تجسس در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۸ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۳۳

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث تجسس است. "تجسس" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

تجسس در قرآن | تجسس در فقه سیاسی | تجسس در جامعه‌شناسی اسلامی

مقدمه

تجسس: پیگیری امور پوشیده مردم و اطلاع‌گیری از اسرار آنها^[۱]، خبرگیری و اطلاع از باطن افراد و کار دیگران^[۲].

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا﴾^[۳].

عده‌ای تجسس و تحسس را به یک معنا و تفاوت آنها را در این نکته دانسته‌اند که تجسس به اطلاع‌یابی و شناخت امور مردم و برای شرّ اطلاق می‌شود، ولی تحسس آن خبری است که از خود فرد و برای او کسب می‌شود و در امور خیر است^[۴]؛ مانند ﴿فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ﴾^[۵].

کنجکاوی در امور شخصی و نقض حریم خصوصی افراد از محرمات الهی است که در قرآن کریم از آن نهی شده است: ﴿إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا﴾^[۶].^[۷].^[۸].

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۴۴۹.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷.
↑ «ای مؤمنان! از بسیاری از گمان‌ها دوری کنید که برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.
↑ سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۳.
↑ «ای فرزندان من! بروید و از یوسف و برادرش خبر گیرید» سوره یوسف، آیه ۸۷.
↑ «برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.
↑ برای اطلاع بیشتر ر.ک: بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷. محسن معینی، "تجسس"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۴۷۶.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۶۱.

[1] احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۴۴۹.

[2] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷.

[3] «ای مؤمنان! از بسیاری از گمان‌ها دوری کنید که برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.

[4] سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۳.

[5] «ای فرزندان من! بروید و از یوسف و برادرش خبر گیرید» سوره یوسف، آیه ۸۷.

[6] «برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.

[7] برای اطلاع بیشتر ر.ک: بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷. محسن معینی، "تجسس"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۴۷۶.

[8] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۶۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[تجسس]]''' است. "'''[[تجسس]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[تجسس در قرآن]] | [[تجسس در حدیث]] | [[تجسس در فقه سیاسی]] </div>
+: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[تجسس در قرآن]] | [[تجسس در فقه سیاسی]] | [[تجسس در جامعه‌شناسی اسلامی]]</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[تجسس (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
 ==مقدمه==
-*[[تجسس]]: پیگیری امور پوشیده [[مردم]] و اطلاع‌گیری از [[اسرار]] آنها<ref>احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۴۴۹.</ref>، خبرگیری و اطلاع از [[باطن]] افراد و کار دیگران<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷.</ref>.
+[[تجسس]]: پیگیری امور پوشیده [[مردم]] و اطلاع‌گیری از [[اسرار]] آنها<ref>احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۴۴۹.</ref>، خبرگیری و اطلاع از [[باطن]] افراد و کار دیگران<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷.</ref>.
-*{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا}}<ref>«ای مؤمنان! از بسیاری از گمان‌ها دوری کنید که برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.</ref>.
-*عده‌ای [[تجسس]] و تحسس را به یک معنا و تفاوت آنها را در این نکته دانسته‌اند که [[تجسس]] به اطلاع‌یابی و [[شناخت]] امور [[مردم]] و برای [[شرّ]] اطلاق می‌شود، ولی تحسس آن خبری است که از خود فرد و برای او کسب می‌شود و در امور خیر است<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۳.</ref>؛ مانند {{متن قرآن|فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ}}<ref>«ای فرزندان من! بروید و از یوسف و برادرش خبر گیرید» سوره یوسف، آیه ۸۷.</ref>.
+{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا}}<ref>«ای مؤمنان! از بسیاری از گمان‌ها دوری کنید که برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.</ref>.
-*کنجکاوی در امور شخصی و نقض [[حریم]] خصوصی افراد از [[محرمات الهی]] است که در [[قرآن کریم]] از آن [[نهی]] شده است: {{متن قرآن|إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا}}<ref>«برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.</ref><ref>برای اطلاع بیشتر ر.ک: بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷. محسن معینی، “تجسس”، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۴۷۶.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۶۱.</ref>.
+عده‌ای [[تجسس]] و تحسس را به یک معنا و تفاوت آنها را در این نکته دانسته‌اند که [[تجسس]] به اطلاع‌یابی و [[شناخت]] امور [[مردم]] و برای [[شرّ]] اطلاق می‌شود، ولی تحسس آن خبری است که از خود فرد و برای او کسب می‌شود و در امور خیر است<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۳.</ref>؛ مانند {{متن قرآن|فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ}}<ref>«ای فرزندان من! بروید و از یوسف و برادرش خبر گیرید» سوره یوسف، آیه ۸۷.</ref>.
+کنجکاوی در امور شخصی و نقض [[حریم]] خصوصی افراد از [[محرمات الهی]] است که در [[قرآن کریم]] از آن [[نهی]] شده است: {{متن قرآن|إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا}}<ref>«برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.</ref>.<ref>برای اطلاع بیشتر ر.ک: بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷. محسن معینی، "تجسس"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۴۷۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۶۱.</ref>.
 ==منابع==