←ویژگی‌های دنیا
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==ویژگی‌های دنیا== | ==ویژگی‌های دنیا== | ||
[[زندگی دنیا]] چیزی جز بازیچه، [[سرگرمی]]، [[تجمّل‌پرستی]]، [[فخرفروشی]] و افزونخواهی در [[اموال]] و [[فرزندان]]، نیز متاعی [[فریبنده]] بیش نیست: | [[زندگی دنیا]] چیزی جز بازیچه، [[سرگرمی]]، [[تجمّل‌پرستی]]، [[فخرفروشی]] و افزونخواهی در [[اموال]] و [[فرزندان]]، نیز متاعی [[فریبنده]] بیش نیست: {{متن قرآن|اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ}}<ref>«بدانید که زندگانی این جهان بازیچه و سرگرمی و زیور و نازشی است میان شما و افزون خواهی در دارایی‌ها و فرزندان است؛ چون بارانی که رستنی آن شگفتی کشتکاران را برانگیزد سپس خشک گردد و آن را زرد بینی، آنگاه ریز و خرد شود و در جهان واپسین، عذابی سخت و (نیز) آمرزش و خشنودی از سوی خداوند خواهد بود و زندگانی این جهان جز مایه فریب نیست» سوره حدید، آیه ۲۰.</ref> به دیده برخی، آغاز [[آیه]] بیانگر دوران‌های پنج‌گانه [[عمر]] [[آدمی]] است که بر یکدیگر مترتب‌اند: در سنین [[کودکی]]، [[انسان]] حریص در [[بازی]] است؛ در آغاز [[بلوغ]] به سرگرمی‌ها علاقه‌مند می‌شود؛ پس از آنکه بلوغش به نهایت رسید، بیشتر به آرایش خود و زندگی‌اش پرداخته و همواره به [[فکر]] تهیه [[لباس]] فاخر، مرکب چشمگیر، [[منزل]] [[زیبا]] و... است؛ در دوران کهولت، امور یاد شده برایش قانع کننده نیست و بیشتر به فکر [[تفاخر]] به [[حسب و نسب]] می‌افتد و چون سالخورده شد، همه [[کوشش]] او در فراخی [[مال]] و [[اولاد]] صرف می‌شود.<ref>المیزان، ج ۱۹، ص ۱۶۴.</ref> به استناد آیه یاد شده و دیگر [[آیات]] می‌توان اوصافی برای دنیا برشمرد که در پی می‌آیند.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]، [[دنیا (مقاله)|مقاله «دنیا»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | ||
===بازیچه و سرگرمی=== | ===بازیچه و سرگرمی=== | ||
زندگی دنیا تنها بازیچه و سرگرمی است: | زندگی دنیا تنها بازیچه و سرگرمی است: {{متن قرآن|وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ}}<ref>«و زندگی دنیا جز بازیچه و سرگرمی نیست » سوره انعام، آیه ۳۲.</ref> {{متن قرآن|لَعِبٌ}} عملی است که سود <ref>لسان العرب، ج ۱، ص ۷۳۹، «لعب».</ref> و [[هدف]] صحیحی <ref> مفردات، ص ۷۴۱، «لعب».</ref> در آن نباشد و {{متن قرآن|لَهْوٌ}} هر چیزی است که [[انسان]] را از امور مهم باز دارد.<ref>مفردات، ص ۷۴۸، «لهی».</ref> [[دنیا]] بازیچه است، زیرا بر پایه سلسله‌ای از باورهای اعتباری و مقاصد وهمی می‌چرخد؛ نیز [[سرگرمی]] است، چون [[انسان]] را از پرداختن به [[زندگی]] [[واقعی]] [[آخرت]] به خود سرگرم می‌دارد<ref> المیزان، ج ۷، ص ۵۷.</ref>.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]، [[دنیا (مقاله)|مقاله «دنیا»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | ||
=== [[زینت]]=== | === [[زینت]]=== | ||
