ابراهیم بن محمد بن سری: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۴: خط ۴:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سری زجاج بغدادی]] معروف به [[زجاج]] در سال 241 هجری در بغداد متولد شد<ref>الاعلام 1 / 40.</ref> و ساکن محله‌ای معروف به « دویره » در بغداد بود. <ref> معجم الادباء 1 / 147.</ref>
[[ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سری زجاج بغدادی]] معروف به [[زجاج]] در [[سال ۲۴۱ هجری]] در [[بغداد]] متولد شد<ref>الاعلام ۱ / ۴۰.</ref> و ساکن محله‌ای معروف به «دویره» در بغداد بود. <ref> معجم الادباء ۱ / ۱۴۷.</ref>


او نخست به کار شیشه‌گری مشغول بود. سپس به تحصیل دانش نحو روی آورد و برای آموختن نحو نزد [[ابوالعباس مبرد]] رفت و در عین حال در کارهایش به او کمک می‌کرد و در برابر آموختن نحو، روزی یک درهم به او می‌داد. <ref>تاریخ بغداد 6 / 89. </ref> او از قدیمی‌ترین اصحاب مبرد در قرائت بر اوست و اگر کسی می‌خواست چیزی بر مبرد قرائت کند، نخست خواسته خود را به وی عرضه می‌داشت. <ref>الفهرست ( الندیم ) 66.</ref>
او نخست به کار شیشه‌گری مشغول بود. سپس به تحصیل [[دانش]] نحو روی آورد و برای [[آموختن]] نحو نزد [[ابوالعباس مبرد]] رفت و در عین حال در کارهایش به او کمک می‌کرد و در برابر آموختن نحو، روزی یک درهم به او می‌داد. <ref>تاریخ بغداد ۶ / ۸۹. </ref> او از قدیمی‌ترین [[اصحاب]] مبرد در قرائت بر اوست و اگر کسی می‌خواست چیزی بر مبرد قرائت کند، نخست خواسته خود را به وی عرضه می‌داشت. <ref>الفهرست (الندیم) ۶۶.</ref>


از دیگر استادان وی در نحو می‌توان به [[ثعلب]] اشاره کرد. <ref>اللباب فی تهذیب الانساب 2 / 62. </ref> [[ابواسحاق ادیب]]، <ref>تاریخ بغداد 6 / 89.</ref> لغوی و مفسر<ref>معجم المؤلفین 1 / 33.</ref> بود و در علم عروض زبر دست بود. <ref>نزهه الالباء 244.</ref> او کتاب جامع المنطق [[محمد بن یحیی بن عباد]] را برای معتضد شرح کرد و مورد پسند و اکرام او قرار گرفت. سپس کار او بالا گرفت و به معتضد پیوست و از ندیمان و آموزگار فرزند او شد.[[قاسم بن عبیدالله بن سلیمان]]، <ref>الفهرست ( الندیم ) 66. </ref> [[عبدالرحمن بن اسحاق زجاجی]]<ref> البدایة والنهایة 11 / 149. </ref> و [[علی بن عبدالله بن مغیره]] از شاگردان دیگر او بودند. وی را اهل فضل، دیندار، <ref>تاریخ بغداد 6 / 89. </ref> راستگو و حافظ مذهب بصریان در نحو دانسته‌اند. <ref>تهذیب اللغة 1 / 27.</ref> کتاب‌های معانی القرآن، الاشتقاق، القوافی، العروض، الفرق، خلق الانسان، فعلت وافعلت، ما ینصرف وما لاینصرف، ما فسره من جامع النطق، خلق الفرس، مختصر نحو، شرح ابیات سیبویه، النوادر، <ref>الفهرست ( الندیم ) 66.</ref> الامالی، الانواء، المقصور والممدود، الوقف والابتداء، <ref> هدیه العارفین 1 / 5. </ref> الجمل، <ref>اسماءالکتب 140.</ref> غایه الاحسان فی خلق الانسان، <ref> کشف الظنون 2 / 1189. </ref> اعراب القرآن و مختصر اعراب القرآن ومعانیه والمثلث آثار او به شمار می‌رود. <ref>الاعلام 1 / 40.</ref> وی در نوزدهم جمادی الآخر سال 310 هجری<ref>الفهرست ( الندیم ) 66.</ref> در بغداد درگذشت. <ref>الانساب 3 / 141.</ref> در تاریخ درگذشت وی اختلاف است<ref>تاریخ حلب 283؛ طبقات النحویین واللغویین 112.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۲ ص 44-45.</ref>
از دیگر استادان وی در نحو می‌توان به [[ثعلب]] اشاره کرد. <ref>اللباب فی تهذیب الانساب ۲ / ۶۲. </ref> [[ابواسحاق ادیب]]، <ref>تاریخ بغداد ۶ / ۸۹.</ref> لغوی و [[مفسر]]<ref>معجم المؤلفین ۱ / ۳۳.</ref> بود و در [[علم]] عروض زبر دست بود. <ref>نزهه الالباء ۲۴۴.</ref> او کتاب جامع المنطق [[محمد بن یحیی بن عباد]] را برای [[معتضد]] شرح کرد و مورد پسند و [[اکرام]] او قرار گرفت. سپس کار او بالا گرفت و به معتضد پیوست و از ندیمان و [[آموزگار]] فرزند او شد. [[قاسم بن عبیدالله بن سلیمان]]، <ref>الفهرست (الندیم) ۶۶. </ref> [[عبدالرحمن بن اسحاق زجاجی]]<ref> البدایة والنهایة ۱۱ / ۱۴۹. </ref> و [[علی بن عبدالله بن مغیره]] از [[شاگردان]] دیگر او بودند.
 
