فقه نظام سیاسی اسلام ج۱ (کتاب)
| فقه نظام سیاسی اسلام، ج ۱ | |
|---|---|
 | |
| از مجموعه | [[فقه نظام سیاسی اسلام (کتاب)|فقه نظام سیاسی اسلام]][[رده:مجموعه کتاب فقه نظام سیاسی اسلام]] |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محسن اراکی |
| موضوع | اسلام و سیاست |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات *مجمع الفکر الاسلامی (قم، ایران: ۱۳۹۲ ش)
|
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۵۳۱-۶۷۴-X |
| شماره ملی | |
این کتاب، جلد اول از مجموعهٔ دو جلدی فقه نظام سیاسی اسلام است و با زبان فارسی به مهمترین مباحث سیاسی مندرج در فقه شیعه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محسن اراکی و ناشر آن مجمع الفکر الاسلامی و دفتر نشر معارف است.[۱]
دربارهٔ کتاب
مؤلف در این کتاب ابتدا به تبیین فقه خرد و فقه کلان (نظام) پرداخته، سپس مفاهیم بنیادینی نظیر سیاست، فلسفه سیاسی، جهان بینی سیاسی، حکومت، حاکمیت، دولت، نظام سیاسی، فقه نظام سیاسی و در نهایت، فقه حکومتی را تعریف کرده و در ادامه به تشریح و تبیین جهان بینی سیاسی اسلام و مقایسه آن با سایر جهان بینی های عصر کنونی پرداخته است. همچنین در پایان با برشمردن ادله عقل نظری، ادله عقل عملی و ادله نقلی شامل آیات و روایات، حصر حاکمیت در ذات اقدس خدای متعال را اثبات کرده است.[۱]
فهرست کتاب
- پیشگفتار:
- درآمد؛
تفاوت فقه خرد با فقه کلان
- تفاوت در موضوع:
- رفتار شخصی مکلفان؛
- رفتار اجتماعی مکلفان؛
- تفاوت در محمول (حکم شرعی):
- تفاوت نخست؛
- تفاوت دوم؛
- تفاوت سوم؛
- تفاوت در روش استنباط؛
مطلب اول: تعاریف
- سیاست؛
- فلسفۀ سیاسی:
- فلسفۀ سیاسی در معنای نخست؛
- فلسفۀ سیاسی به معنای دوم؛
- فلسفۀ سیاسی به معنای سوم؛
- جهان‌بینی سیاسی؛
- حکومت و حاکمیت و دولت؛
- نظام سیاسی:
- مفهوم نظام (سیستم)؛
- مفهوم نظام (سیستم) اجتماعی؛
- مفهوم نظام سیاسی؛
- فقه نظام سیاسی اسلام؛
- فقه حکومتی؛
مطلب دوم: جهان‌بینی سیاسی اسلامی
مبحث اول: تبیین رابطۀ منطقی بین جهان‌بینی و نظریه یا نظام سیاسی
- جهان‌بینی الحادی؛
- جهان‌بینی سکولاریزم دینی یا جهان‌بینی الهی خدای غیرفعال؛
- جهان‌بینی سیاسی مبتنی بر اعتقاد به خدای فعال؛
مبحث دوم: انواع جهان‌بینی سیاسی
- جهان‌بینی سیاسی ماتریالیسم دیالکتیک:
- نقد جهان‌بینی سیاسی ماتریالیسم دیالکتیک:
- پایۀ یکم: جهان‌بینی عمومی مادی (ماتریالیسم)؛
- پایۀ دوم: منطق یا روش دیالکتیک؛
- پایه سوم: ماتریالیسم تاریخی؛
- جهان‌بینی سیاسی ماتریالیسم لیبرال؛
- جهان‌بینی سکولاریزم دینی معتقد به خدای غیرفعال؛
- جهان‌بینی سیاسی اسلام (جهان‌بینی مبتنی بر اعتقاد به خدای فعال):
- توحید ذاتی و صفاتی خداوند؛
- توحید افعالی خداوند؛
- حصر حاکمیت و ملک و سلطنت در ذات باری تعالی؛
ادلۀ عقل نظری بر حصر حاکمیت در ذات خدای متعال
- برهان اول؛
- برهان دوم؛
- برهان سوم؛
- برهان چهارم؛
- برهان پنجم؛
ادلۀ عقل عملی بر حصر حاکمیت در ذات اقدس حق‌تعالی
- برهان اول؛
- برهان دوم؛
- برهان سوم؛
- برهان چهارم؛
- برهان پنجم؛
- برهان ششم؛
- برهان هفتم؛
- برهان هشتم؛
ادلۀ نقلی حصر حاکمیت بالذات در خدای متعال
بخش اول: ادلۀ قرآنی حصر حاکمیت بالذات در خدای متعال
- واژۀ نخست: «حکم»؛
- واژۀ دوم: «مُلک»:
- مُلک؛
- مَلِک؛
- ملکوت؛
- واژۀ سوم: «تدبیر أمر»؛
- واژۀ چهارم: «ولایت»؛
- واژۀ پنجم: «أمر»؛
- واژۀ ششم: «اطاعت»:
- قسمت اول؛
- قسمت دوم؛
- واژۀ هفتم: «اختیار»؛
- واژۀ هشتم: «هیمنه»؛
- واژۀ نهم: «عبادت»؛
- واژۀ دهم: «اتباع»:
- دسته اول؛
- دسته دوم؛
- دسته سوم؛
بخش دوم: ادلۀ روایی حصر حاکمیت بالذات در ذات اقدس حق‌تعالی
- دستۀ اول: روایات واژۀ «مَلِک» و مشتقات آن؛
- دستۀ دوم: روایات واژۀ «اطاعت» و مشتقات آن؛
- دستۀ سوم: روایات واژۀ «أمر» و مشتقات آن؛
- کتابنامه.[۲]
دربارهٔ پدیدآورنده
آیت‌الله محسن اراکی (متولد ۱۳۳۴ش، نجف اشرف)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید ابوالقاسم خویی، سید محمد باقر صدر، عباس قوچانی، کاظم تبریزی، سید کاظم حائری، حسین وحید خراسانی، مرتضی مطهری، عبدالله جوادی آملی، محمد تقی مصباح یزدی به اتمام رساند. نمایندگی مجلس خبرگان و دبیری کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است.[۳] او علاوه بر تدریس دروس خارج فقه و اصول (از جمله: خارج فقه نظام سیاسی، فقه نظام اقتصادی، فقه نظام شهرسازی)، بیش از ۳۰ جلد کتاب فارسی، عربی و انگلیسی را در رشته‌های مختلف علوم اسلامی به رشتهٔ تحریر درآورده است.[۴] «کاوش‌هایی در مبانی نظری حکومت دینی»، «حوار فی الإمامة»، «نظریة الحکم فی الاسلام»، «نگاهی به رسالت و امامت»، «الولایة الإلهیة و ولایة الفقیه» برخی از این آثار است.[۴]