بقیة الله: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
خط ۷: خط ۷:
==بقیة الله بودن [[امام مهدی]]{{ع}} در [[روایات]]==
==بقیة الله بودن [[امام مهدی]]{{ع}} در [[روایات]]==
*در [[دعاها]]، [[زیارت‌ها]] و [[روایات]]، از [[امام زمان]] به عنوان "بقیة الله" یاد شده و اشاره به آن است که او ذخیرۀ [[الهی]] برای [[اصلاح]] [[جهان]] و [[مبارزه]] با [[ظالمان]] و [[نجات]] [[مستضعفان]] است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۴۱.</ref>، برخی از این [[روایات]] عبارتند از:
*در [[دعاها]]، [[زیارت‌ها]] و [[روایات]]، از [[امام زمان]] به عنوان "بقیة الله" یاد شده و اشاره به آن است که او ذخیرۀ [[الهی]] برای [[اصلاح]] [[جهان]] و [[مبارزه]] با [[ظالمان]] و [[نجات]] [[مستضعفان]] است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۴۱.</ref>، برخی از این [[روایات]] عبارتند از:
#[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: «معنی بقیة الله در [[قرآن]]، حجت‌های الهی‌اند و نام [[مهدی]]{{ع}} است که پس از پایان یافتن مهلت [[جهان]] [[ظهور]] خواهد کرد و [[دنیا]] را پر از [[عدل و داد]] می‌نماید آن‌گونه که پر از [[ظلم و جور]] شده است»<ref>ر.ک: مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۱۱۹.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>
# [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: «معنی بقیة الله در [[قرآن]]، حجت‌های الهی‌اند و نام [[مهدی]]{{ع}} است که پس از پایان یافتن مهلت [[جهان]] [[ظهور]] خواهد کرد و [[دنیا]] را پر از [[عدل و داد]] می‌نماید آن‌گونه که پر از [[ظلم و جور]] شده است»<ref>ر.ک: مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۱۱۹.</ref><ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>
#از [[حضرت صادق]]{{ع}} سؤال شد: آیا می‌شود به [[قائم آل محمد]] به‌عنوان [[امیر المؤمنین]] [[سلام]] کرد؟ فرمودند: «نه این اسمی است که [[خدا]] [[امیر المؤمنین]] [[علی]]{{ع}} را به آن نامیده و قبل و بعد از او جز [[کافر]] به این نام نامیده نشود». [[راوی حدیث]] عرضه داشت: فدای شما شوم! پس به حضرتش چگونه باید [[سلام]] کرد؟ فرمودند: «باید گفت: {{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ}} آن‌گاه [[آیۀ شریفه]] را [[تلاوت]] فرمودند: {{متن قرآن|بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}»<ref>{{متن حدیث|لاَ ذَاکَ اِسْمٌ سَمَّی اَللَّهُ بِهِ أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ لَمْ یُسَمَّ بِهِ أَحَدٌ قَبْلَهُ وَ لاَ یَتَسَمَّی بِهِ بَعْدَهُ إِلاَّ کَافِرٌ سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنِ الْقَائِمِ یُسَلَّمُ عَلَیْهِ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنِینَ قَالَ لَا ذَاکَ اسْمٌ سَمَّی اللَّهُ بِهِ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ{{ع}}لَمْ یُسَمَّ بِهِ أَحَدٌ قَبْلَهُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ کَیْفَ یُسَلَّمُ عَلَیْهِ قَالَ یَقُولُونَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ ثُمَّ قَرَأَ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِین‏}}؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۴۱۱ـ۴۱۲.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخر الزمان، ص ۷۵.</ref>
#از [[حضرت صادق]]{{ع}} سؤال شد: آیا می‌شود به [[قائم آل محمد]] به‌عنوان [[امیر المؤمنین]] [[سلام]] کرد؟ فرمودند: «نه این اسمی است که [[خدا]] [[امیر المؤمنین]] [[علی]]{{ع}} را به آن نامیده و قبل و بعد از او جز [[کافر]] به این نام نامیده نشود». [[راوی حدیث]] عرضه داشت: فدای شما شوم! پس به حضرتش چگونه باید [[سلام]] کرد؟ فرمودند: «باید گفت: {{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ}} آن‌گاه [[آیۀ شریفه]] را [[تلاوت]] فرمودند: {{متن قرآن|بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}»<ref>{{متن حدیث|لاَ ذَاکَ اِسْمٌ سَمَّی اَللَّهُ بِهِ أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ لَمْ یُسَمَّ بِهِ أَحَدٌ قَبْلَهُ وَ لاَ یَتَسَمَّی بِهِ بَعْدَهُ إِلاَّ کَافِرٌ سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنِ الْقَائِمِ یُسَلَّمُ عَلَیْهِ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنِینَ قَالَ لَا ذَاکَ اسْمٌ سَمَّی اللَّهُ بِهِ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ{{ع}}لَمْ یُسَمَّ بِهِ أَحَدٌ قَبْلَهُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ کَیْفَ یُسَلَّمُ عَلَیْهِ قَالَ یَقُولُونَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ ثُمَّ قَرَأَ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِین‏}}؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۴۱۱ـ۴۱۲.</ref><ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخر الزمان، ص ۷۵.</ref>
