اقتداء

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

اقتداء در قرآن - اقتداء در حدیث - اقتداء در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اقتداء (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

مرادف کلمه اسوه، “قدوه” است. اقتدا نیز به معنای پیروی نمودن است. فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ: دستور به اقتدای به آنان است. امیرالمؤمنینS در نهج البلاغه می‌فرماید: «أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ وَ يَسْتَضِي‏ءُ بِنُورِ عِلْمِهِ...»: آگاه باش برای هر مأمومی (و مردمی) رهبر و پیشوایی است که به او اقتدا کنند و از نور دانش وی بهره‌مند گردند. اسوه و قدوه را به یکدیگر معنا می‌کنند. اقتدا به پیش نماز یعنی پیروی نمودن از آنچه امام جماعت انجام می‌دهد. اقتداکننده به کسی را شیعه و پیرو هم گویند. شیعه در لغت یعنی پیرو در قرآن درباره ابراهیمS این کلمه آمده است. اکنون شیعه به پیروان و دوستداران علی بن ابی طالبS و خاندان وی گفته می‌شود. رسول خداa از پیروان علیS با نام شیعه یاد و از آنان تجلیل می‌کند و می‌فرماید: «إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»: به راستی علیS و پیروان وی همان رستگاران روز رستاخیزند. در تفسیر آیه أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ از پیامبرa آورده‌اند که خَيْرُ الْبَرِيَّةِ علیS و شیعیان اویند. این روایات به خوبی نشان می‌دهد واژه شیعه درباره پیروان علیS توسط پیامبرa به کار رفته است. در جمع صحابه در عصر پیامبرa برخی افراد شیعه علیS نامیده می‌شدند. ابو حاتم رازی (م ۳۲۲) اولین واژه در مذاهب اسلامی را شیعه می‌داند که بر چهار تن از صحابۀ پیرو علیS اطلاق شده: عمار، ابوذر، مقداد و سلمان. شیعه امامیه امامت را یکی از اصول دین دانسته و معتقد به عصمت پیامبرa، فاطمه زهرا(س) و دوازده امام جانشین پیامبر هستند و پیروی و اقتدا به آنان را لازم می‌شمرند

منابع

1. اکبر ذاکری، علی، درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه

جستارهای وابسته

• اسوه