[[قرآن کریم]] با برشمردن مظاهر گوناگون [[زندگی دنیا]]، مانند [[زنان]]، [[فرزندان]]، [[اموال]] فراوان از طلا و نقره، اسب‌های نشاندار، دام‌ها و کشتزارها، گوشزد دارد که [[دوست داشتن]] آنها برای [[مردم]] زینت داده شده است: | [[قرآن کریم]] با برشمردن مظاهر گوناگون [[زندگی دنیا]]، مانند [[زنان]]، [[فرزندان]]، [[اموال]] فراوان از طلا و نقره، اسب‌های نشاندار، دام‌ها و کشتزارها، گوشزد دارد که [[دوست داشتن]] آنها برای [[مردم]] زینت داده شده است: {{متن قرآن|زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ}}<ref>«دوستداری خواستنی‌ها از زنان و فرزندان و دارایی‌های فراوان انباشته از زر و سیم و اسب‌های نشاندار و چارپایان و کشتزاران، برای مردم آراستگی یافته است؛ اینها سرمایه زندگی نزدیک‌تر (در این جهان) است و خداوند است که نکوفرجامی ، (تنها) نزد او است» سوره آل عمران، آیه ۱۴.</ref>، {{متن قرآن|الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا}}<ref>«دارایی و پسران زیور زندگی دنیایند و کارهای ماندگار شایسته در نزد پروردگارت در پاداش و امید (به آینده) بهتر است» سوره کهف، آیه ۴۶.</ref>، {{متن قرآن|اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ}}<ref>«بدانید که زندگانی این جهان بازیچه و سرگرمی و زیور و نازشی است میان شما و افزون خواهی در دارایی‌ها و فرزندان است؛ چون بارانی که رستنی آن شگفتی کشتکاران را برانگیزد سپس خشک گردد و آن را زرد بینی، آنگاه ریز و خرد شود و در جهان واپسین، عذابی سخت و (نیز) آمرزش و خشنودی از سوی خداوند خواهد بود و زندگانی این جهان جز مایه فریب نیست» سوره حدید، آیه ۲۰.</ref> در آیاتی نیز از [[دلبستگی]] به زینت‌های [[دنیا]] و نادیده گرفتن [[فرمان الهی]] و [[سعادت]] [[آخرتی]]، [[نکوهش]] می‌کند: {{متن قرآن|زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ اتَّقَوْا فَوْقَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ}}<ref>«زندگانی این جهان برای کافران آراسته شده است و (آنان) مؤمنان را به ریشخند می‌گیرند اما پرهیزگاران در روز رستخیز از آنان فراترند و خداوند به هر کس بخواهد بی‌شمار روزی می‌رساند» سوره بقره، آیه ۲۱۲.</ref>؛ نیز {{متن قرآن|وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَكَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا}}<ref>«و با آنان که پروردگار خویش را سپیده‌دمان و در پایان روز به شوق لقای وی می‌خوانند خویشتنداری کن و دیدگانت از آنان به دیگران دوخته نشود که زیور زندگی این جهان را بجویی و از آن کس که دلش را از یاد خویش غافل کرده‌ایم و از هوای (نفس) خود پیروی کرده و کارش تباه است پیروی مکن» سوره کهف، آیه ۲۸.</ref>،{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا}}<ref>«ای پیامبر! به همسرانت بگو: اگر خواستار زندگی این جهان و آرایه‌های آن هستید بیایید شما را برخوردار سازم و با شیوه‌ای نیکو رهایتان کنم» سوره احزاب، آیه ۲۸.