#وقتی [[احمد بن اسحاق]] بن [[سعد]] [[اشعری]] به محضر [[امام عسکری]]{{ع}} شرفیاب شد و دربارۀ [[جانشین]] آن [[حضرت]] پرسید آن [[حضرت]] [[کودکی]] خردسال همچون قرص ماه را به او نشان داد. [[احمد بن اسحاق]] پرسید: «آیا نشانه‌‏ای هست تا قلبم [[اطمینان]] یابد؟» آن [[کودک]] زبان گشود و با زبان [[عربی]] [[فصیح]] فرمودند: «من [[بقیة اللّه]] بر [[زمین]] و [[منتقم]] از [[دشمنان]] او هستم. ای [[احمد بن اسحاق]]! بعد از دیدن این کرامت‏، نشانه‌‏ای طلب نکن»<ref>{{متن حدیث|أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ‏ فِی‏ أَرْضِهِ‏ وَ الْمُنْتَقِمُ‏ مِنْ‏ أَعْدَائِهِ‏ فَلَا تَطْلُبْ‏ أَثَراً بَعْدَ عَیْنٍ‏ یَا أَحْمَدَ بْنَ‏ إِسْحَاق‏‏‏‏‏‏}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۳۸۴، ح ۱.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ نشریۀ موعود، ش ۲۱، ص ۵۴؛  حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>
#وقتی [[احمد بن اسحاق]] بن [[سعد]] [[اشعری]] به محضر [[امام عسکری]]{{ع}} شرفیاب شد و دربارۀ [[جانشین]] آن [[حضرت]] پرسید آن [[حضرت]] [[کودکی]] خردسال همچون قرص ماه را به او نشان داد. [[احمد بن اسحاق]] پرسید: «آیا نشانه‌‏ای هست تا قلبم [[اطمینان]] یابد؟» آن [[کودک]] زبان گشود و با زبان [[عربی]] [[فصیح]] فرمودند: «من [[بقیة اللّه]] بر [[زمین]] و [[منتقم]] از [[دشمنان]] او هستم. ای [[احمد بن اسحاق]]! بعد از دیدن این کرامت‏، نشانه‌‏ای طلب نکن»<ref>{{متن حدیث|أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ‏ فِی‏ أَرْضِهِ‏ وَ الْمُنْتَقِمُ‏ مِنْ‏ أَعْدَائِهِ‏ فَلَا تَطْلُبْ‏ أَثَراً بَعْدَ عَیْنٍ‏ یَا أَحْمَدَ بْنَ‏ إِسْحَاق‏‏‏‏‏‏}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۳۸۴، ح ۱.</ref><ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ نشریۀ موعود، ش ۲۱، ص ۵۴؛  حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>
#در [[دعای ندبه]] آمده است: «کجا است آن [[بقیة اللّه]] که از [[عترت]] [[هدایت‌گر]] بیرون نیست؟»<ref>{{متن حدیث|أَیْنَ‏ بَقِیَّةُ اللَّهِ‏ الَّتِی‏ لَا تَخْلُو مِنَ‏ الْعِتْرَةِ الْهَادِیَة}}؛ سید بن طاووس، الاقبال، ص ۲۹۷.</ref>.<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ـ ۱۱۸؛ درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱.</ref>  
#در [[دعای ندبه]] آمده است: «کجا است آن [[بقیة اللّه]] که از [[عترت]] [[هدایت‌گر]] بیرون نیست؟»<ref>{{متن حدیث|أَیْنَ‏ بَقِیَّةُ اللَّهِ‏ الَّتِی‏ لَا تَخْلُو مِنَ‏ الْعِتْرَةِ الْهَادِیَة}}؛ سید بن طاووس، الاقبال، ص ۲۹۷.</ref><ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ـ ۱۱۸؛ درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱.</ref>  
#[[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: «نخستین سخن [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[پس از ظهور]] این [[آیه]] است که می‌‌فرماید: «[[بقیة اللّه]] برایتان بهتر است اگر [[ایمان]] دارید». آنگاه می‌‏فرماید: «منم [[بقیة اللّه]] و [[حجّت]] و خلیفۀ او در میان شما» در آن زمان هرکس بر آن [[حضرت]] [[سلام]] کند می‌‏گوید: {{متن حدیث|السَّلَامُ‏ عَلَیْکَ‏ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ‏ فِی‏ أَرْضِهِ}}‏‏»<ref>{{متن حدیث|أَوَّلُ مَا یَنْطِقُ بِهِ هَذِهِ الْآیَةُ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ثُمَّ یَقُولُ أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ خَلِیفَتُهُ وَ حُجَّتُهُ عَلَیْکُمْ فَلَا یُسَلِّمُ عَلَیْهِ مُسَلِّمٌ إِلَّا قَالَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص ۳۳۰، ح۱۶.</ref>.<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۴۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>
# [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: «نخستین سخن [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[پس از ظهور]] این [[آیه]] است که می‌‌فرماید: «[[بقیة اللّه]] برایتان بهتر است اگر [[ایمان]] دارید». آنگاه می‌‏فرماید: «منم [[بقیة اللّه]] و [[حجّت]] و خلیفۀ او در میان شما» در آن زمان هرکس بر آن [[حضرت]] [[سلام]] کند می‌‏گوید: {{متن حدیث|السَّلَامُ‏ عَلَیْکَ‏ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ‏ فِی‏ أَرْضِهِ}}‏‏»<ref>{{متن حدیث|أَوَّلُ مَا یَنْطِقُ بِهِ هَذِهِ الْآیَةُ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ثُمَّ یَقُولُ أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ خَلِیفَتُهُ وَ حُجَّتُهُ عَلَیْکُمْ فَلَا یُسَلِّمُ عَلَیْهِ مُسَلِّمٌ إِلَّا قَالَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص ۳۳۰، ح۱۶.</ref><ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۴۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>
#زمانی که [[حضرت مهدی]]{{ع}} به [[دنیا]] آمد جناب [[حکیمه خاتون]] دختر [[امام جواد]]{{ع}} [[حضرت مهدی]]{{ع}} را نزد [[امام حسن عسکری]]{{ع}} آورد. [[حضرت]] دست مبارکش را بر روی طفل خود کشید و فرمودند: «سخن بگوی ای [[حجة الله]]، بقیة [[انبیاء]]، [[غوث]] فقراء، [[خاتم اوصیاء]]، و [[نور]] اتقیاء و [[صاحب]] کرة بیضاء! آنگاه [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[شهادتین]] را بر زبان جاری کرد»<ref>{{متن حدیث|حُجَّةُ اللَّهِ، وَ بَقِیَّةُ الْأَنْبِیَاءِ، وَ نُورُ الْأَصْفِیَاءِ، وَ غَوْثُ الْفُقَرَاءِ، وَ خاتَمُ الْأَوْصِیاءِ، وَ نُورُ الأَتْقِیاءِ، وَ صاحِبُ الْکَرَّةِ البَیْضاءِ}}؛ احتجاج طبرسی، احتجاجات امیرالمؤمنین، ش ۱۳۷.</ref>.<ref>ر.ک: حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>
