حوزه علمیه
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
مقدمه
- مجموعه و مرکزی علمی که در آن، طلاب علوم دینی و فقهای اسلام، به درس آموختن و درس دادن مشغولاند. برای پاسخگویی به نیازهای علمی و دینی شیعه، پس از زمان امامان، مراکزی پدید آمد که در آنجا روایات و احکام دین و تفسیر قرآن و علوم اسلامی را فرا میگرفتند و به دیگران هم میآموختند.
- قدیمترین حوزه شیعی در نجف و زمان شیخ طوسی در قرن چهارم تأسیس شد. البته پیش از آن هم مراکزی بود که برای آموختن علوم و روایات دینی به آنجا میرفتند.
- امروز در جهان اسلام و کشورها و شهرهای مختلف، حوزههای علمیه فراوانی وجود دارد که البته از نظر سابقه، سطح علمی، تعداد علمآموزان متفاوتاند.
- عظیمترین حوزه در جهان "حوزه علمیه قم" است که گرچه پیشتر هم وجود داشت، امّا با ورود آیه الله شیخ عبدالکریم حایری یزدی به این شهر در سال ۱۳۴۰ هجری قمری (بیش از ۹۰ سال قبل) حوزه قم رونق و شکوهی تازه یافت، از این رو او را مؤسّس حوزه علمیه میدانند. امروزه در این حوزه، دهها هزار نفر از طلاب و عالمان دینی به تعلیم و تعلّم علوم اسلامی مشغولاند و دامنه آثار فکری، قلمی و تبلیغی حوزویان تا دور افتادهترین نقاط جهان کشیده شده است. مراجع تقلید متعدّدی هم در این حوزه تدریس میکنند. هزاران طلبه هم از دهها کشور خارجی در این حوزه به فراگیری علوم اسلامی مشغولاند. دهها مدرسه علمیه در این حوزه وجود دارد که تحت نظر مرکز مدیریت حوزه اداره میشود. این، علاوه بر حوزههای علمیه خواهران است که در قم و شهرستانهای دیگر وجود دارد[۱].