عرش در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
"[[عرش]]" به معنای جایی است که سقف دارد و نیز جایی که [[سلطان]] بر آن می‌نشیند<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات، ۳۲۹.</ref>؛ اما در اصطلاح [[دینی]] عرصه [[زمامداری]] [[خداوند]] را گویند. | "[[عرش]]" به معنای جایی است که سقف دارد و نیز جایی که [[سلطان]] بر آن می‌نشیند<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات، ۳۲۹.</ref>؛ اما در اصطلاح [[دینی]] عرصه [[زمامداری]] [[خداوند]] را گویند. | ||
این اصطلاح کنایه از استیلای [[خداوند]] بر مُلک و [[قیام]] او به [[تدبیر امور]] عالَم است<ref>سوره یونس، آیه ۳.</ref>. [[عرش]] و پاره‌ای مفاهیم دیگر ـ همانند کرسی، [[لوح]] و قلم ـ مفاهیمی [[معنوی]] و مربوط به عالَم غیب‌اند که [[فهم]] [[انسان]] از راه یافتن به [[حقیقت]] آنها [[ناتوان]] است<ref>مطهری، مرتضی، آشنایی با قرآن، ج۲، ص۶۶ و ۶۷.</ref>. از این رو، عده‌ای از [[مسلمانان]] پرسیدن درباره آنها را جایز ندانسته‌اند. با این حال، برخی [[مسلمانان]] از [[امامان شیعه]]{{ع}} پرسش‌هایی کرده‌اند و [[امامان]] به [[قدر]] [[توانایی]] و [[درک]] پرسندگان، مفاهیم یاد شده را توضیح و شرح داده‌اند<ref>ر.ک: کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ۳۸۲ ـ ۳۷۰.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۳۳۹-۳۴۰.</ref> | این اصطلاح کنایه از استیلای [[خداوند]] بر مُلک و [[قیام]] او به [[تدبیر امور]] عالَم است<ref>سوره یونس، آیه ۳.</ref>. [[عرش]] و پاره‌ای مفاهیم دیگر ـ همانند کرسی، [[لوح]] و قلم ـ مفاهیمی [[معنوی]] و مربوط به عالَم غیب‌اند که [[فهم]] [[انسان]] از راه یافتن به [[حقیقت]] آنها [[ناتوان]] است<ref>مطهری، مرتضی، آشنایی با قرآن، ج۲، ص۶۶ و ۶۷.</ref>. از این رو، عده‌ای از [[مسلمانان]] پرسیدن درباره آنها را جایز ندانسته‌اند. با این حال، برخی [[مسلمانان]] از [[امامان شیعه]]{{ع}} پرسش‌هایی کرده‌اند و [[امامان]] به [[قدر]] [[توانایی]] و [[درک]] پرسندگان، مفاهیم یاد شده را توضیح و شرح داده‌اند<ref>ر.ک: کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ۳۸۲ ـ ۳۷۰.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۳۳۹-۳۴۰.</ref> | ||
==معانی [[عرش]]== | ==معانی [[عرش]]== | ||
نسخهٔ ۲۴ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۵۷
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل عرش (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
معناشناسی عرش
"عرش" به معنای جایی است که سقف دارد و نیز جایی که سلطان بر آن می‌نشیند[۱]؛ اما در اصطلاح دینی عرصه زمامداری خداوند را گویند.
این اصطلاح کنایه از استیلای خداوند بر مُلک و قیام او به تدبیر امور عالَم است[۲]. عرش و پاره‌ای مفاهیم دیگر ـ همانند کرسی، لوح و قلم ـ مفاهیمی معنوی و مربوط به عالَم غیب‌اند که فهم انسان از راه یافتن به حقیقت آنها ناتوان است[۳]. از این رو، عده‌ای از مسلمانان پرسیدن درباره آنها را جایز ندانسته‌اند. با این حال، برخی مسلمانان از امامان شیعه(ع) پرسش‌هایی کرده‌اند و امامان به قدر توانایی و درک پرسندگان، مفاهیم یاد شده را توضیح و شرح داده‌اند[۴].[۵]
معانی عرش
گروه‌های مسلمان برای عرش معانی متعددی برشمرده‌اند:
- مشبهَه، عرش را تختی همانند تخت‌های دنیایی دانسته‌اند که خداوند بر آن تکیه می‌زند[۶]
- برخی مسلمانان، عرش را ـ مطابق با هیئت بطلمیوسی ـ فلک نهم دانسته‌اند که محیط بر عالم جسمانی است.
- علمای شیعه بر قائل‌اند که عرش، جسم نیست؛ بلکه کنایه است از سلطنت و استیلای خداوند متعال بر عالم خلقت[۷].
بنابر معنای سوم، عرش الهی هم مُلک خداوند را در بر می‌گیرد که مراد از آن تسلط بر جمیع آفریدگان است و هم علم الهی را می‌پوشاند که مراد از آن، صورت همه حوادث و وقایع به گونه اجمال است[۸].
قرآن در چند جا از عرش یاد کرده است؛ از آن جمله است در آیه‌ای که می‌فرماید: "کسانی عرش پروردگار را حمل می‌کنند"[۹]. در جای دیگر تصریح دارد که موجوداتی در پیرامون عرش، پروردگار خویش را تسبیح می‌گویند[۱۰]. از این گونه آیات می‌توان دریافت که عرش، مقام رفیعی از مقامات پروردگار است که در آن تدابیر و اوامر الهی به دست موجوداتی آسمانی تحقق می‌پذیرند[۱۱].
"کرسی" معنایی نزدیک به "عرش" دارد؛ با این تفاوت که آنچه در عرش به گونه اجمال وجود دارد، در کرسی به گونه تفصیل ظهور می‌یابد[۱۲].
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع عرش
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات، ۳۲۹.
- ↑ سوره یونس، آیه ۳.
- ↑ مطهری، مرتضی، آشنایی با قرآن، ج۲، ص۶۶ و ۶۷.
- ↑ ر.ک: کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ۳۸۲ ـ ۳۷۰.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص ۳۳۹-۳۴۰.
- ↑ الملل والنحل، ج۱، ص ۱۰۳ ـ ۱۰۸.
- ↑ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج۸، ص۱۶۶ ـ ۱۷۳.
- ↑ مصنفات شیخ مفید، ۵/ ۱/ ۴۵ و ۴۶.
- ↑ ﴿ وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ﴾؛ سوره الحاقه، آیه ۱۷.
- ↑ ﴿وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُونَ﴾؛ سوره زمر، آیه ۷۰.
- ↑ التوحید، ص۳۱۵ ـ ۳۲۱.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص ۳۴۰.