ابراهیم بن یوسف عبدی

ابراهیم بن یوسف عبدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابراهیم بن یوسف عبدی در تراجم و رجال - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

ابراهیم بن یوسف عبدی در سند ۱ روایت تفسیر کنز الدقائق و به نقل از تأویل الآیات الظاهرة یاد گردیده: «و فی شرح الآیات الباهرة: قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ رَحِمَهُ اللَّهُ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُوسَى الْخَشَّابِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ يُوسُفَ الْعَبْدِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ آبَائِهِ(ع) قَالَ: نَزَلَ جَبْرَئِيلُ(ع) عَلَى النَّبِيِّ(ص) فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّهُ يُولَدُ لَكَ مَوْلُودٌ تَقْتُلُهُ أُمَّتُكَ مِنْ بَعْدِكَ فَقَالَ يَا جَبْرَئِيلُ لَا حَاجَةَ لِي فِيهِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ مِنْهُ الْأَئِمَّةَ وَ الْأَوْصِيَاءَ فَقَالَ نَعَمْ قَالَ وَ جَاءَ النَّبِيُّ(ص) إِلَى فَاطِمَةَ(س) فَقَالَ لَهَا إِنَّكَ تَلِدِينَ وَلَداً تَقْتُلُهُ أُمَّتِي مِنْ بَعْدِي فَقَالَتْ لَا حَاجَةَ لِي فِيهِ فَخَاطَبَهَا ثَلَاثاً ثُمَّ قَالَ لَهَا إِنَّ مِنْهُ الْأَئِمَّةَ وَ الْأَوْصِيَاءَ فَقَالَتْ نَعَمْ يَا أَبَتِ فَحَمَلَتْ بِالْحُسَيْنِ(ع)فَحَفِظَهَا اللَّهُ وَ مَا فِي بَطْنِهَا مِنْ إِبْلِيسَ فَوَضَعَتْهُ لِسِتَّةِ أَشْهُرٍ وَ لَمْ يُسْمَعْ بِمَوْلُودٍ وُلِدَ لِسِتَّةِ أَشْهُرٍ إِلَّا الْحُسَيْنُ وَ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا(ع) فَلَمَّا وَضَعَتْهُ وَضَعَ النَّبِيُّ(ص) لِسَانَهُ فِي فِيهِ فَمَصَّهُ وَ لَمْ يَرْضَعِ الْحُسَيْنُ(ع) مِنْ أُنْثَى حَتَّى نَبَتَ لَحْمُهُ وَ دَمُهُ مِنْ رِيقِ رَسُولِ اللَّهِ(ص) وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ﴿وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا﴾».

شرح حال راوی

نام راوی در کتب رجالی شیعه ذکر نشده و از رجالیان اهل سنت، تنها ابن عساکر در تاریخ دمشق از وی یاد کرده: إبراهیم بن عبدالله بن سلیمان بن یوسف العبدی حدث بأطرابلس عن أبیه روی عنه عبدالله بن محمد بن عبدالله بن أبی ذر السوسی الأطرابلسی.

نیز در ترجمه عبدالله بن محمد بن عبدالله بن أبی ذر السوسی: سمع بأطرابلس محمد بن عبد الرازی... و إبراهیم بن عبدالله بن سلیمان. او هیچ گزارش دیگری از وی نداده، چنان که از پدرش نیز در عنوان مستقل یاد نشده؛ لیکن در اسناد بعضی روایات یاد شده است.

طبقه راوی

با توجه به عدم ذکر نام راوی در کتب رجالی شیعه و اهل سنت، هیچ اطلاعی از تاریخ ولادت و وفات ایشان به دست نیامده؛ ولی حسن بن موسی خشاب که از ایشان، روایت کرده، از اصحاب امام عسکری(ع) شمرده شده و از اسناد روایات به دست می‌آید که وی از پدرش عبدالله بن سلیمان و ابراهیم بن صالح روایت کرده که از اساتیدش به شمار می‌آیند و افرادی مانند حسن بن موسی خشاب و عبدالله بن محمد بن عبدالله بن ابی ذر سوسی الطرابلسی از ایشان روایت کرده‌اند که از شاگردانش شمرده می‌شوند.

آیت الله بروجردی حسن بن موسی خشاب را در طبقه هفتم و ابراهیم بن صالح انماطی را در طبقه ششم قرار داده، پس می‌‌توان ابراهیم بن یوسف عبدی را از راویان طبقه هفتم دانست.

جایگاه حدیثی راوی

گرچه این راوی بر اساس قاعده، مجهول شمرده می‌شود، با توجه به دو نکته شاید بتوان حسن حال وی را تأیید کرد:

1. روایت حسن بن موسی الخشاب از ایشان که نجاشی درباره‌اش می‌نویسد: من وجوه أصحابنا؛ مشهور؛ کثیر العلم و الحدیث؛
2. ملاحظه مضمون روایت مورد بحث.

منابع

1. جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری ج۱