#زمانی که [[حضرت مهدی]]{{ع}} به [[دنیا]] آمد جناب [[حکیمه خاتون]] دختر [[امام جواد]]{{ع}} [[حضرت مهدی]]{{ع}} را نزد [[امام حسن عسکری]]{{ع}} آورد. [[حضرت]] دست مبارکش را بر روی طفل خود کشید و فرمودند: «سخن بگوی ای [[حجة الله]]، بقیة [[انبیاء]]، [[غوث]] فقراء، [[خاتم اوصیاء]]، و [[نور]] اتقیاء و [[صاحب]] کرة بیضاء! آنگاه [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[شهادتین]] را بر زبان جاری کرد»<ref>{{متن حدیث|حُجَّةُ اللَّهِ، وَ بَقِیَّةُ الْأَنْبِیَاءِ، وَ نُورُ الْأَصْفِیَاءِ، وَ غَوْثُ الْفُقَرَاءِ، وَ خاتَمُ الْأَوْصِیاءِ، وَ نُورُ الأَتْقِیاءِ، وَ صاحِبُ الْکَرَّةِ البَیْضاءِ}}؛ احتجاج طبرسی، احتجاجات امیرالمؤمنین، ش ۱۳۷.</ref><ref>ر.ک: حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.</ref>


=="[[بقیة اللّه]]" بودن [[امامان‏ معصوم]]{{ع}} در [[روایات]]، [[دعاها]] و [[زیارات]]==
==[[بقیة اللّه]]" بودن [[امامان‏ معصوم]]{{ع}} در [[روایات]]، [[دعاها]] و [[زیارات]]==
*در [[روایات]]، [[دعاها]] و [[زیارات]]، [[امامان‏ معصوم]]{{ع}} نیز به عنوان "[[بقیة اللّه]]" توصیف شده‏‌اند از جمله:
*در [[روایات]]، [[دعاها]] و [[زیارات]]، [[امامان‏ معصوم]]{{ع}} نیز به عنوان "[[بقیة اللّه]]" توصیف شده‏‌اند از جمله:
#به [[دستور]] [[هشام بن عبدالملک]]، [[امام باقر]]{{ع}} را به [[شام]] بردند. هنگام بازگشت به [[مدینه]] [[هشام بن عبدالملک|هشام]] [[فرمان]] داد بازارها را بر روی آن [[حضرت]] و همراهانش ببندند و آنان را از [[خوراک]] و [[آشامیدنی]] [[محروم]] سازند وقتی به [[شهر مدینه]] رسیدند، [[مردم]] در [[شهر]] را بر رویشان بستند و [[اصحاب]] آن [[حضرت]] به سبب کمبود [[آب]] و [[غذا]] به زحمت افتادند و به آن بزرگوار [[شکایت]] بردند. [[امام باقر]]{{ع}} بالای کوهی مشرف به [[شهر]] رفت و با صدای بلند فرمودند: «ای اهل شهری که مردمانش ستمگرند! به [[خداوند سبحانه و تعالی]] [[سوگند]]! من [[بقیة اللّه]] هستم. [[خداوند سبحانه و تعالی]] فرمود: «[[بقیة اللّه]] برایتان بهتر است اگر [[ایمان]] دارید»<ref>{{متن حدیث|یَا أَهْلَ الْمَدِینَةِ الظَّالِمِ أَهْلُها أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ یَقُولُ اللَّهُ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۴۷۱، ح ۵.</ref>.<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.</ref>
#به [[دستور]] [[هشام بن عبدالملک]]، [[امام باقر]]{{ع}} را به [[شام]] بردند. هنگام بازگشت به [[مدینه]] [[هشام بن عبدالملک|هشام]] [[فرمان]] داد بازارها را بر روی آن [[حضرت]] و همراهانش ببندند و آنان را از [[خوراک]] و [[آشامیدنی]] [[محروم]] سازند وقتی به [[شهر مدینه]] رسیدند، [[مردم]] در [[شهر]] را بر رویشان بستند و [[اصحاب]] آن [[حضرت]] به سبب کمبود [[آب]] و [[غذا]] به زحمت افتادند و به آن بزرگوار [[شکایت]] بردند. [[امام باقر]]{{ع}} بالای کوهی مشرف به [[شهر]] رفت و با صدای بلند فرمودند: «ای اهل شهری که مردمانش ستمگرند! به [[خداوند سبحانه و تعالی]] [[سوگند]]! من [[بقیة اللّه]] هستم. [[خداوند سبحانه و تعالی]] فرمود: «[[بقیة اللّه]] برایتان بهتر است اگر [[ایمان]] دارید»<ref>{{متن حدیث|یَا أَهْلَ الْمَدِینَةِ الظَّالِمِ أَهْلُها أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ یَقُولُ اللَّهُ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۴۷۱، ح ۵.</ref><ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.</ref>
#در [[زیارت جامعۀ کبیره]] آمده است: «[[سلام بر امامان]] که... [[بقیة اللّه]] هستند..».<ref>{{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَی الْأَئِمَّة... وَ بَقِیَّةِ اللَّهِ...}}؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۶۰۹.</ref>.<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.</ref>
#در [[زیارت جامعۀ کبیره]] آمده است: «[[سلام بر امامان]] که... [[بقیة اللّه]] هستند..».<ref>{{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَی الْأَئِمَّة... وَ بَقِیَّةِ اللَّهِ...}}؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۶۰۹.</ref><ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.</ref>
#نجمه [[مادر]] گرامی [[حضرت رضا]]{{ع}} فرمودند: چون فرزندم به [[دنیا]] آمد، پسر را در پارچه سفیدی پیچیده به دست [[پدر]] دادم در گوش راستش [[اذان]] و در گوش چپش اقامه گفتند و کامش را با [[آب]] [[فرات]] برداشته به من برگرداندند و فرمودند: «بگیر او را بدرستی که او [[بقیه الله]] عزّ و جلّ‌ است در [[زمین]]»<ref>{{متن حدیث|خُذِیهِ فَإِنَّهُ بَقِیَّةُ اللَّهِ تَعَالَی فِی أَرْضِه}}؛ ‏عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۲۰.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.</ref>
