آخرت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۲: خط ۶۲:
#'''تطایر کتب:''' پس از [[حسابرسی]]، [[انسان‌ها]] به سه گروه تقسیم می‌‌شوند: گروهی که هیچ [[حسنه]] ای در [[نامه اعمال]] آنان نیست وگروهی که هیچ [[سیّئه]] ای در نامه اعمال ندارند، جایگاه این دو گروه مشخّص است. اما گروه سوم که [[اکثریت]] را تشکیل می‌‌دهند آنهایند که در پرونده آنان هم [[عمل صالح]] است و هم طالح: {{متن قرآن|وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَيِّئًا عَسَى اللَّهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«و دیگرانی هستند که به گناه خویش اعتراف دارند؛ کردار پسندیده‌ای را با کار ناپسندی دیگر آمیخته‌اند باشد که خداوند از آنان در گذرد  که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۰۲.</ref>. این گروه بی تابانه برای دریافت نامه اعمال خود لحظه شماری می‌‌کنند. در این هنگام نامه اعمال هر کس به پرواز درآمده و به سوی او نزدیک می‌‌شود، تا این که یا در دست راست او قرار می‌‌گیرد و بهشتی می‌‌شود و یا به دست چپ او قرار می‌‌گیرد و [[جهنمی]] می‌‌گردد.<ref>[[احیاء]] [[علوم]] الدین، ج۴، ص ۵۲۰ و شرح العقیدة الطحاویه، ص ۴۰۴.</ref>
#'''تطایر کتب:''' پس از [[حسابرسی]]، [[انسان‌ها]] به سه گروه تقسیم می‌‌شوند: گروهی که هیچ [[حسنه]] ای در [[نامه اعمال]] آنان نیست وگروهی که هیچ [[سیّئه]] ای در نامه اعمال ندارند، جایگاه این دو گروه مشخّص است. اما گروه سوم که [[اکثریت]] را تشکیل می‌‌دهند آنهایند که در پرونده آنان هم [[عمل صالح]] است و هم طالح: {{متن قرآن|وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَيِّئًا عَسَى اللَّهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«و دیگرانی هستند که به گناه خویش اعتراف دارند؛ کردار پسندیده‌ای را با کار ناپسندی دیگر آمیخته‌اند باشد که خداوند از آنان در گذرد  که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۰۲.</ref>. این گروه بی تابانه برای دریافت نامه اعمال خود لحظه شماری می‌‌کنند. در این هنگام نامه اعمال هر کس به پرواز درآمده و به سوی او نزدیک می‌‌شود، تا این که یا در دست راست او قرار می‌‌گیرد و بهشتی می‌‌شود و یا به دست چپ او قرار می‌‌گیرد و [[جهنمی]] می‌‌گردد.<ref>[[احیاء]] [[علوم]] الدین، ج۴، ص ۵۲۰ و شرح العقیدة الطحاویه، ص ۴۰۴.</ref>
#'''پل [[صراط]]:''' پس از دریافت نامه اعمال می‌‌بایست از گذرگاهی همگانی که پلی است از مو باریک‌تر و از لبه [[شمشیر]] تیزتر <ref>شرح العقیدة الطحاویه، ص ۴۰۱؛ بحارالأنوار، ج۸، ص ۶۴.</ref> و روی [[دوزخ]] [[نصب]] شده است عبور کنند <ref>شرح المواقف، ص ۳۲۰؛ شرح المقاصد، ج۵، ص ۱۱۹ـ ۱۲۰؛ الأربعین فی اصول الدین، ص ۱۹؛ [[کشف]] المراد، ص ۵۷۶.</ref> {{متن قرآن|وَإِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَقْضِيًّا}}<ref>«و هر یک از شما در آن درخواهد آمد  این، بر پروردگارت حکمی است ناگزیر  انجام‌پذیر» سوره مریم، آیه ۷۱.</ref>. البته هنگام عبور [[مؤمنان]] ویژه، دوزخ خاموش است <ref>[[الکشاف]]، ص ۷۳۹؛ حلیة الأولیاء، ج۵، ص ۲۱۲.</ref> و سایر [[پرهیزکاران]] به [[عنایت الهی]] از آن عبور می‌‌کنند، اما [[ستم]] کاران در آن [[سقوط]] می‌‌نمایند <ref>الکشاف، ص ۱۲۷۴؛ الأربعین فی اصول الدین، ص ۱۹.</ref> [[حقیقت]] این صراط با توجه به [[روایات]] <ref>[[نهج البلاغه]]، خطبه۱۶، ص ۴۸.</ref> می‌‌تواند تجسّم همان [[صراط]] [[دنیوی]] باشد، یعنی [[صراط مستقیم]] ([[تقوی]]) که [[پرهیزکاران]] آن را [[برگزیده]] و [[ستمکاران]] از آن [[منحرف]] شده‌اند <ref>الأربعین فی اصول الدین، ص ۱۹؛ منشور جاوید، ج۹، ص ۳۴۸ـ ۳۴۹.</ref>، و یا می‌‌تواند [[حجت‌های الهی]] باشد، که هر کس در [[دنیا]] آنان را شناخته و [[اطاعت]] نموده در [[آخرت]] اجازه [[عبور از صراط]] [[جهنم]] را می‌‌یابند <ref>الاعتقادات فی دین الإمامیّة، ص ۷۰.</ref>.
#'''پل [[صراط]]:''' پس از دریافت نامه اعمال می‌‌بایست از گذرگاهی همگانی که پلی است از مو باریک‌تر و از لبه [[شمشیر]] تیزتر <ref>شرح العقیدة الطحاویه، ص ۴۰۱؛ بحارالأنوار، ج۸، ص ۶۴.</ref> و روی [[دوزخ]] [[نصب]] شده است عبور کنند <ref>شرح المواقف، ص ۳۲۰؛ شرح المقاصد، ج۵، ص ۱۱۹ـ ۱۲۰؛ الأربعین فی اصول الدین، ص ۱۹؛ [[کشف]] المراد، ص ۵۷۶.</ref> {{متن قرآن|وَإِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَقْضِيًّا}}<ref>«و هر یک از شما در آن درخواهد آمد  این، بر پروردگارت حکمی است ناگزیر  انجام‌پذیر» سوره مریم، آیه ۷۱.</ref>. البته هنگام عبور [[مؤمنان]] ویژه، دوزخ خاموش است <ref>[[الکشاف]]، ص ۷۳۹؛ حلیة الأولیاء، ج۵، ص ۲۱۲.</ref> و سایر [[پرهیزکاران]] به [[عنایت الهی]] از آن عبور می‌‌کنند، اما [[ستم]] کاران در آن [[سقوط]] می‌‌نمایند <ref>الکشاف، ص ۱۲۷۴؛ الأربعین فی اصول الدین، ص ۱۹.</ref> [[حقیقت]] این صراط با توجه به [[روایات]] <ref>[[نهج البلاغه]]، خطبه۱۶، ص ۴۸.</ref> می‌‌تواند تجسّم همان [[صراط]] [[دنیوی]] باشد، یعنی [[صراط مستقیم]] ([[تقوی]]) که [[پرهیزکاران]] آن را [[برگزیده]] و [[ستمکاران]] از آن [[منحرف]] شده‌اند <ref>الأربعین فی اصول الدین، ص ۱۹؛ منشور جاوید، ج۹، ص ۳۴۸ـ ۳۴۹.</ref>، و یا می‌‌تواند [[حجت‌های الهی]] باشد، که هر کس در [[دنیا]] آنان را شناخته و [[اطاعت]] نموده در [[آخرت]] اجازه [[عبور از صراط]] [[جهنم]] را می‌‌یابند <ref>الاعتقادات فی دین الإمامیّة، ص ۷۰.</ref>.
#'''[[اعراف]]:''' از دیگر منازل آخرت، اعراف است: {{متن قرآن|وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ}}<ref>سوره اعراف، آیه 46.</ref>. اعراف جایگاه بلندی است که موقعیتی جدا از [[بهشت و دوزخ]] دارد ([[مجمع البیان]]، ج۴، ص ۲۶۰ـ ۲۶۱) بر آن مردانی قرار دارند که به همه [[بهشتیان]] و [[دوزخیان]] اِشراف دارند؛ آنان [[آگاهی]] خاصی دارند، که همه [[اهل]] [[محشر]] را از نظر [[سرنوشت]] می‌‌شناسند <ref>تصحیح [[اعتقادات]] [[امامیه]]، ص ۱۰۶؛ [[غایة المرام]]، ج۳، ص ۶۹.</ref>. این گروه در واقع مجریان [[اراده خداوند]] بوده و به تنظیم امور می‌‌پردازند <ref>منشور جاوید، ج۹، ص ۳۵۸.</ref>. مقصود از اعرافیان [[انبیا]] و [[شهدا]] <ref>[[تفسیر]] کبیر، ج۱۴، ص ۸۷.</ref> و یا [[امامان معصوم]] هستند <ref>الاعتقادات، ص ۷۰.</ref>. [[حضرت فاطمه]] [[زهرا]]{{س}} می‌‌فرماید:از پدرم درباره [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ}}<ref>«و میان آن دو  پرده‌ای است و بر آن پشته‌ها  کسانی هستند که هر گروه (از آنان) را از چهره‌شان باز می‌شناسند و به بهشتیان که هنوز به آن (بهشت) در نیامده‌اند ولی (آن را) امید می‌برند ندا می‌دهند که: درود بر شما!» سوره اعراف، آیه ۴۶.</ref> پرسیدم، فرمود: آنان [[دوازده امام]] بعد از من می‌‌باشند <ref>کفایة الأثر، ص ۱۹۴.</ref> و [[امیرمؤمنان]]{{ع}} فرمود: ما بر اعراف استقرار داشته و یارانمان را به سیمایشان می‌‌شناسیم <ref>غایة المرام، ج۳، ص ۶۹.</ref>. ممکن است، گروه‌های دیگر نیز در اعراف مستقر باشند، از قبیل: گنهکارانی که [[امید]] [[شفاعت]] دارند <ref>تفسیر کبیر، ج۱۴، ص ۸۸؛ [[الکشاف]] ص ۳۹۷، شرح المواقف، ص ۳۱۱.</ref> و یا اطفال و مجانینی که در دنیا، [[تکلیف]] از آنان ساقط بوده است <ref>تصحیح اعتقادات امامیه، ص ۱۰۶.</ref>