وی را [[اهل]] فضل، [[دیندار]]، <ref>تاریخ بغداد ۶ / ۸۹. </ref> [[راستگو]] و [[حافظ]] [[مذهب]] بصریان در نحو دانسته‌اند. <ref>تهذیب اللغة ۱ / ۲۷.</ref> کتاب‌های معانی القرآن، الاشتقاق، القوافی، العروض، الفرق، خلق الانسان، فعلت وافعلت، ما ینصرف وما لاینصرف، ما فسره من جامع النطق، خلق الفرس، مختصر نحو، شرح ابیات سیبویه، النوادر، <ref>الفهرست (الندیم) ۶۶.</ref> الامالی، الانواء، المقصور والممدود، الوقف والابتداء، <ref> هدیه العارفین ۱ / ۵. </ref> الجمل، <ref>اسماءالکتب ۱۴۰.</ref> غایه الاحسان فی خلق الانسان، <ref> کشف الظنون ۲ / ۱۱۸۹. </ref> اعراب القرآن و مختصر اعراب القرآن ومعانیه والمثلث آثار او به شمار می‌رود. <ref>الاعلام ۱ / ۴۰.</ref> وی در نوزدهم [[جمادی]] الآخر [[سال ۳۱۰ هجری]]<ref>الفهرست (الندیم) ۶۶.</ref> در [[بغداد]] درگذشت. <ref>الانساب ۳ / ۱۴۱.</ref> در [[تاریخ]] درگذشت وی [[اختلاف]] است<ref>تاریخ حلب ۲۸۳؛ طبقات النحویین واللغویین ۱۱۲.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۲ ص۴۴-۴۵.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==

نسخهٔ ‏۲ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۲۲

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سری زجاج بغدادی معروف به زجاج در سال ۲۴۱ هجری در بغداد متولد شد[۱] و ساکن محله‌ای معروف به «دویره» در بغداد بود. [۲]

او نخست به کار شیشه‌گری مشغول بود. سپس به تحصیل دانش نحو روی آورد و برای آموختن نحو نزد ابوالعباس مبرد رفت و در عین حال در کارهایش به او کمک می‌کرد و در برابر آموختن نحو، روزی یک درهم به او می‌داد. [۳] او از قدیمی‌ترین اصحاب مبرد در قرائت بر اوست و اگر کسی می‌خواست چیزی بر مبرد قرائت کند، نخست خواسته خود را به وی عرضه می‌داشت. [۴]

از دیگر استادان وی در نحو می‌توان به ثعلب اشاره کرد. [۵] ابواسحاق ادیب، [۶] لغوی و مفسر[۷] بود و در علم عروض زبر دست بود. [۸] او کتاب جامع المنطق محمد بن یحیی بن عباد را برای معتضد شرح کرد و مورد پسند و اکرام او قرار گرفت. سپس کار او بالا گرفت و به معتضد پیوست و از ندیمان و آموزگار فرزند او شد. قاسم بن عبیدالله بن سلیمان، [۹] عبدالرحمن بن اسحاق زجاجی[۱۰] و علی بن عبدالله بن مغیره از شاگردان دیگر او بودند.

وی را اهل فضل، دیندار، [۱۱] راستگو و حافظ مذهب بصریان در نحو دانسته‌اند. [۱۲] کتاب‌های معانی القرآن، الاشتقاق، القوافی، العروض، الفرق، خلق الانسان، فعلت وافعلت، ما ینصرف وما لاینصرف، ما فسره من جامع النطق، خلق الفرس، مختصر نحو، شرح ابیات سیبویه، النوادر، [۱۳] الامالی، الانواء، المقصور والممدود، الوقف والابتداء، [۱۴] الجمل، [۱۵] غایه الاحسان فی خلق الانسان، [۱۶] اعراب القرآن و مختصر اعراب القرآن ومعانیه والمثلث آثار او به شمار می‌رود. [۱۷] وی در نوزدهم جمادی الآخر سال ۳۱۰ هجری[۱۸] در بغداد درگذشت. [۱۹] در تاریخ درگذشت وی اختلاف است[۲۰].[۲۱]

جستارهای وابسته

منابع

  1. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. ↑ الاعلام ۱ / ۴۰.
  2. ↑ معجم الادباء ۱ / ۱۴۷.
  3. ↑ تاریخ بغداد ۶ / ۸۹.
  4. ↑ الفهرست (الندیم) ۶۶.
  5. ↑ اللباب فی تهذیب الانساب ۲ / ۶۲.
  6. ↑ تاریخ بغداد ۶ / ۸۹.
  7. ↑ معجم المؤلفین ۱ / ۳۳.
  8. ↑ نزهه الالباء ۲۴۴.
  9. ↑ الفهرست (الندیم) ۶۶.
  10. ↑ البدایة والنهایة ۱۱ / ۱۴۹.
  11. ↑ تاریخ بغداد ۶ / ۸۹.
  12. ↑ تهذیب اللغة ۱ / ۲۷.
  13. ↑ الفهرست (الندیم) ۶۶.
  14. ↑ هدیه العارفین ۱ / ۵.
  15. ↑ اسماءالکتب ۱۴۰.
  16. ↑ کشف الظنون ۲ / ۱۱۸۹.
  17. ↑ الاعلام ۱ / ۴۰.
  18. ↑ الفهرست (الندیم) ۶۶.
  19. ↑ الانساب ۳ / ۱۴۱.
  20. ↑ تاریخ حلب ۲۸۳؛ طبقات النحویین واللغویین ۱۱۲.
  21. ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۲ ص۴۴-۴۵.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=ابراهیم_بن_محمد_بن_سری&oldid=901607»