#نجمه [[مادر]] گرامی [[حضرت رضا]]{{ع}} فرمودند: چون فرزندم به [[دنیا]] آمد، پسر را در پارچه سفیدی پیچیده به دست [[پدر]] دادم در گوش راستش [[اذان]] و در گوش چپش اقامه گفتند و کامش را با [[آب]] [[فرات]] برداشته به من برگرداندند و فرمودند: «بگیر او را بدرستی که او [[بقیه الله]] عزّ و جلّ‌ است در [[زمین]]»<ref>{{متن حدیث|خُذِیهِ فَإِنَّهُ بَقِیَّةُ اللَّهِ تَعَالَی فِی أَرْضِه}}؛ ‏عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۲۰.</ref><ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
{{مدخل وابسته}}
*[[آخر الزمان]]
* [[آخر الزمان]]
*[[آدینه]] ([[جمعه]])
* [[آدینه]] ([[جمعه]])
*[[آستانه عسکریین]]
* [[آستانه عسکریین]]
*[[آستانه قیامت]]
* [[آستانه قیامت]]
*[[آفتاب پشت ابر]] ([[خورشید پشت ابر]])
* [[آفتاب پشت ابر]] ([[خورشید پشت ابر]])
*[[آینده پژوهی]]
* [[آینده پژوهی]]
*[[آیین جدید دین در عصر ظهور]]
* [[آیین جدید دین در عصر ظهور]]
*[[اَبدال]]
* [[اَبدال]]
*[[ابوالادیان]]
* [[ابوالادیان]]
*[[ابوصالح]]
* [[ابوصالح]]
*[[ابوالقاسم (امام مهدی)]]
* [[ابوالقاسم (امام مهدی)]]
*[[اثناعشریه]]
* [[اثناعشریه]]
*[[احمد (امام مهدی)]]
* [[احمد (امام مهدی)]]
*[[احمد بن اسحاق قمی]]
* [[احمد بن اسحاق قمی]]
*[[احمد بن هلال کرخی]]
* [[احمد بن هلال کرخی]]
*[[احمدیه]] ([[قادیانیه]])
* [[احمدیه]] ([[قادیانیه]])
*[[اخیار]]
* [[اخیار]]
*[[ادله رجعت]]
* [[ادله رجعت]]
*[[اسماعیلیه]]
* [[اسماعیلیه]]
*[[أشراط الساعه]]
* [[أشراط الساعه]]
*[[اصحاب قائم]] ([[یاران امام مهدی]]){{ع}}
* [[اصحاب قائم]] ([[یاران امام مهدی]]){{ع}}
*[[اصحاب کهف]]
* [[اصحاب کهف]]
*[[اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور]] ([[مسجد سهله]])
* [[اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور]] ([[مسجد سهله]])
*[[القاب امام مهدی]]{{ع}}
* [[القاب امام مهدی]]{{ع}}
*[[امامت امام مهدی]]{{ع}}
* [[امامت امام مهدی]]{{ع}}
*[[امامت و مهدویت]]
* [[امامت و مهدویت]]
*[[امام حسن عسکری]]
* [[امام حسن عسکری]]
*[[امام زمان]] ([[صاحب الزمان]])
* [[امام زمان]] ([[صاحب الزمان]])
*[[امام شناسی]] ([[مرگ جاهلی]])
* [[امام شناسی]] ([[مرگ جاهلی]])
*[[امام مهدی از ولادت تا ظهور]]
* [[امام مهدی از ولادت تا ظهور]]
*[[امامیه]]
* [[امامیه]]
*[[امدادهای غیبی]]
* [[امدادهای غیبی]]
*[[امکان رجعت رجعت]]
* [[امکان رجعت رجعت]]
*[[امنیت حکومت جهانی]]
* [[امنیت حکومت جهانی]]
*[[انتظار فرج]]
* [[انتظار فرج]]
*[[انتقام]]
* [[انتقام]]
*[[انجمن حجتیه]]
* [[انجمن حجتیه]]
*[[انطاکیه]]
* [[انطاکیه]]
*[[اوتاد]]
* [[اوتاد]]
*[[اهل سنت و امام مهدی موعود]]
* [[اهل سنت و امام مهدی موعود]]
*[[اهل سنّت و ولادت امام مهدی{{ع}}]]
* [[اهل سنّت و ولادت امام مهدی{{ع}}]]
*[[اهل کتاب در عصر ظهور]]
* [[اهل کتاب در عصر ظهور]]
*[[ایام الله]]
* [[ایام الله]]
*[[ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم]]
* [[ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم]]
*[[باب]] ([[علی محمد شیرازی]])
* [[باب]] ([[علی محمد شیرازی]])
*[[بابیه باب]]
* [[بابیه باب]]
*[[باران های پیاپی]]
* [[باران های پیاپی]]
*[[باقریه]]
* [[باقریه]]
*[[البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان]]
* [[البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان]]
*[[بعثت امام مهدی]]
* [[بعثت امام مهدی]]
*[[بلالی محمد بن علی بن بلال]]
* [[بلالی محمد بن علی بن بلال]]
*[[بلالیه]]
* [[بلالیه]]
*[[بهائیت]]
* [[بهائیت]]
*[[البیان فی اخبار صاحب الزمان]]
* [[البیان فی اخبار صاحب الزمان]]
*[[بیت الحمد]]
* [[بیت الحمد]]
*[[بیت المقدس]]
* [[بیت المقدس]]
*[[بیدا خسف به بیدا]]
* [[بیدا خسف به بیدا]]
*[[بیعت امام مهدی]]
* [[بیعت امام مهدی]]
*[[بیعت نامه امام مهدی]]
* [[بیعت نامه امام مهدی]]
*[[البیعه لله]]
* [[البیعه لله]]
*[[پایان تاریخ آخرالزمان]]
* [[پایان تاریخ آخرالزمان]]
*[[پدر امام مهدی امام حسن عسکری]]
* [[پدر امام مهدی امام حسن عسکری]]
*[[پدر امام مهدی و اهل سنّت]]
* [[پدر امام مهدی و اهل سنّت]]
*[[پرچم امام مهدی ]]
* [[پرچم امام مهدی]]
*[[پرچم های سیاه]]
* [[پرچم های سیاه]]
*[[پیراهن امام مهدی]]
* [[پیراهن امام مهدی]]
*[[تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم]]
* [[تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم]]
*[[تاریخ عصر غیبت]]
* [[تاریخ عصر غیبت]]
*[[تاریخ غیبت کبرا]]
* [[تاریخ غیبت کبرا]]
*[[تشرف ملاقات با امام مهدی]]
* [[تشرف ملاقات با امام مهدی]]
*[[تکذیب وقت گزاران وقت ظهور]]
* [[تکذیب وقت گزاران وقت ظهور]]
*[[تَناثُرُ النُّجُوم]]
* [[تَناثُرُ النُّجُوم]]
*[[توقیع]]
* [[توقیع]]
*[[جبرئیل]]
* [[جبرئیل]]
*[[جده]]
* [[جده]]
*[[جزیره خضرا]]
* [[جزیره خضرا]]
*[[جزیره خضرا در ترازوی نقد]]
* [[جزیره خضرا در ترازوی نقد]]
*[[جعفر کذاب]]
* [[جعفر کذاب]]
*[[جمعه]]
* [[جمعه]]
*[[جنگ افزارهای امام مهدی سلاح امام مهدی]]