#'''[[اعراف]]:''' از دیگر منازل آخرت، اعراف است: {{متن قرآن|وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ}}<ref>سوره اعراف، آیه 46.</ref>. اعراف جایگاه بلندی است که موقعیتی جدا از [[بهشت و دوزخ]] دارد <ref>[[مجمع البیان]]، ج۴، ص ۲۶۰ـ ۲۶۱.</ref> بر آن مردانی قرار دارند که به همه [[بهشتیان]] و [[دوزخیان]] اِشراف دارند؛ آنان [[آگاهی]] خاصی دارند، که همه [[اهل]] [[محشر]] را از نظر [[سرنوشت]] می‌‌شناسند <ref>تصحیح [[اعتقادات]] [[امامیه]]، ص ۱۰۶؛ [[غایة المرام]]، ج۳، ص ۶۹.</ref>. این گروه در واقع مجریان [[اراده خداوند]] بوده و به تنظیم امور می‌‌پردازند <ref>منشور جاوید، ج۹، ص ۳۵۸.</ref>. مقصود از اعرافیان [[انبیا]] و [[شهدا]] <ref>[[تفسیر]] کبیر، ج۱۴، ص ۸۷.</ref> و یا [[امامان معصوم]] هستند <ref>الاعتقادات، ص ۷۰.</ref>. [[حضرت فاطمه]] [[زهرا]]{{س}} می‌‌فرماید:از پدرم درباره [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ}}<ref>«و میان آن دو  پرده‌ای است و بر آن پشته‌ها  کسانی هستند که هر گروه (از آنان) را از چهره‌شان باز می‌شناسند و به بهشتیان که هنوز به آن (بهشت) در نیامده‌اند ولی (آن را) امید می‌برند ندا می‌دهند که: درود بر شما!» سوره اعراف، آیه ۴۶.</ref> پرسیدم، فرمود: آنان [[دوازده امام]] بعد از من می‌‌باشند <ref>کفایة الأثر، ص ۱۹۴.</ref> و [[امیرمؤمنان]]{{ع}} فرمود: ما بر اعراف استقرار داشته و یارانمان را به سیمایشان می‌‌شناسیم <ref>غایة المرام، ج۳، ص ۶۹.</ref>. ممکن است، گروه‌های دیگر نیز در اعراف مستقر باشند، از قبیل: گنهکارانی که [[امید]] [[شفاعت]] دارند <ref>تفسیر کبیر، ج۱۴، ص ۸۸؛ [[الکشاف]] ص ۳۹۷، شرح المواقف، ص ۳۱۱.</ref> و یا اطفال و مجانینی که در دنیا، [[تکلیف]] از آنان ساقط بوده است <ref>تصحیح اعتقادات امامیه، ص ۱۰۶.</ref>
#'''[[بهشت]] و جهنّم:''' آخرین [[منزل]] آخرت، بهشت و دوزخ است، که اکثر [[متکلمان]] معتقدند هم اکنون وجود دارد، هر چند در این که در کجا قرار دارد، [[اختلاف]] نظر دارند <ref>[[کشف]] المراد، ص ۵۷۶؛ الاعتقادات، ص ۷۹؛ [[مجمع البیان]]، ج۱، ص ۱۲۹؛ گوهر مراد، ص ۴۸۲؛ شرح المواقف، ص ۳۰۱؛ شرح المقاصد، ج۵، ص ۱۰۵ـ ۱۰۹.</ref>.
#'''[[بهشت]] و جهنّم:''' آخرین [[منزل]] آخرت، بهشت و دوزخ است، که اکثر [[متکلمان]] معتقدند هم اکنون وجود دارد، هر چند در این که در کجا قرار دارد، [[اختلاف]] نظر دارند <ref>[[کشف]] المراد، ص ۵۷۶؛ الاعتقادات، ص ۷۹؛ [[مجمع البیان]]، ج۱، ص ۱۲۹؛ گوهر مراد، ص ۴۸۲؛ شرح المواقف، ص ۳۰۱؛ شرح المقاصد، ج۵، ص ۱۰۵ـ ۱۰۹.</ref>.
'''
'''
۱۱۵٬۲۱۳

ویرایش