ابونحیله
ابونحیله از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابونحیله در تراجم و رجال - ابونحیله در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
از تیره بجیله از قبیله اَزد است[۱] که به همین سبب او را بجلی خوانده‌اند[۲]. با اتفاق بر بجلی بودن وی، او را به اختلاف ابونحیله[۳] و ابونخیله[۴] معرفی کرده‌اند، اما زبیدی[۵] به نقل از صنعانی (عبدالرزاق صنعانی)، عنوان ابونحیله را درست‌تر دانسته است. برخی نیز به نقل از علی بن مدینی همین را معروف دانسته‌اند[۶]. ابن جوزی[۷] کنیه او را به دو گونه ابونحیله و ابونجیله نقل کرده است که باید ناشی از تصحیف باشد. در اعراب این کنیه اختلاف است. برخی آن را با صیغه تصغیر (ابونحیله یا ابونخیله) آورده‌اند[۸] اما ابن حجر[۹] می‌گوید: در نسخه‌ای مورد اعتماد از کتاب کنی از ابواحمد (حاکم نیشابوری) دیده‌ام که "ابونَخیله" آمده است. به نظر می‌رسد به جز ابن جوزی[۱۰] که نام ابونحیله را "بشر" آورده، منبع دیگری به نام وی اشاره نکرده است. در صحابی بودن وی نیز اختلاف وجود دارد. بیشتر منابع، وی را صحابی دانسته‌اند[۱۱]. اما برخی صحابی بودن وی را رد[۱۲] یا در آن تردید[۱۳] و بر تابعی بودن او تأکید کرده‌اند. از این‌رو، او را ثقه دانسته و در شمار کوفیان آورده‌اند[۱۴]. به نظر می‌رسد تنها گزارشی که مبنای صحابی بودن اوست، این است که یکی از یاران رسول خدا (ص) به نام ابو نخیله یا ابونحیله تیر خورد و چون به او گفتند تیر را درآور یا به او گفتند دعا کن، گفت: خدایا! از درد بکاه، اما از پاداش کم مکن. نیز به او گفته شد دعا کن، گفت: خدایا! مرا از مقربان، و مادرم را از حورالعین قرار ده[۱۵]. ابووائل شقیق بن سلمه از وی نقل روایت کرده است[۱۶][۱۷]
منابع
پانویس
- ↑ ابن حزم، ص۳۸۷.
- ↑ ابونعیم، ج۶، ص۳۰۳۷؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۲۹.
- ↑ ابن ابی حاتم، ج۹، ص۶۴۴۹؛ عجلی، ج۲، ص۴۳۱؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۷۸؛ ابن حجر، ج۷، ص۳۳۹.
- ↑ ابونعیم، ج۶، ص۳۰۳۷؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۲۹.
- ↑ زبیدی، ج۸، ص۱۳۰.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۳۰؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۳۵.
- ↑ ابن جوزی، ص۱۶۷ و ۲۸۱.
- ↑ أبونعیم، ج۶، ص۳۰۳۷؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۲۹.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۳۳۹.
- ↑ ابن جوزی، ص۱۶۷.
- ↑ ابونعیم، ج۶، ص۳۰۳۷؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۲۹؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۳۵.
- ↑ ابن ابی حاتم، ج۹، ص۴۴۹.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۴۵۴؛ نیز ر. ک: ابن حجر، ج۷، ص۴۳۹.
- ↑ عجلی، ج۲، ص۴۳۱.
- ↑ طبرانی، ج۲۲، ص۳۷۸؛ ابونعیم، ج۶، ص۳۰۳۸؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۳۰؛ ابن اثیر، ج۶، ص۳۰۷.
- ↑ مزی، ج۳۴، ص۳۴۳.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابونحیله»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۵۴۳-۵۴۴.