* [[جنگ افزارهای امام مهدی سلاح امام مهدی]]
*[[حجت]]
* [[حجت]]
*[[حجر الاسود]]
* [[حجر الاسود]]
*[[حدیث غدیر]]
* [[حدیث غدیر]]
*[[حدیث لوح حضرت زهرا لوح حضرت زهرا]]
* [[حدیث لوح حضرت زهرا لوح حضرت زهرا]]
*[[حدیث معراج]]
* [[حدیث معراج]]
*[[حِرْز امام مهدی ]]
* [[حِرْز امام مهدی]]
*[[حرمت نام بردن امام مهدی]]
* [[حرمت نام بردن امام مهدی]]
*[[حسن شریعی]]
* [[حسن شریعی]]
*[[حسین بن روح نوبختی]]
* [[حسین بن روح نوبختی]]
*[[حسین بن منصور حلاج]]
* [[حسین بن منصور حلاج]]
*[[حکومت جهانی]]
* [[حکومت جهانی]]
*[[حکومت صالحان]]
* [[حکومت صالحان]]
*[[حکومت مستضعفان]]
* [[حکومت مستضعفان]]
*[[حکیمه خاتون]]
* [[حکیمه خاتون]]
*[[حیرت]]
* [[حیرت]]
*[[خاتم الاوصیاء]]
* [[خاتم الاوصیاء]]
*[[خراسانی]] ([[خروج خراسانی]])
* [[خراسانی]] ([[خروج خراسانی]])
*[[خردسال ترین پیشوای معصوم]] ([[امامت امام مهدی]])
* [[خردسال ترین پیشوای معصوم]] ([[امامت امام مهدی]])
*[[خروج خراسانی]]
* [[خروج خراسانی]]
*[[خروج دابة الاَرض]]
* [[خروج دابة الاَرض]]
*[[خروج دجال]]
* [[خروج دجال]]
*[[خروج سفیانی]]
* [[خروج سفیانی]]
*[[خروج سید حسنی]]
* [[خروج سید حسنی]]
*[[خروج شعیب بن صالح]]
* [[خروج شعیب بن صالح]]
*[[خروج شیصبانی]]
* [[خروج شیصبانی]]
*[[خروج عوف سلمی]]
* [[خروج عوف سلمی]]
*[[خروج امام مهدی]] ([[قیام امام مهدی]])
* [[خروج امام مهدی]] ([[قیام امام مهدی]])
*[[خروج یأجوج]] ([[یأجوج و مأجوج]])
* [[خروج یأجوج]] ([[یأجوج و مأجوج]])
*[[خروج یمانی]]
* [[خروج یمانی]]
*[[خسف به بیداء]]
* [[خسف به بیداء]]
*[[خسوف و کسوف غیرعادی]]
* [[خسوف و کسوف غیرعادی]]
*[[خضر]]
* [[خضر]]
*[[خلافت موعود]]
* [[خلافت موعود]]
*[[خورشید پشت ابر]]
* [[خورشید پشت ابر]]
*[[خطبه قیام]]
* [[خطبه قیام]]
*[[خورشید مغرب]]
* [[خورشید مغرب]]
*[[خیمه]]
* [[خیمه]]
*[[دابه الارض]] ([[خروج دابه الارض]])
* [[دابه الارض]] ([[خروج دابه الارض]])
*[[دادگستر جهان]]
* [[دادگستر جهان]]
*[[دانشمندان عامه و امام مهدی موعود]]
* [[دانشمندان عامه و امام مهدی موعود]]
*[[دجال خروج دجال]]
* [[دجال خروج دجال]]
*[[در انتظار ققنوس]]
* [[در انتظار ققنوس]]
*[[در فجر ساحل]]
* [[در فجر ساحل]]
*[[دست بر سر گذاشتن]]
* [[دست بر سر گذاشتن]]
*[[دعای افتتاح]]
* [[دعای افتتاح]]
*[[دعای عهد]]
* [[دعای عهد]]
*[[دعای ندبه]]
* [[دعای ندبه]]
*[[دعای سمات]]
* [[دعای سمات]]
*[[دوازده امامی]] ([[اثناعشریه]])
* [[دوازده امامی]] ([[اثناعشریه]])
*[[دولت کریمه]] ([[حکومت جهانی]])
* [[دولت کریمه]] ([[حکومت جهانی]])
*[[دین در آخرالزمان آخرالزمان]]
* [[دین در آخرالزمان آخرالزمان]]
*[[دین عصر ظهور]]
* [[دین عصر ظهور]]
*[[ذی طوی]]
* [[ذی طوی]]
*[[رایات سود]] ([[پرچم های سیاه]])
* [[رایات سود]] ([[پرچم های سیاه]])
*[[رحلت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
* [[رحلت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
*[[رجعت]]
* [[رجعت]]
*[[رجعت کنندگان]]
* [[رجعت کنندگان]]
*[[رکن و مقام]]
* [[رکن و مقام]]
*[[رؤیت امام مهدی]] ([[ملاقات امام مهدی]])
* [[رؤیت امام مهدی]] ([[ملاقات امام مهدی]])
*[[زبور داود]]
* [[زبور داود]]
*[[زمینه سازان ظهور]]
* [[زمینه سازان ظهور]]
*[[زنان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
* [[زنان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[زنان و قیام امام مهدی]] ([[یاران امام مهدی]])
* [[زنان و قیام امام مهدی]] ([[یاران امام مهدی]])
*[[زندگی آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
* [[زندگی آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[زیارت آل یس]]
* [[زیارت آل یس]]
*[[زیارت ناحیه مقدسه]]
* [[زیارت ناحیه مقدسه]]
*[[زیارت رجبیه]]
* [[زیارت رجبیه]]
*[[زیدیه]]
* [[زیدیه]]
*[[سازمان وکالت]]
* [[سازمان وکالت]]
*[[سامرا]]
* [[سامرا]]
*[[سرداب سامرا]]
* [[سرداب سامرا]]
*[[سلاح امام مهدی]]
* [[سلاح امام مهدی]]
*[[سفیانی]] ([[خروج سفیانی]])
* [[سفیانی]] ([[خروج سفیانی]])
*[[سید حسنی]] ([[خروج سید حسنی]])
* [[سید حسنی]] ([[خروج سید حسنی]])
*[[سیره حکومتی امام مهدی]]
* [[سیره حکومتی امام مهدی]]
*[[سیصد و سیزده]]
* [[سیصد و سیزده]]
*[[شاهدان ولادت امام مهدی]]
* [[شاهدان ولادت امام مهدی]]
*[[شرایط ظهور]]
* [[شرایط ظهور]]
*[[شرید]]
* [[شرید]]
*[[شریعیه]]
* [[شریعیه]]
*[[شعبان]]
* [[شعبان]]
*[[شعیب بن صالح]] ([[خروج شعیب ]])
* [[شعیب بن صالح]] ([[خروج شعیب]])
*[[شلمغانیه]]
* [[شلمغانیه]]
*[[شمائل امام مهدی]]
* [[شمائل امام مهدی]]
*[[شمشیر سلاح امام مهدی]]
* [[شمشیر سلاح امام مهدی]]
*[[شهادت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
* [[شهادت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
*[[شیخیه]]
* [[شیخیه]]
*[[شیطان]] ([[کشته شدن شیطان]])
* [[شیطان]] ([[کشته شدن شیطان]])
*[[شیصبانی]] ([[خروج شیصبانی]])
* [[شیصبانی]] ([[خروج شیصبانی]])
*[[شیعه]]
* [[شیعه]]
*[[صاحب الامر]]
* [[صاحب الامر]]
*[[صاحب الدار]]
* [[صاحب الدار]]
*[[صاحب الزمان]]
* [[صاحب الزمان]]