</ref> خدای متعالی دنیا را در چشم [[انسان‌ها]] زینت داد تا آنان را بیازماید {{متن قرآن|وَإِنَّا لَجَاعِلُونَ مَا عَلَيْهَا صَعِيدًا جُرُزًا}}<ref>«و ما هر آنچه را بر آن (زمین) است خاکی سترون خواهیم کرد» سوره کهف، آیه ۸.</ref>، در نتیجه [[مؤمنان]]، [[دنیا]] را وسیله‌ای برای رسیدن به آخرت و [[رضوان الهی]] قرار داده و از آن به اندازه مطلوب بهره‌وری می‌کنند؛ ولی [[کافران]] به زینت‌های دنیا فریفته شده و آخرت را فراموش می‌کنند.<ref>المیزان، ج ۳، ص ۹۵ ـ ۹۶؛ نمونه، ج ۲، ص ۴۵۶ ـ ۴۵۸.</ref>.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]، [[دنیا (مقاله)|مقاله «دنیا»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | ||
===[[تفاخر]] و [[تکاثر]]=== | ===[[تفاخر]] و [[تکاثر]]=== | ||
( | {{متن قرآن|اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ}}<ref>«بدانید که زندگانی این جهان بازیچه و سرگرمی و زیور و نازشی است میان شما و افزون خواهی در دارایی‌ها و فرزندان است؛ چون بارانی که رستنی آن شگفتی کشتکاران را برانگیزد سپس خشک گردد و آن را زرد بینی، آنگاه ریز و خرد شود و در جهان واپسین، عذابی سخت و (نیز) آمرزش و خشنودی از سوی خداوند خواهد بود و زندگانی این جهان جز مایه فریب نیست» سوره حدید، آیه ۲۰.</ref>. {{متن قرآن|تَفَاخُرٌ}} را به معنای [[فخر]] فروختن انسان‌ها بر یکدیگر <ref> تفسیر ثعلبی، ج ۹، ص ۲۴۴؛ لسان العرب، ج ۵، ص ۴۸، «فخر».</ref> و [[مباهات]] کردن هر یک به چیزهایی خارج از وجود وی، مانند [[مال]]، [[جاه]]، [[نسب]] و [[قدرت]]، دانسته‌اند <ref>مفردات، ص ۶۲۷، «فخر»؛ التفسیر الکبیر، ج ۲۹، ص ۴۶۴؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۸، ص ۲۵۵.</ref> و {{متن قرآن|تَكَاثُرٌ}} آن است که شخص به [[جهت]] بسیاری اموال و فرزندان و... بر دیگران مباهات کند<ref> التبیان، ج ۹، ص ۵۳۰؛ مفردات، ص ۷۰۳؛ مجمع البحرین، ج ۳، ص ۴۷، «کثر».</ref>.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]، [[دنیا (مقاله)|مقاله «دنیا»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | ||
===متاع زودگذر=== | ===متاع زودگذر=== | ||
در [[آیات]] پرشماری، از [[زندگی دنیا]] به متاع تعبیر می‌شود: | در [[آیات]] پرشماری، از [[زندگی دنیا]] به متاع تعبیر می‌شود:{{متن قرآن|اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ وَفَرِحُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا مَتَاعٌ}}<ref>«خداوند روزی را برای هر که بخواهد فراخ می‌دارد یا تنگ می‌گرداند و (آنان) به زندگانی این جهان شادند و زندگانی این جهان در برابر (زندگانی) جهان واپسین جز بهره‌ای (اندک) نیست» سوره رعد، آیه ۲۶.