تبوک در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

١. مؤمنان راستین: کسانی که با نهایت [[اخلاص]] و علاقه در این [[جنگ]] شرکت می‌کردند. نمونه آنها کسانی بودند که [[توانایی]] این راه و وسایل شرکت در این جنگ را نداشتند، اما از شدت علاقه به حضور در [[جهاد]]، وقتی به [[خدمت]] پیامبر رسیدند، گریان بودند و از ایشان کمک می‌خواستند تا وسیله‌ای در اختیارشان بگذارند تا آنان نیز بتوانند همراه حضرت بروند و از حضور در این جهاد [[محروم]] نمانند<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۵۱۸؛ المغازی، ج۳، ص۹۹۳؛ السیرة النبویة، ج۴، ص۶ (ابن کثیر).</ref>. [[سوره توبه]] [[آیه]] ۹۲ اشاره به این داستان دارد: {{متن قرآن|وَلَا عَلَى الَّذِينَ إِذَا مَا أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لَا أَجِدُ مَا أَحْمِلُكُمْ عَلَيْهِ تَوَلَّوْا وَأَعْيُنُهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُوا مَا يُنْفِقُونَ}}<ref>«و نه بر کسانی که چون نزد تو آمدند تا آنان را سوار کنی گفتی چیزی نمی‌یابم تا بر آن سوارتان کنم؛ بازگشتند در حالی که چشم‌هاشان لبریز از اشک بود از غم اینکه چیزی نمی‌یافتند تا (در این راه) ببخشند» سوره توبه، آیه ۹۲.</ref>.

٢. [[مؤمنان]] ضعیف الایمان: کسانی که از جنگ و درگیری در [[هراس]] بودند و با وجود [[اعتقاد به پیامبر]] و [[الهی]] بودن [[حکم جهاد]]، به [[دلایل]] مختلف گرفتار [[دنیا]] بودند و نمی‌توانستند با شرکت در [[جهاد]] [[منافع]] مادی و [[آسایش]] [[زندگی]] خود را به خطر بیاندازند.

٣. منفعت‌طلبان: این گروه، مسلمانان [[سست ایمانی]] بودند که نگرش آنان از [[امور مادی]] فراتر نرفته و از [[درک]] مفاهیم [[دینی]] و [[اخروی]] عاجز مانده بودند. آنان بر اساس نگرش‌های [[جاهلی]] که هنوز در وجودشان باقی مانده بود، در [[جهاد]] مشارکت داشتند؛ یعنی زمانی که [[امید]] [[غنیمت]] و [[به دست آوردن اموال]] می‌رفت، با رغبت حضور می‌یافتند اما اگر مقصد [[جنگ]] دور و [[انتظار]] غنیمتی نیز نمی‌رفت، [[جان]] خود را به خطر نمی‌انداختند و به بهانه‌های مختلف از حضور در جنگ سرباز می‌زدند. [[خداوند]] در [[آیه]] ۴۲ [[سوره توبه]] می‌فرماید: {{متن قرآن|لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لَاتَّبَعُوكَ وَلَكِنْ بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ وَسَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ يُهْلِكُونَ أَنْفُسَهُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ}}<ref>«اگر غنیمتی در دسترس و سفری آسان می‌بود از تو پیروی می‌کردند اما راه سخت بر آنان گران است و به زودی به خداوند سوگند می‌خورند که اگر یارایی می‌داشتیم با شما روانه می‌شدیم؛ خود را (با دروغ) نابود می‌کنند و خداوند می‌داند که آنان دروغگویند» سوره توبه، آیه ۴۲.</ref>.

۴. مصلحت‌جویان عافیت‌طلب و [[متمرد]]: این گروه، [[مصلحت]] خود را در [[تظاهر]] به [[همراهی]] می‌دانستند و در عمل از همراهی خودداری کردند. البته اینها خودشان به دو دسته تقسیم می‌شوند<ref>[[محمد علی جاودان|جاودان، محمد علی]]، [[جانشین پیامبر (کتاب)|جانشین پیامبر]]، ص ۲۵۵.</ref>.