ابراهیم بن یزید نخعی در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل...» ایجاد کرد)
 
خط ۸: خط ۸:
مامقانی او را حسن ([[نیکو]]) معرفی کرده است<ref>ر.ک: مامقانی، تنقیح المقال، ج۱، ص۷ (نتائج التنقیح، رقم ۲۳۴).</ref>.
مامقانی او را حسن ([[نیکو]]) معرفی کرده است<ref>ر.ک: مامقانی، تنقیح المقال، ج۱، ص۷ (نتائج التنقیح، رقم ۲۳۴).</ref>.


[[ذهبی]] با رمز (ع) اشاره کرده به اینکه در [[صحاح]] ستۀ [[اهل تسنن]] از وی [[روایت]] نقل شده است و [[اوصاف امام]]، [[حافظ]]، [[فقیه]] [[عراق]] و یکی از اعلام را در مورد وی به کار برده و گفته است: او و [[شعبی]] در [[زمان]] خودشان مفتی [[اهل کوفه]] بودند. وی مردی [[شایسته]]، فقیه، [[پرهیزکار]]، کم‌تکلّف بود و پنهان از [[حجاج]] به سر می‌برد. درگذشت او را سال ۹۶ ذکر کرده و خبر داده که در سن وی دو قول است: ۴۹ سال و ۵۸ سال<ref>ر.ک: ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۵۲۰، ۵۲۱ و ۵۲۷.</ref>. طبق این خبر، [[تولد]] وی سال ۴۷ یا ۳۸ بوده و این خبر با این قول که وی از اصحاب امام علی{{ع}} (۴۰ ه‍‌.ق) نیز باشد، سازگار نیست.
[[ذهبی]] با رمز (ع) اشاره کرده به اینکه در [[صحاح]] ستۀ [[اهل تسنن]] از وی [[روایت]] نقل شده است و [[اوصاف امام]]، [[حافظ]]، [[فقیه]] [[عراق]] و یکی از اعلام را در مورد وی به کار برده و گفته است: او و [[شعبی]] در [[زمان]] خودشان مفتی [[اهل کوفه]] بودند. وی مردی [[شایسته]]، فقیه، [[پرهیزکار]]، کم‌تکلّف بود و پنهان از [[حجاج]] به سر می‌برد. درگذشت او را سال ۹۶ ذکر کرده و خبر داده که در سن وی دو قول است: ۴۹ سال و ۵۸ سال<ref>ر.ک: ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۵۲۰، ۵۲۱ و ۵۲۷.</ref>. طبق این خبر، [[تولد]] وی سال ۴۷ یا ۳۸ بوده و این خبر با این قول که وی از اصحاب امام علی{{ع}} نیز باشد، سازگار نیست.


[[عادل نویهض]] او را از [[مفسران]] به شمار آورده و او را فقیه عراق، [[تابعی]]، اهل کوفه، از مشاهیر مدرسه [[تفسیری]] [[کوفه]] و روایت‌کننده از [[علقمه]] و [[مسروق]] و [[اسود بن یزید]] معرفی کرده است<ref>نویهض، معجم المفسرین، ج۲، ص۲۴.</ref>.
[[عادل نویهض]] او را از [[مفسران]] به شمار آورده و او را فقیه عراق، [[تابعی]]، اهل کوفه، از مشاهیر مدرسه [[تفسیری]] [[کوفه]] و روایت‌کننده از [[علقمه]] و [[مسروق]] و [[اسود بن یزید]] معرفی کرده است<ref>نویهض، معجم المفسرین، ج۲، ص۲۴.</ref>.

نسخهٔ ‏۱۵ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۱۲

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث ابراهیم بن یزید نخعی است. "ابراهیم بن یزید نخعی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

شیخ طوسی وی را با عنوان «ابراهیم بن یزید نخعی» در شمار اصحاب امام علی(ع)[۱] و با عبارت «ابراهیم بن یزید نخعی کوفی کنیه‌اش ابوعمران متوفای ۹۶». در شمار اصحاب امام علی بن الحسین(ع) آورده است[۲].

مامقانی او را حسن (نیکو) معرفی کرده است[۳].

ذهبی با رمز (ع) اشاره کرده به اینکه در صحاح ستۀ اهل تسنن از وی روایت نقل شده است و اوصاف امام، حافظ، فقیه عراق و یکی از اعلام را در مورد وی به کار برده و گفته است: او و شعبی در زمان خودشان مفتی اهل کوفه بودند. وی مردی شایسته، فقیه، پرهیزکار، کم‌تکلّف بود و پنهان از حجاج به سر می‌برد. درگذشت او را سال ۹۶ ذکر کرده و خبر داده که در سن وی دو قول است: ۴۹ سال و ۵۸ سال[۴]. طبق این خبر، تولد وی سال ۴۷ یا ۳۸ بوده و این خبر با این قول که وی از اصحاب امام علی(ع) نیز باشد، سازگار نیست.

عادل نویهض او را از مفسران به شمار آورده و او را فقیه عراق، تابعی، اهل کوفه، از مشاهیر مدرسه تفسیری کوفه و روایت‌کننده از علقمه و مسروق و اسود بن یزید معرفی کرده است[۵].

برخی او را از قاریان کوفه به شمار آورده‌اند[۶]. در تفاسیر شیعه و سنّی با عنوان «ابراهیم النخعی» مطالب تفسیری از وی نقل شده است [۷] و این، می‌تواند شاهد مفسر بودن وی باشد و ذکر نشدن وی در طبقات المفسرین سیوطی و داوودی شاید به خاطر این باشد که وی بیشتر به فقاهت مشهور بوده و شهرت فقهی‌اش منزلت تفسیری او را تحت‌الشعاع قرار داده و مانع شده است که مفسر بودن وی معروف شود.[۸]

منابع

پانویس

  1. رجال الطوسی، ص۳۵ (اصحاب امام علی(ع)، باب الهمزه، رقم ۹).
  2. رجال الطوسی، ص۸۳.
  3. ر.ک: مامقانی، تنقیح المقال، ج۱، ص۷ (نتائج التنقیح، رقم ۲۳۴).
  4. ر.ک: ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۵۲۰، ۵۲۱ و ۵۲۷.
  5. نویهض، معجم المفسرین، ج۲، ص۲۴.
  6. حجتی، کشاف الفهارس، ص۱۳۸.
  7. براساس برنامه رایانه‌ای معجم فقهی نام وی با عنوان فوق ۳۲۱ مورد در تفاسیر شیعه و سنی آمده است. برای آگاهی از برخی موارد یادشده ر.ک: طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۱۰۹، ۱۵۵ و ۳۴۹ و ج۳، ص۶۴، ۹۹ و ۱۰۱ و ج۶، ص۲۴۱ و ج۹، ص۵۴۴.
  8. بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۱۶۷-۱۶۸.