اجل در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

*[[اجل]]: به‌ سر رسیدن، سرآمد، سر رسید<ref>اسماعیل بن حماد جوهری، الصحاح، ج۴، ص۱۶۲۱؛ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۶۹۹.</ref>، مهلت نهایی برای [[مرگ]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۶، ص۱۷۸.</ref>، مدت تعیین‌ شده برای چیزی<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۶۵.</ref>.  

*{{متن قرآن|وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ}}<ref>«و هر امّتی را زمانه‌ای است و چون زمانه آنان سر آید نه ساعتی واپس می‌روند و نه پیش می‌افتند» سوره اعراف، آیه ۳۴.</ref>.

*همچنان‌که برای هر [[انسانی]]، دوره‌ای برای زندگانی و زمانی برای [[مرگ]] وجود دارد، که [[قرآن کریم]] از آن به "[[اجل]] مسمی" {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ بِاللَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُمْ بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}} <ref>«و اوست که شبانگاه (در خواب) روان شما را می‌ستاند و می‌داند که به هنگام روز چه به دست آورده‌اید سپس در همین روز شما را (از خواب) برمی‌انگیزاند تا زمانی نام‌برده سر آید؛ آنگاه بازگشتتان به سوی اوست و سپس شما را از آنچه انجام می‌دهید آگاه می‌سازد» سوره انعام، آیه ۶۰.</ref> یاد می‌کند، برای تمدن‌ها و [[امت‌ها]] نیز دوره و اجلی قطعی نزد [[خداوند]] در نظر گرفته شده است<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۸، ص۶.</ref>

*{{متن قرآن|وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ}}<ref>«و هر امّتی را زمانه‌ای است» سوره اعراف، آیه ۳۴.</ref>؛ به این معنا که هر امتی دوره‌ای معیّن برای [[استخلاف]] بر روی [[زمین]] و [[اقتدار]] دارد که تقدم و تأخری در آن نیست<ref>سید قطب، فی ظلال القرآن، ج۳، ص۱۲۸۵.</ref>. این مسئله از [[سنن]] قطعی [[الهی]] و [[حاکم]] بر [[جوامع بشری]] است؛ امّا طول و مدت این [[اجل]] در [[امت‌ها]] و تمدن‌ها متفاوت و مختلف است و به هدایت‌پذیری یا [[مخالفت]] و [[دشمنی]] آنان در مقابل [[دستورهای الهی]] بستگی دارد که [[سنن]] و [[قوانین الهی]] متکفل بیان آنها هستند<ref>محمد رشیدرضا، تفسیر المنار، ج۸، ص۴۰۲.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۴۷-۴۸.</ref>.