فطحیه در کلام اسلامی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث فطحیه است. "فطحیه" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

فطحیه در حدیث - فطحیه در نهج البلاغه - فطحیه در کلام اسلامی - فطحیه در تاریخ اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل فطحیه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

فطحیه، پیروان عبدالله افطح، فرزند امام صادق (ع) هستند که او را مهدی موعود می‌دانند و قائل بودند پس از شهادت امام صادق (ع) او امام است.

مقدمه

پیروان عبدالله افطح، فرزند امام صادق (ع) فطحیه نام دارند و او را مهدی موعود می‌دانند. پس از شهادت امام صادق (ع) گروهی از شیعیان از آن رو که عبدالله افطح فرزند ارشد امام صادق (ع) بود و دعوی امامت کرد، بدو گرویدند. "عبدالله افطح" چون سر یا دو پایش پهن بود، از این‌رو او را افطح و پیروانش را "افطحیه" یا "فطحیه" می‌نامند. فطحیه به حدیثی از امام صادق (ع) تمسک جستند که بنابر آن، امام باید فرزند ارشد امام پیشین باشد.

اعتقادات فطحیه

فطحیه معتقد بودند چون امام از دنیا می‌رود، امام بعدی او را غسل می‌دهد و بر او نماز می‌گزارد و او را در قبر می‌نهد و انگشتری‌اش را به وراثت می‌برد.

دلایل منقرض شدن فطحیه

فرقه فطحیه به دلایل متعدد بقا نیافت و پس از مدتی از میان رفت؛ از جمله آنکه:

1. به اعتقادات عبدالله، کژی‌ها و ناراستی‌هایی راه یافته بود. او به باورهای حشویه و مرجئه گرایش داشت و امام صادق (ع) نیز از این امر آگاه بود.
2. عبدالله از دانشِ بایسته امامت بی‌نصیب بود و از این رو، روایتی درباره حلال و حرام از او روایت نکرده‌اند. چون پیروانش چیزی از او می‌پرسیدند، درمی‌ماند و پاسخ نمی‌داد.
3. عبدالله پس از پدر، بیش از هفتاد روز زنده نماند. او فرزند ذکوری نیز نداشت. این عوامل موجب گشت تا برخی شیعیان از همان آغاز، امامت او را برنتابند و نپذیرند. برخی دیگر از شیعیان نیز پس از مرگ عبدالله از عقیده خویش برگشتند و به امامت حضرت موسی بن جعفر (ع) گرویدند.

منابع

1. فرهنگ شیعه
2. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه