پادشاهی

آیات پادشاهی و حصر حاکمیت

در آیات فراوانی از قرآن کریم، خداوند به عنوان تنها سلطان و مَلِک و پادشاه جهان هستی و جامعۀ بشری معرفی شده است. از قبیل:
آیۀ اول: ﴿قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ * مَلِكِ النَّاسِ * إِلَهِ النَّاسِ﴾^[۱].
در این آیه با توجه به اینکه واژۀ "مَلِک" اضافه بر "ناس" - که به معنای همۀ مردم است - شده است، دلالت بر این دارد که خداوند بزرگ، تنها پادشاه و حاکم جامعۀ بشری است و جز او حاکم و سلطانی برای جامعۀ بشری وجود ندارد.
آیۀ دوم:﴿فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ﴾^[۲].
آیۀ سوم:﴿فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ﴾^[۳].
در این دو آیه، خداوند متعال به عنوان تنها پادشاه حق عنوان شده است که به معنای عدم حقانیت پادشاهی دیگران است و با اضافۀ جملۀ ﴿لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ﴾ اشاره به این نکته شده که پذیرفتن سلطنت و پادشاهی پادشاه دیگری - جز خدا - به معنای شریک برای خدا پنداشتن است.
آیۀ چهارم: ﴿هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ﴾^[۴].
آیۀ پنجم: ﴿يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ﴾^[۵].
این آیات نیز بر حصر پادشاهی و مُلک در ذات اقدس حق‌تعالی دلالت دارند؛ زیرا واژۀ "مَلِک" در این آیات با دخول الف و لام جنس بر آن این معنا را می‌رساند که جنس "مَلِک" در ذات اقدس حق تعالی تجلّی یافته و منحصر در اوست^[۶].

جستارهای وابسته

↑ «بگو: "پناه مى‌برم به پروردگار مردم * پادشاه مردم * معبود مردم"» سوره ناس، آیه ۱-۳.
↑ «پس بلند مرتبه است خداوندى که فرمانرواى حقیقى است» سوره طه، آیه ۱۱۴.
↑ «پس بلندمرتبه است خداوندى که فرمانرواى حق است، معبودى جز او نیست؛ و او پروردگار عرش کریم است» سوره مؤمنون، آیه ۱۱۶.
↑ «او خداوند یگانه‌اى است که معبودى جز او نیست، پادشاهی که پاک و منزه از هر پلیدی و کاستی است» سوره حشر، آیه ۲۳.
↑ «آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است همواره تسبیح خدا مى‌گویند، تنها پادشاه پاک و منزه از هر پلیدی و کاستی که پایدار و حکیم است» سوره جمعه، آیه ۱.
↑ اراکی، محسن، فقه نظام سیاسی اسلام، ج۱، ص:۲۰۸-۲۱۰.

[1] «بگو: "پناه مى‌برم به پروردگار مردم * پادشاه مردم * معبود مردم"» سوره ناس، آیه ۱-۳.

[2] «پس بلند مرتبه است خداوندى که فرمانرواى حقیقى است» سوره طه، آیه ۱۱۴.

[3] «پس بلندمرتبه است خداوندى که فرمانرواى حق است، معبودى جز او نیست؛ و او پروردگار عرش کریم است» سوره مؤمنون، آیه ۱۱۶.

[4] «او خداوند یگانه‌اى است که معبودى جز او نیست، پادشاهی که پاک و منزه از هر پلیدی و کاستی است» سوره حشر، آیه ۲۳.

[5] «آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است همواره تسبیح خدا مى‌گویند، تنها پادشاه پاک و منزه از هر پلیدی و کاستی که پایدار و حکیم است» سوره جمعه، آیه ۱.

[6] اراکی، محسن، فقه نظام سیاسی اسلام، ج۱، ص:۲۰۸-۲۱۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]