تنبیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{مدخل وابسته}} +{{مدخل وابسته}})) |
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">' به '</div>') |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | ||
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[تنبیه در قرآن]] - [[تنبیه در حدیث]] - [[تنبیه در خانواده]] - [[تنبیه در معارف و سیره نبوی]] </div> | <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[تنبیه در قرآن]] - [[تنبیه در حدیث]] - [[تنبیه در خانواده]] - [[تنبیه در معارف و سیره نبوی]] </div> | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
نسخهٔ ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۴۰
مقدمه
تنبیه مصدر باب تفعیل از ریشه "ن ـ ب ـ ه" است. این واژه که ابتدا به معنای بیدار کردن به کار می‌‌رفته، [۱] به مرور زمان و پس از ورود به زبان فارسی افزون بر کاربرد در معنای بیدار کردن، معانی هوشیار کردن و آگاه کردن پس از غفلت را نیز به خود گرفته است. سپس در کاربرد مجازی و در عرف عام، چوب یا کتک زدن، سیاست کردن کوته اندیشان [۲] و تأدیب و گوشمال دادن را نیز تنبیه گفته‌اند.[۳]
امروزه اصطلاح تنبیه بیش از هر چیز به حوزه علوم تربیتی و روانشناسی و به ویژه به مبحث "تقویت کننده‌های منفی" اختصاص داشته، تعریفی خاص یافته است. روان شناسان، به‌کارگیری محرک ناراحت کننده برای کاستن از احتمال وقوع رفتاری نامطلوب را تنبیه می‌‌نامند [۴] که عموما در پی رفتاری ناشایست صورت می‌‌پذیرد.[۵] زیربنای تربیت اسلامی، رحمت، گذشت، ارشاد، نصیحت و بشارت است و جایگاه تنبیه و مجازات ـ که خود جلوه ای از دوستی و محبت برای اصلاح و تربیت است و نه ابزار انتقامجویی ـ در مراحل بعدی و تنها به صورت عامل بازدارنده از انحراف و ناهنجاری مطرح است[۶].[۷]
تنبیه در قرآن
مراحل و روش‌های تنبیه
نکوهش و توبیخ لفظی
تهدید و ترساندن
قهر و رویگردانی
تنبیه بدنی
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ لسان العرب، ج ۱۴، ص ۲۸، "نبه".
- ↑ لغت نامه، ج ۴، ص ۶۱۴۵ - ۶۱۴۶، "تنبیه".
- ↑ فرهنگ فارسی، ج ۱، ص ۱۱۴۸، "تنبیه".
- ↑ زمینه روانشناسی، ج ۱، ص ۲۱۳؛ فرهنگ توصیفی روانشناسی، ص ۱۰۳.
- ↑ فرهنگ توصیفی روانشناسی، ص ۱۰۳.
- ↑ راهنما، ج ۳، ص ۳۶۹؛ جواهرالکلام، ج ۳۱، ص ۲۰۲.
- ↑ حدادیان، عبدالرضا، مقاله «تنبیه»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۹.