*[[صاحب السیف]]
* [[صاحب السیف]]
*[[صاحب الغیبه]]
* [[صاحب الغیبه]]
*[[صاید بن صید]] ([[خروج دجال]])
* [[صاید بن صید]] ([[خروج دجال]])
*[[صقیل]] ([[مادر امام مهدی]])
* [[صقیل]] ([[مادر امام مهدی]])
*[[صیحه آسمانی]] ([[ندای آسمانی]])
* [[صیحه آسمانی]] ([[ندای آسمانی]])
*[[طالقان]]
* [[طالقان]]
*[[طرید]]
* [[طرید]]
*[[طلوع خورشید از مغرب]]
* [[طلوع خورشید از مغرب]]
*[[طویل العمر]]
* [[طویل العمر]]
*[[طی الارض]]
* [[طی الارض]]
*[[طیبه]]
* [[طیبه]]
*[[ظهور]]
* [[ظهور]]
*[[عاشورا]]
* [[عاشورا]]
*[[عبرتایی]] ([[احمد بن هلال]])
* [[عبرتایی]] ([[احمد بن هلال]])
*[[عثمان بن سعید عمری]]
* [[عثمان بن سعید عمری]]
*[[عدد یاران امام مهدی]] ([[سیصد و سیزده]])
* [[عدد یاران امام مهدی]] ([[سیصد و سیزده]])
*[[عدل و قسط حکومت جهانی]]
* [[عدل و قسط حکومت جهانی]]
*[[العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی]]
* [[العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی]]
*[[عسکریه]]
* [[عسکریه]]
*[[عصائب]]
* [[عصائب]]
*[[عصر زندگی]]
* [[عصر زندگی]]
*[[عقد الدرر فی اخبار المنتظر]]
* [[عقد الدرر فی اخبار المنتظر]]
*[[علایم ظهور]] ([[نشانه های ظهور]])
* [[علایم ظهور]] ([[نشانه های ظهور]])
*[[علائم قیامت اشراط الساعه]]
* [[علائم قیامت اشراط الساعه]]
*[[علی بن محمد سمری]]
* [[علی بن محمد سمری]]
*[[غار انطاکیه]] ([[انطاکیه]])
* [[غار انطاکیه]] ([[انطاکیه]])
*غایب ([[امام غایب]])
*غایب ([[امام غایب]])
*[[غریم]]
* [[غریم]]
*[[غلام]]
* [[غلام]]
*[[غیبت]] ([[پنهان شدن]])
* [[غیبت]] ([[پنهان شدن]])
*[[الغیبه]]
* [[الغیبه]]
*[[غیبت صغرا]]
* [[غیبت صغرا]]
*[[غیبت کبرا]]
* [[غیبت کبرا]]
*[[فترت]]
* [[فترت]]
*[[فرید]]
* [[فرید]]
*[[فرجام امام مهدی]]
* [[فرجام امام مهدی]]
*[[فرجام شناسی]] ([[آینده پژوهی]])
* [[فرجام شناسی]] ([[آینده پژوهی]])
*[[فضیلت انتظار فرج]] ([[انتظار فرج ]])
* [[فضیلت انتظار فرج]] ([[انتظار فرج]])
*[[فضیلت منتظران]] ([[منتظر]])
* [[فضیلت منتظران]] ([[منتظر]])
*[[فلسفه رجعت]] ([[رجعت]])
* [[فلسفه رجعت]] ([[رجعت]])
*[[فلسفه غیبت صغرا]] ([[غیبت صغرا]])
* [[فلسفه غیبت صغرا]] ([[غیبت صغرا]])
*[[فلسفه غیبت]] ([[غیبت امام مهدی]])
* [[فلسفه غیبت]] ([[غیبت امام مهدی]])
*[[فواید امام غایب]]
* [[فواید امام غایب]]
*[[فوتوریسم]]
* [[فوتوریسم]]
*[[قائم]]
* [[قائم]]
*[[قادیانیه]]
* [[قادیانیه]]
*[[قتل نفس زَکیّه]]
* [[قتل نفس زَکیّه]]
*[[قم]]
* [[قم]]
*[[قیامت صغرا]] ([[رجعت]])
* [[قیامت صغرا]] ([[رجعت]])
*[[قیام های پیش از ظهور]]
* [[قیام های پیش از ظهور]]
*[[کتاب الغیبه للحجه]]
* [[کتاب الغیبه للحجه]]
*[[کشته شدن شیطان]]
* [[کشته شدن شیطان]]
*[[کمال الدین و تمام النعمه]]
* [[کمال الدین و تمام النعمه]]
*[[کوفه]]
* [[کوفه]]
*[[کنیه امام مهدی]] ([[ابوالقاسم]])
* [[کنیه امام مهدی]] ([[ابوالقاسم]])
*[[کوه رَضْوی]]
* [[کوه رَضْوی]]
*[[کیسانیه]]
* [[کیسانیه]]
*[[لباس امام مهدی]] ([[پیراهن امام مهدی]])
* [[لباس امام مهدی]] ([[پیراهن امام مهدی]])
*[[لوح حضرت زهرا]]
* [[لوح حضرت زهرا]]
*[[مادر امام مهدی]]
* [[مادر امام مهدی]]
*[[متامام مهدی]] ([[مدعیان مهدویت]])
* [[متامام مهدی]] ([[مدعیان مهدویت]])
*[[مثلث برمودا]] ([[جزیره خضرا]])
* [[مثلث برمودا]] ([[جزیره خضرا]])
*[[محدَّث]]
* [[محدَّث]]
*[[محل بیعت امام مهدی]] ([[رکن و مقام]])
* [[محل بیعت امام مهدی]] ([[رکن و مقام]])
*[[محل ظهور امام مهدی]] ([[مسجد الحرام]])
* [[محل ظهور امام مهدی]] ([[مسجد الحرام]])
*[[محل قتل نفس زکیه رکن و مقام]]
* [[محل قتل نفس زکیه رکن و مقام]]
*[[محمد]]
* [[محمد]]
*[[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]
* [[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]
*[[محمد بن علی بن هلال]]
* [[محمد بن علی بن هلال]]
*[[محمد بن علی شلمغانی]]
* [[محمد بن علی شلمغانی]]
*[[محمد بن نصیر نمیری]]
* [[محمد بن نصیر نمیری]]
*[[محمدیه]]
* [[محمدیه]]
*[[مدعیان بابیت]]
* [[مدعیان بابیت]]
*[[مدعیان مهدویت]]
* [[مدعیان مهدویت]]
*[[مرجع تقلید]]
* [[مرجع تقلید]]
*[[مردان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
* [[مردان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[مرکز حکومت امام مهدی]] ([[مسجد کوفه]])
* [[مرکز حکومت امام مهدی]] ([[مسجد کوفه]])
*[[مرگ جاهلی]]
* [[مرگ جاهلی]]
*[[مرگ سرخ]]
* [[مرگ سرخ]]
*[[مرگ سفید]]
* [[مرگ سفید]]
*[[مستضعف]]
* [[مستضعف]]
*[[مسجد جمکران]]
* [[مسجد جمکران]]
*[[مسجد الحرام]]
* [[مسجد الحرام]]
*[[مسجد سهله]]
* [[مسجد سهله]]
*[[مسجد صاحب الزمان]] ([[مسجد جمکران]])
* [[مسجد صاحب الزمان]] ([[مسجد جمکران]])
*[[مسجد کوفه]]
* [[مسجد کوفه]]
*[[مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور]] ([[مسجد کوفه]])
* [[مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور]] ([[مسجد کوفه]])
* [[مضطر]]
* [[مضطر]]
*[[معجم احادیث الامام الامام مهدی ]]
* [[معجم احادیث الامام الامام مهدی]]
*[[معمرین]]
* [[معمرین]]
*[[مغیریه]]