</ref>، {{متن قرآن|زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ}}<ref>«دوستداری خواستنی‌ها از زنان و فرزندان و دارایی‌های فراوان انباشته از زر و سیم و اسب‌های نشاندار و چارپایان و کشتزاران، برای مردم آراستگی یافته است؛ اینها سرمایه زندگی نزدیک‌تر (در این جهان) است و خداوند است که نکوفرجامی ، (تنها) نزد او است» سوره آل عمران، آیه ۱۴.</ref>، {{متن قرآن|كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ}}<ref>«هر کسی مرگ را می‌چشد و جز این نیست که در رستخیز پاداش‌هایتان تمام داده خواهد شد؛ آنگاه هر که را از دوزخ دور کنند و به بهشت درآورند به راستی رستگار است و زندگی دنیا جز مایه نیرنگ نیست» سوره آل عمران، آیه ۱۸۵.</ref>، {{متن قرآن|أَفَمَنْ وَعَدْنَاهُ وَعْدًا حَسَنًا فَهُوَ لَاقِيهِ كَمَنْ مَتَّعْنَاهُ مَتَاعَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنَ الْمُحْضَرِينَ}}<ref>«آیا آنکه بدو وعده‌ای نیکو داده‌ایم و او آن را خواهد دید چون کسی است که او را از کالای زندگانی این جهان برخوردار کرده‌ایم سپس در روز رستخیز از خوانده‌شدگان (به سوی دوزخ) است؟» سوره قصص، آیه ۶۱.</ref>، {{متن قرآن|يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ الْقَرَارِ}}<ref>«ای قوم من! زندگی این جهان، تنها بهره‌ای (اندک) است و جهان واپسین است که سرای ماندگاری است» سوره غافر، آیه ۳۹.</ref>. {{متن قرآن|مَتَاعٌ}} در لغت، [[منفعت]] <ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۵، ص ۲۹۳، «متع».</ref> و هر چیزی است که [[انسان]] بدان نیاز داشته و از آن بهره می‌برد؛ مانند [[غذا]] و وسایل [[منزل]].<ref>العین، ج ۲، ص ۸۳؛ لسان العرب، ج ۸، ص ۳۳۳، «متع»؛ المصباح، ص ۵۶۲، «المتاع».</ref> به دیده برخی، این واژه در سود اندک و زودگذر به کار می‌رود.<ref>الکلیات، ص ۸۰۴.</ref> به هر روی، [[دنیا]] را در مقایسه با [[آخرت]] به سبب اندک و زودگذر بودنش متاع می‌نامند،<ref> التبیان، ج ۶، ص ۲۴۸؛ مجمع البیان، ج ۶، ص ۴۴۶.</ref> چنان که در [[آیات]] بسیاری، متاع [[دنیا]] اندک خوانده می‌شود: «قُل مَتـعُ الدُّنیا قَلیلٌ». ([[نساء]] / ۴، ۷۷؛ نیز آل‌عمران / ۳، ۱۹۷؛ [[توبه]] / ۹، ۳۸؛ نحل / ۱۶، ۱۱۷) در آیاتی نیز با واژه عرَض به [[شئون]] ناپایدار دنیا اشاره می‌شود: «تَبتَغونَ عَرَضَ الحَیوةِ الدُّنیا». (نساء / ۴، ۹۴؛ نیز [[انفال]] / ۸، ۶۷؛ [[نور]] / ۲۴، ۳۳؛ [[اعراف]] / ۷، ۱۶۹) عرَض در لغت به معنای متاع<ref> الصحاح، ج ۳، ص ۱۰۸۳؛ تاج العروس، ج ۱۰، ص ۸۰، «عرض».</ref>و شی‌ء بی‌ثبات <ref>مفردات، ص ۵۶۰، «عرض».</ref> است. بهره‌های [[دنیایی]] به [[جهت]] زودگذر بودن عرض نامیده می‌شوند.<ref>مجمع البیان، ج ۴، ص ۸۵۸؛ تفسیر قرطبی، ج ۵، ص ۳۴۰.</ref> در آیات یاد شده، از زیر پا گذاشتن [[احکام الهی]] برای بهره مندی از [[اموال]] ناپایدار دنیا [[نهی]] شده است.ref>جامع البیان، ج ۱۰، ص ۳۰؛ [[الکشاف]]، ج ۲، ص ۱۷۴؛ روض الجنان، ج ۶، ص ۷۰.</ref>.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]، [[دنیا (مقاله)|مقاله «دنیا»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | ||
===[[فریبنده]]=== | ===[[فریبنده]]=== | ||
[[قرآن کریم]] [[انسان‌ها]] را از افتادن در ورطه [[فریب]] * دنیا برحذر می‌دارد: «فَلا تَغُرَّنَّکُمُ الحَیوةُ الدُّنیا» ([[لقمان]] / ۳۱، ۳۳؛ فاطر / ۳۵، ۵) و در آیات بسیاری دنیا را [[فریبنده]] می‌خواند: «ومَا الحَیوةُ الدُّنیا اِلاّ مَتـعُ الغُرور». ([[آل‌عمران]] / ۳، ۱۸۵؛ نیز انعام / ۶، ۷۰؛ [[اعراف]] / ۷، ۵۱؛ [[حدید]] / ۵۷، ۲۰) «[[غرور]]» در لغت به معنای [[فریب دادن]] و [[غافل]] کردن است<ref>لسان العرب، ج ۵، ص ۱۱؛ مجمع البحرین، ج ۳، ص ۴۲۲؛ التحقیق، ج ۷، ص ۲۰۷، «غرر».</ref> و فریبندگی [[دنیا]] از آن روست که [[انسان‌ها]] را از [[یاد خدا]] غافل و به لذت‌های زودگذر سرگرم می‌کند و به سوی [[گناه]] و ترک [[فرمان خدا]] می‌کشاند<ref>التبیان، ج ۸، ص ۲۸۹، ۴۱۳؛ المیزان، ج ۱۷، ص ۱۷.</ref> و مایه [[فراموشی]] [[آخرت]] (اعراف / ۷، ۵۱)<ref>جامع البیان، ج ۸، ص ۱۴۴؛ روح المعانی، ج ۴، ص ۳۶۶.</ref> و زمینه ساز [[کفر]] و [[گمراهی]] (انعام / ۶، ۱۳۰) و ورود به [[دوزخ]] (جاثیه / ۴۵، ۳۵) است، در حالی که دنیا فانی و [[لذت]] هایش همراه [[سختی‌ها]] و دردهاست.<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص ۹۰۲؛ المظهری، ج ۲، ص ۱۹۰؛ نمونه، ج ۳، ص ۲۰۲.</ref>.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]، [[دنیا (مقاله)|مقاله «دنیا»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | [[قرآن کریم]] [[انسان‌ها]] را از افتادن در ورطه [[فریب]] * دنیا برحذر می‌دارد: «فَلا تَغُرَّنَّکُمُ الحَیوةُ الدُّنیا» ([[لقمان]] / ۳۱، ۳۳؛ فاطر / ۳۵، ۵) و در آیات بسیاری دنیا را [[فریبنده]] می‌خواند: «ومَا الحَیوةُ الدُّنیا اِلاّ مَتـعُ الغُرور». ([[آل‌عمران]] / ۳، ۱۸۵؛ نیز انعام / ۶، ۷۰؛ [[اعراف]] / ۷، ۵۱؛ [[حدید]] / ۵۷، ۲۰) «[[غرور]]» در لغت به معنای [[فریب دادن]] و [[غافل]] کردن است<ref>لسان العرب، ج ۵، ص ۱۱؛ مجمع البحرین، ج ۳، ص ۴۲۲؛ التحقیق، ج ۷، ص ۲۰۷، «غرر».</ref> و فریبندگی [[دنیا]] از آن روست که [[انسان‌ها]] را از [[یاد خدا]] غافل و به لذت‌های زودگذر سرگرم می‌کند و به سوی [[گناه]] و ترک [[فرمان خدا]] می‌کشاند<ref>التبیان، ج ۸، ص ۲۸۹، ۴۱۳؛ المیزان، ج ۱۷، ص ۱۷.</ref> و مایه [[فراموشی]] [[آخرت]] (اعراف / ۷، ۵۱)<ref>جامع البیان، ج ۸، ص ۱۴۴؛ روح المعانی، ج ۴، ص ۳۶۶.</ref> و زمینه ساز [[کفر]] و [[گمراهی]] (انعام / ۶، ۱۳۰) و ورود به [[دوزخ]] (جاثیه / ۴۵، ۳۵) است، در حالی که دنیا فانی و [[لذت]] هایش همراه [[سختی‌ها]] و دردهاست.<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص ۹۰۲؛ المظهری، ج ۲، ص ۱۹۰؛ نمونه، ج ۳، ص ۲۰۲.</ref>.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]، [[دنیا (مقاله)|مقاله «دنیا»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | ||
==[[لطف]] و [[خشم خدا]] در دنیا== | ==[[لطف]] و [[خشم خدا]] در دنیا== | ||