نفی سخن‌چینی در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
[[امام باقر]]{{ع}} نیز درباره آنان فرمود: {{متن حدیث|مُحَرَّمَةٌ الْجَنَّةُ عَلَى الْقَتَّاتِينَ الْمَشَّائِينَ بِالنَّمِيمَةِ}}<ref>«بهشت بر جویندگان خبر که سخن‌چینی کنند حرام است» الکافی، ج۲، ص۳۶۹؛ کشف الریبة، ص۴۲ [{{متن حدیث|الْجَنَّةُ مُحَرَّمَةٌ}}آمده است].</ref>.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۶۱۵.</ref> | [[امام باقر]]{{ع}} نیز درباره آنان فرمود: {{متن حدیث|مُحَرَّمَةٌ الْجَنَّةُ عَلَى الْقَتَّاتِينَ الْمَشَّائِينَ بِالنَّمِيمَةِ}}<ref>«بهشت بر جویندگان خبر که سخن‌چینی کنند حرام است» الکافی، ج۲، ص۳۶۹؛ کشف الریبة، ص۴۲ [{{متن حدیث|الْجَنَّةُ مُحَرَّمَةٌ}}آمده است].</ref>.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۶۱۵.</ref> | ||
==سخن‌چینی در سیره اجتماعی پیامبر اعظم== | |||
[[پیامبر اسلام]] در تعریف [[سخن‌چینی]] می‌فرماید: سخن‌چینی آن است که [[انسان]] سخنی را از بعضی افراد پیش دیگران نقل کند و آنها را به هم بزند: {{متن حدیث|أ تدرون ما العضة؟.. نقل الحديث من بعض النّاس إلى بعض ليفسدوا بينهم}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۳۰.</ref>. | |||
سخن‌چینی موجب قطع [[روابط اجتماعی]] انسان می‌گردد. فردی که می‌کوشد سخن کسی را به دیگران برساند، در گام نخست خودش را [[رسوا]] می‌کند؛ زیرا [[حقیقت]] پنهان نمی‌ماند و روزی آشکار می‌گردد. از سوی دیگر، [[سخن‌چین]] میان [[مردم]] [[محبوبیت]] خود را از دست می‌دهد. سخن‌چینی باعث [[فتنه]] و [[فساد]] زیادی در [[جامعه]] می‌شود، چه بسا خون‌هایی ریخته و جنگ‌هایی برافروخته گردد. | |||
سخن‌چین کاری می‌کند پیوندها و ارتباط‌ها را از هم بگسلد. [[خدای سبحان]] در [[قرآن کریم]] چنین فردی را از زیان‌کاران شمرده است که قطع می‌کند آن‌چه را [[خدا]] به وصل آن امر فرموده است<ref>اشاره به این آیه دارد: {{متن قرآن|وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}} «همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.</ref>. غلامی با چنین عملی موجب شد، شوهری زنش را کشت. وقتی [[نزدیکان]] مقتول با سخن‌چینی [[غلام]] از جریان باخبر شدند شوهر را کشتند و آن‌گاه دو [[قبیله]] ([[اقوام]] [[زن]] و شوهر) با هم درگیر شدند و در نتیجه آن، افراد زیادی کشته شدند<ref>معراج السعاده، ص۵۳۰.</ref>. | |||
در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است: سخن‌چینی بدتر از [[جادوگری]] است؛ زیرا موجب جدایی [[دوستان]]، [[دشمنی]] و ریختن [[خون]]، نابودی [[خانه‌ها]] و... می‌گردد<ref>منتخب میزان الحکمه، شح ۶۲۶۰.</ref>.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص ۱۵۳.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۱۷: | خط ۲۶: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1100683.jpg|22px]] [[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''سیره نبوی ج۲''']] | # [[پرونده:1100683.jpg|22px]] [[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''سیره نبوی ج۲''']] | ||
# [[پرونده:1100808.jpg|22px]] [[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم (کتاب)|'''سیره اجتماعی پیامبر اعظم''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
نسخهٔ ۱۹ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۴۲
- اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث سخن‌چینی است. "سخن‌چینی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
از زشت‌ترین زشتی‌ها برای آدمی سخن‌چینی است که خود نوعی پرده دری و فاش ساختن اسرار دیگران است و از اسباب مهم ایجاد کینه و دشمنی و عامل گسستگی پیوندها است. خدای سبحان به پیامبر گرامی‌اش فرمود: ﴿وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ * هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ * مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ﴾[۱]. آنان که نقّال سخنان مردمی به سوی مردمی دیگر به منظور ایجاد تباهی و تیرگی میان آنانند پست‌ترین گناهکارانند. به چنین اشخاصی نباید اعتنایی شود، بلکه باید از هر جامعه‌ای طرد شوند و افراد جامعه نه به سخن آنان گوش سپارند و نه در عملی پیرویشان کنند[۲]، که آنان مایه تیرگی و جدایی جامعه‌اند. از رسول خدا(ص) روایت شده است که درباره چنین کسان فرمود: «أَ لَا أُنَبِّئُكُمْ بِشِرَارِكُمْ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ- قَالَ الْمَشَّاءُونَ بِالنَّمِيمَةِ الْمُفَرِّقُونَ بَيْنَ الْأَحِبَّةِ الْبَاغُونَ لِلْبُرَآءِ الْمَعَايِبَ»[۳].
