از امام باقر (ع) روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود:«نحن ورثة أُولی العزم من الرسل». [۱۳]«ما اهل بیت، وارثان (علوم) پیامبران اولوالعزم هستیم».
د. در همان کتاب از امیرمؤمنان علی (ع) روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «خداوند رسول گرامی را بر هر چه آگاه کرد آن حضرت هم مرا بر همان آگاه نمود...»[۱۴].
ذ. نیز از امام هشتم (ع) روایت شده است: «آیا خدا نمی گوید: او آگاه از غیب است و کسی را بر غیب خود مطلع نمی سازد مگر رسولی را که برگزیده است؟ رسول خدا در پیشگاه او برگزیده است و ما وارثان این رسول هستیم که او را بر آنچه از غیب که خواسته، مطلع ساخته است»[۱۵]» [۱۶]
پاسخ سوم
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسین مختاری مازندرانی در کتاب «امامت و رهبری» در این‌باره گفته است:
«طبق نص صریح روایات، امامان آنچه را در آسمان و زمین و در بهشت و جهنم است می‌دانند و گذشته و آنیده به خوبی برای ایشان روشن است و از اخبار آسمانی از طریق الهام و تحدیث آگاهی دارند، چنان که مفضل به امام صادق (ع) عرض کرد: فدایت شوم، ممکن است خدا اطاعت شخصی را بر بندگانش واجب سازد و خبر آسمان را از او پوشیده دارد؟ فرمود: نه، خدا برزگوارتر و مهربان‌تر و مشفقق‌تر از آن است که اطاعت و پیروی شخصی را بر بندگانش واجب کند و سپس خبر آسمان را در هر صبح و شام از وی پوشیده دارد»[۱۷].
جستارهای وابسته
پرسش‌های وابسته
- آیا نمونه‌هایی از علم غیب غیر خدا در قرآن موجود است؟ (پرسش)
- آیا نمونه‌هایی از علم غیب غیر خدا در حدیث موجود است؟ (پرسش)
- آیاتی که مخالفان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
- آیاتی که موافقان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
- دلیل عقلی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل حدیثی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- شاهد تاریخی بر علم غیب پیامبران وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا پیامبران اخبارات غیبی داشته‌اند؟ (پرسش)
- بر فرض اثبات علم غیب پیامبران علم غیب امامان چگونه ثابت می‌شود؟ (پرسش)
- دلیل عقلی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش)
- شاهد تاریخی بر علم غیب امامان وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا امامان اخبارات غیبی داشته‌اند؟ (پرسش)
- نشانه وجود علم غیب نزد معصوم چیست؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم
پانویس
- ↑ او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند. جز فرستاده‌ای را که بپسندد؛ سروه جن: ۲۶.
- ↑ علم غیب، ص۳۴.
- ↑ خداوند به امامان از لطف و احسان باطن چشمه‌های علم را ظاهر کرده امام است که منتجب و پسندیده حق است حکمت و علم غیب به امام بخشیده شده؛ و چون پاکیزه است، مختار و پسندیده شده است به علم پروردگار؛ کافی، ج۱، ص۲۰۳، ح۲
- ↑ علم غیب، ص۳۴.
- ↑ کافی، ج١، ص ٢٢٥؛ مرات العقول، ج١، ص ١٦٩.
- ↑ کافی، ج١، ص ٢٢٢؛ مرات العقول، ج١، ص ١٦٨.
- ↑ کافی، ج١، ص ٢٥٦؛ مرات العقول، ج١، ص ١٨٦.
- ↑ کافی، ج١، ص ٢٦٣؛ مرات العقول، ج١، ص ١٩٠.
- ↑ کافی، ج١، ص ٢٦٣؛ مرات العقول، ج١، ص ١٩٠.
- ↑ کافی، ج١، ص ٢٢٤؛ مرات العقول، ج١، ص ١٦٨.
- ↑ کافی، ج١، ص ٢٢٢.
- ↑ بصائر الدرجات، ص ٢٢٨ ، چاپ جدید.
- ↑ همان کتاب، ص ١٢٠.
- ↑ همان کتاب، جزء دوم، باب بیست و یکم، چاپ سنگی.
- ↑ «ألیس اللّه یقول: (عالِمُ الغَیبِ فَلا یُظْهِرُ عَلی غَیْبِهِ أَحَداً إِلاّ مَن ارتَضی مِنْ رَسُول) فرسول اللّه عند اللّه مرتضی ونحن ورثة ذلک الرسول الذی اطلعه اللّه علی ما یشاء من غیبه».
- ↑ آگاهی سوم یا علم غیب، ١٩٠
- ↑ امامت و رهبری، ص۷۸.