* [[مغیریه]]
*[[مقتدای مسیح]]
* [[مقتدای مسیح]]
*[[مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم]]
* [[مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم]]
*[[ملاحم و فتن]]
* [[ملاحم و فتن]]
*[[ملاقات با امام مهدی]]
* [[ملاقات با امام مهدی]]
*[[ملیکه مادر امام مهدی]]
* [[ملیکه مادر امام مهدی]]
*[[منتخب الاثر]]
* [[منتخب الاثر]]
*[[منتظِر]]
* [[منتظِر]]
*[[منتَظَر]]
* [[منتَظَر]]
*[[منتقم]]
* [[منتقم]]
*[[منصور]]
* [[منصور]]
*[[موتور]]
* [[موتور]]
*[[موسویه]]
* [[موسویه]]
*[[موعود مسیحیت]]
* [[موعود مسیحیت]]
*[[موعود یهود]]
* [[موعود یهود]]
*[[امام مهدی]]
* [[امام مهدی]]
*[[امام مهدی سودانی]]
* [[امام مهدی سودانی]]
*[[امام مهدی موعود]]
* [[امام مهدی موعود]]
*[[مهدویت]]
* [[مهدویت]]
*[[ممهدون]] ([[زمینه سازان ظهور]])
* [[ممهدون]] ([[زمینه سازان ظهور]])
*[[مهدویت پژوهی]] ([[آینده پژوهی]])
* [[مهدویت پژوهی]] ([[آینده پژوهی]])
*[[امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی]]
* [[امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی]]
*[[امام مهدیه]]
* [[امام مهدیه]]
*[[میراث دار پیامبران]]
* [[میراث دار پیامبران]]
*[[ناحیه مقدسه]]
* [[ناحیه مقدسه]]
*[[نام های حضرت محمد]] ([[احمد]])
* [[نام های حضرت محمد]] ([[احمد]])
*[[ناووسیه]]
* [[ناووسیه]]
*[[نجبا]]
* [[نجبا]]
*[[ندای آسمانی]]
* [[ندای آسمانی]]
*[[نرگس]] ([[مادر امام مهدی]])
* [[نرگس]] ([[مادر امام مهدی]])
*[[نزول عیسی]]
* [[نزول عیسی]]
*[[نشانه های آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]]
* [[نشانه های آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]]
*[[نشانه های ظهور]]
* [[نشانه های ظهور]]
*[[نفس زکیه]]
* [[نفس زکیه]]
*[[نماز امام زمان]]
* [[نماز امام زمان]]
*[[نواب خاص]]
* [[نواب خاص]]
*[[نیابت خاص]]
* [[نیابت خاص]]
*[[نیابت عام]]
* [[نیابت عام]]
*[[نیمه شعبان]]
* [[نیمه شعبان]]
*[[وقاتون]] ([[وقت ظهور]])
* [[وقاتون]] ([[وقت ظهور]])
*[[وقت ظهور]]
* [[وقت ظهور]]
*[[وقت معلوم]]
* [[وقت معلوم]]
*[[وکلای امام مهدی]]
* [[وکلای امام مهدی]]
*[[ولادت امام مهدی]]
* [[ولادت امام مهدی]]
*[[ولایت فقیه]]
* [[ولایت فقیه]]
*[[ولی فقیه]]
* [[ولی فقیه]]
*[[همسر و فرزند امام مهدی]]
* [[همسر و فرزند امام مهدی]]
*[[هیبت امام مهدی]]
* [[هیبت امام مهدی]]
*[[یأجوج و مأجوج]]
* [[یأجوج و مأجوج]]
*[[یاران امام مهدی]]
* [[یاران امام مهدی]]
*[[یالثارات الحسین]]
* [[یالثارات الحسین]]
{{پایان مدخل وابسته}}
{{پایان مدخل وابسته}}


نسخهٔ ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۳:۰۹

بقیة الله از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: بقیة الله در قرآن - بقیة الله در حدیث - بقیة الله در نهج البلاغه - بقیة الله در معارف دعا و زیارات - بقیة الله در معارف مهدویت - بقیة الله در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبط

بقیة الله از القاب امام زمان(ع)

  • واژۀ بَقِیَّةَ اللَّهِ، یعنی باز‌ماندۀ خدا، آنچه خدا آن را باقی نگه می‌‌دارد. این کلمه یکی از لقب‌‌های امام زمان(ع) است به خاطر آنکه خداوند او را از امامان و اهل بیت پیامبر باقی نگه داشته تا روزی ظهور کند و جهان را پر از عدل و داد کند[۱].
  • عبارت "بقیة الله" هم در قرآن مجید و هم در روایات آمده است و در قرآن فقط یک‌‌‌بار در داستان حضرت شعیب(ع) ذکر شده است؛ یعنی، آنجا که وی قوم خود را از کم‌‌فروشی نهی کرده و فرمودند: ﴿بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ﴾[۲] در این آیه هرچند مخاطب قوم شعیب هستند و منظور از "بقیه الله"، سود و سرمایۀ حلال و یا پاداش الهی است ولی هر موجود نا‌‌فع که از طرف خداوند برای بشر باقی مانده و مایۀ‌ خیر و سعادت او گردد "بقیة الله" محسوب می‌شود از این‌‌رو تمام پیامبران و پیشوایان بزرگ "بقیة الله" هستند، تمام رهبران راستین که پس از مبارزه با یک دشمن سرسخت برای یک قوم و ملت باقی می‌‌مانند از این نظر "بقیة الله" هستند، سر‌‌با‌زانی که پس از پیروزی از جنگ بازمی‌‏گردند آنان نیز بقیة اللّه هستند. از آنجایی که مهدی موعود(ع) آخرین پیشوا و بزرگ‌‌ترین رهبر انقلابی پس از قیام پیامبر اسلام(ص) است یکی از روشن‌‌ترین مصادیق "بقیة الله" است و او از دیگران به این لقب شایسته‌تر است به خصوص که تنها باقی مانده بعد از پیامبر(ص) و امامان(ع) است[۳] و به حدّی این لقب با آن سرور ارتباط‍‌ پیدا نموده که به صورت لقب اختصاصی حضرتش درآمده است به ‌طوری که تا بقیة الله گفته می‌شود جز آن بقیة الله منتظر به نظر نمی‌آید؛ شاید سرّ مطلب این باشد که این بقیة الله، بقیۀ تمام بقیة الله‌‌ها‌‌ست و پس از او دیگر بقیة اللهی نیست. هرکدام از حجج الهیه که از آغاز عالم آمدند گرچه بقیة الله بودند و خدا آنها را برای هدایت خلق باقی و بجا گذارده بود بعد از هریک دیگری می‌آمد و اگر بقیة اللهی از دنیا می‌رفت بقیة اللهی دیگر به جا می‌ماند و این رشته باقی بود ولی آن وجود مقدّس بقیه‌‌ای است که پس از او دیگر بقیه‌ای نیست و با آمدن او دیگر بقیه‌ای باقی نمانده است که بیاید[۴].