امام باقر(ع) نیز درباره آنان فرمود: «مُحَرَّمَةٌ الْجَنَّةُ عَلَى الْقَتَّاتِينَ الْمَشَّائِينَ بِالنَّمِيمَةِ»[۴].[۵]
سخن‌چینی در سیره اجتماعی پیامبر اعظم
پیامبر اسلام در تعریف سخن‌چینی می‌فرماید: سخن‌چینی آن است که انسان سخنی را از بعضی افراد پیش دیگران نقل کند و آنها را به هم بزند: «أ تدرون ما العضة؟.. نقل الحديث من بعض النّاس إلى بعض ليفسدوا بينهم»[۶].
سخن‌چینی موجب قطع روابط اجتماعی انسان می‌گردد. فردی که می‌کوشد سخن کسی را به دیگران برساند، در گام نخست خودش را رسوا می‌کند؛ زیرا حقیقت پنهان نمی‌ماند و روزی آشکار می‌گردد. از سوی دیگر، سخن‌چین میان مردم محبوبیت خود را از دست می‌دهد. سخن‌چینی باعث فتنه و فساد زیادی در جامعه می‌شود، چه بسا خون‌هایی ریخته و جنگ‌هایی برافروخته گردد.
سخن‌چین کاری می‌کند پیوندها و ارتباط‌ها را از هم بگسلد. خدای سبحان در قرآن کریم چنین فردی را از زیان‌کاران شمرده است که قطع می‌کند آن‌چه را خدا به وصل آن امر فرموده است[۷]. غلامی با چنین عملی موجب شد، شوهری زنش را کشت. وقتی نزدیکان مقتول با سخن‌چینی غلام از جریان باخبر شدند شوهر را کشتند و آن‌گاه دو قبیله (اقوام زن و شوهر) با هم درگیر شدند و در نتیجه آن، افراد زیادی کشته شدند[۸].
در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: سخن‌چینی بدتر از جادوگری است؛ زیرا موجب جدایی دوستان، دشمنی و ریختن خون، نابودی خانه‌ها و... می‌گردد[۹].[۱۰]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «و از هر سوگندخواره فرومایه‌ای فرمان مبر! * خرده‌گیری، پیشگامی در سخن‌چینی * بازدارنده خیری، تجاوزکاری، بزهکاری» سوره قلم، آیه ۱۰-۱۵.
- ↑ ر.ک: تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۷۱-۳۷۲.
- ↑ «آیا شما را به بدترینتان آگاه نکنم؟ [گفتند: چرا ای رسول خدا. فرمود:] آنان که به سخن‌چینی روند و میانه دوستان جدایی افکنند و از پاکان عیب‌جویی کنند». الکافی، ج۲، ص۳۶۹؛ قریب به همین: من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۷۵؛ کشف الریبة، ص۴۱-۴۲.
- ↑ «بهشت بر جویندگان خبر که سخن‌چینی کنند حرام است» الکافی، ج۲، ص۳۶۹؛ کشف الریبة، ص۴۲ [«الْجَنَّةُ مُحَرَّمَةٌ»آمده است].
- ↑ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی، سیره نبوی، ج۲، ص ۶۱۵.
- ↑ نهج الفصاحه، حدیث ۳۰.
- ↑ اشاره به این آیه دارد: ﴿وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ﴾ «همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.
- ↑ معراج السعاده، ص۵۳۰.
- ↑ منتخب میزان الحکمه، شح ۶۲۶۰.
- ↑ برهانی، محمد جواد، سیره اجتماعی پیامبر اعظم، ص ۱۵۳.