بقیة الله بودن امام مهدی(ع) در روایات

  1. امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «معنی بقیة الله در قرآن، حجت‌های الهی‌اند و نام مهدی(ع) است که پس از پایان یافتن مهلت جهان ظهور خواهد کرد و دنیا را پر از عدل و داد می‌نماید آن‌گونه که پر از ظلم و جور شده است»[۶][۷]
  2. از حضرت صادق(ع) سؤال شد: آیا می‌شود به قائم آل محمد به‌عنوان امیر المؤمنین سلام کرد؟ فرمودند: «نه این اسمی است که خدا امیر المؤمنین علی(ع) را به آن نامیده و قبل و بعد از او جز کافر به این نام نامیده نشود». راوی حدیث عرضه داشت: فدای شما شوم! پس به حضرتش چگونه باید سلام کرد؟ فرمودند: «باید گفت: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ» آن‌گاه آیۀ شریفه را تلاوت فرمودند: ﴿بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ﴾»[۸][۹]
  3. وقتی احمد بن اسحاق بن سعد اشعری به محضر امام عسکری(ع) شرفیاب شد و دربارۀ جانشین آن حضرت پرسید آن حضرت کودکی خردسال همچون قرص ماه را به او نشان داد. احمد بن اسحاق پرسید: «آیا نشانه‌‏ای هست تا قلبم اطمینان یابد؟» آن کودک زبان گشود و با زبان عربی فصیح فرمودند: «من بقیة اللّه بر زمین و منتقم از دشمنان او هستم. ای احمد بن اسحاق! بعد از دیدن این کرامت‏، نشانه‌‏ای طلب نکن»[۱۰][۱۱]
  4. در دعای ندبه آمده است: «کجا است آن بقیة اللّه که از عترت هدایت‌گر بیرون نیست؟»[۱۲][۱۳]
  5. امام باقر(ع) فرمودند: «نخستین سخن حضرت مهدی(ع) پس از ظهور این آیه است که می‌‌فرماید: «بقیة اللّه برایتان بهتر است اگر ایمان دارید». آنگاه می‌‏فرماید: «منم بقیة اللّه و حجّت و خلیفۀ او در میان شما» در آن زمان هرکس بر آن حضرت سلام کند می‌‏گوید: «السَّلَامُ‏ عَلَیْکَ‏ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ‏ فِی‏ أَرْضِهِ»‏‏»[۱۴][۱۵]
  6. زمانی که حضرت مهدی(ع) به دنیا آمد جناب حکیمه خاتون دختر امام جواد(ع) حضرت مهدی(ع) را نزد امام حسن عسکری(ع) آورد. حضرت دست مبارکش را بر روی طفل خود کشید و فرمودند: «سخن بگوی ای حجة الله، بقیة انبیاء، غوث فقراء، خاتم اوصیاء، و نور اتقیاء و صاحب کرة بیضاء! آنگاه حضرت مهدی(ع) شهادتین را بر زبان جاری کرد»[۱۶][۱۷]

بقیة اللّه" بودن امامان‏ معصوم(ع) در روایات، دعاها و زیارات

  1. به دستور هشام بن عبدالملک، امام باقر(ع) را به شام بردند. هنگام بازگشت به مدینه هشام فرمان داد بازارها را بر روی آن حضرت و همراهانش ببندند و آنان را از خوراک و آشامیدنی محروم سازند وقتی به شهر مدینه رسیدند، مردم در شهر را بر رویشان بستند و اصحاب آن حضرت به سبب کمبود آب و غذا به زحمت افتادند و به آن بزرگوار شکایت بردند. امام باقر(ع) بالای کوهی مشرف به شهر رفت و با صدای بلند فرمودند: «ای اهل شهری که مردمانش ستمگرند! به خداوند سبحانه و تعالی سوگند! من بقیة اللّه هستم. خداوند سبحانه و تعالی فرمود: «بقیة اللّه برایتان بهتر است اگر ایمان دارید»[۱۸][۱۹]
  2. در زیارت جامعۀ کبیره آمده است: «سلام بر امامان که... بقیة اللّه هستند..».[۲۰][۲۱]
  3. نجمه مادر گرامی حضرت رضا(ع) فرمودند: چون فرزندم به دنیا آمد، پسر را در پارچه سفیدی پیچیده به دست پدر دادم در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه گفتند و کامش را با آب فرات برداشته به من برگرداندند و فرمودند: «بگیر او را بدرستی که او بقیه الله عزّ و جلّ‌ است در زمین»[۲۲][۲۳]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۴۱.
  2. ↑ «برنهاده خداوند برای شما بهتر است اگر مؤمن باشید و من بر شما نگهبان نیستم» سوره هود، آیه ۸۶.
  3. ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۲۱۹ـ ۲۲۱.
  4. ↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.
  5. ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۴۱.
  6. ↑ ر.ک: مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۱۱۹.
  7. ↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.
  8. ↑ «لاَ ذَاکَ اِسْمٌ سَمَّی اَللَّهُ بِهِ أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ لَمْ یُسَمَّ بِهِ أَحَدٌ قَبْلَهُ وَ لاَ یَتَسَمَّی بِهِ بَعْدَهُ إِلاَّ کَافِرٌ سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنِ الْقَائِمِ یُسَلَّمُ عَلَیْهِ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنِینَ قَالَ لَا ذَاکَ اسْمٌ سَمَّی اللَّهُ بِهِ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ(ع)لَمْ یُسَمَّ بِهِ أَحَدٌ قَبْلَهُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ کَیْفَ یُسَلَّمُ عَلَیْهِ قَالَ یَقُولُونَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ ثُمَّ قَرَأَ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِین‏»؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۴۱۱ـ۴۱۲.
  9. ↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخر الزمان، ص ۷۵.
  10. ↑ «أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ‏ فِی‏ أَرْضِهِ‏ وَ الْمُنْتَقِمُ‏ مِنْ‏ أَعْدَائِهِ‏ فَلَا تَطْلُبْ‏ أَثَراً بَعْدَ عَیْنٍ‏ یَا أَحْمَدَ بْنَ‏ إِسْحَاق‏‏‏‏‏‏»؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۳۸۴، ح ۱.
  11. ↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ نشریۀ موعود، ش ۲۱، ص ۵۴؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.
  12. ↑ «أَیْنَ‏ بَقِیَّةُ اللَّهِ‏ الَّتِی‏ لَا تَخْلُو مِنَ‏ الْعِتْرَةِ الْهَادِیَة»؛ سید بن طاووس، الاقبال، ص ۲۹۷.
  13. ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ـ ۱۱۸؛ درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱.
  14. ↑ «أَوَّلُ مَا یَنْطِقُ بِهِ هَذِهِ الْآیَةُ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ثُمَّ یَقُولُ أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ خَلِیفَتُهُ وَ حُجَّتُهُ عَلَیْکُمْ فَلَا یُسَلِّمُ عَلَیْهِ مُسَلِّمٌ إِلَّا قَالَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ»؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص ۳۳۰، ح۱۶.
  15. ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۴۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.
  16. ↑ «حُجَّةُ اللَّهِ، وَ بَقِیَّةُ الْأَنْبِیَاءِ، وَ نُورُ الْأَصْفِیَاءِ، وَ غَوْثُ الْفُقَرَاءِ، وَ خاتَمُ الْأَوْصِیاءِ، وَ نُورُ الأَتْقِیاءِ، وَ صاحِبُ الْکَرَّةِ البَیْضاءِ»؛ احتجاج طبرسی، احتجاجات امیرالمؤمنین، ش ۱۳۷.
  17. ↑ ر.ک: حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص ۷۵.
  18. ↑ «یَا أَهْلَ الْمَدِینَةِ الظَّالِمِ أَهْلُها أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ یَقُولُ اللَّهُ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ»؛ کافی، ج ۱، ص ۴۷۱، ح ۵.
  19. ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۱۶ ـ ۱۱۸؛ درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.
  20. ↑ «السَّلَامُ عَلَی الْأَئِمَّة... وَ بَقِیَّةِ اللَّهِ...»؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۶۰۹.
  21. ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامۀ مهدویت، ص۲۱۹ـ۲۲۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.
  22. ↑ «خُذِیهِ فَإِنَّهُ بَقِیَّةُ اللَّهِ تَعَالَی فِی أَرْضِه»؛ ‏عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۲۰.
  23. ↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۷۱.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=بقیة_الله&oldid=994711»