تمیم بن حاتم در تراجم و رجال
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
| تمیم بن حاتم | |
|---|---|
| اطلاعات فردی | |
| مذهب | شیعه |
| صحابی | امام علی (ع) |
| اطلاعات حدیثی | |
| مشایخ | امام علی (ع) |
| راویان از او | ابوبکر حضرمی |
| اعتبار | مجهول / اتحاد با تمیم بن حذیم ناجی |
| تعداد روایات | ۱ |
| سایر | نام وی در منابع ذیل آمده است: اعیان الشیعة، ج۳، ص۶۳۹؛ تعلیقة الوحید، ص۷۳؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۱۸۶، ر۱۴۵۰؛ جامع الرواة، ج۱، ص۱۳۲؛ الجامع فی الرجال، ج۱، ص۳۳۶؛ مستدرکات علم الرجال، ج۲، ص۷۳، ر۲۲۹۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۳۷۹، ر۱۹۱۹؛ الموسوعة الرجالیّة، ج۴، ص۸۲. |
- اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث تمیم بن حاتم است. "تمیم بن حاتم" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
- تمیم فرزند حاتم از کسانی است که از امیرالمؤمنین(ع) نقل حدیث کرده است، و در تاریخ شرح بیشتری از او نیامده است، اما این نقل حدیث حکایت از نزدیکی و تقرب او به امیرالمؤمنین(ع) دارد. متن حدیث بدین شرح است: کلینی از صالح از محمد بن سنان از ابن مسکان از ابی بکر حضرمی از تمیم بن حاتم نقل می‌کند که تمیم بن حاتم گفت: ما با امیرالمؤمنین(ع) عازم بصره بودیم و در منزلی پیاده شدیم که ناگهان زمین به لرزه درآمد و مضطرب شد. حضرت دست مبارکش را بر زمین زد و خطاب به زمین فرمود: "تو را چه می‌شود سکون و آرامش پیدا کن؟" سپس رو به ما کرد و فرمود: "این زمین لرزه‌ای که شد اگر همان زلزله‌ای می‌بود که خدای عزوجل در کتاب عزیزش یاد کرده از من اجابت می‌کرد و ساکت می‌شد، ولکن این آن زلزله نیست"[۱]. و به اشاره حضرت زمین ساکت شد و آرام گرفت[۲].[۳]
نام و نسب
- برخی از دانشمندان رجال احتمال داده اند او همان تمیم بن حذیم ناجی باشد.
طبقه راوی
جرح و تعدیل شیعه
- زنجانی: «المظنون اتحاده مع تميم بن حذيم الناجي مع كون المراد من قول الشيخ "في رجاله شهد معه" الحضور معه في غزواته كما هو الظاهر لا الشهادة»[۴]، «الرجل معدود عندي في الحسان»[۵].
- خویی: مجهول
- مامقانی: مجهول[۶]
مشایخ در روایت
روایت‌کنندگان از او
منابع رجال و تراجم شیعه
اختیار معرفة الرجال (محمد بن حسن طوسی)
الرجال (محمد بن حسن طوسی)
الفهرست (محمد بن حسن طوسی)
فهرست اسماء مصنفی الشیعة (احمد بن علی نجاشی)
فهرست اسماء علماء الشیعه و مصنفیهم (منتجب‌الدین رازی)
خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال (علامه حلی)
الرجال (ابن‌داوود حلی)
مجمع الرجال (عنایت‌الله قهپایی)
منهج المقال (محمد بن علی استرآبادی)
منهج المقال (محمد بن علی استرآبادی)
- في الروضة : عن أبي بكر الحضرمي عنه قال : كنّا مع أمير المؤمنين عليه‌السلام فاضطربت الأرض ، فوجأها بيده ثمّ قال لها : «اسكني مالَكِ»، ثمّ التَفَتَ إلينا فقال: «أما إنّها لو كانت الّتي قال الله عزَّوجلَّ لأجابتني، ولكنّها ليست بتلك».[۷]
جامع الرواة (محمد بن علی اردبیلی)
نقد الرجال (مصطفی بن حسین تفرشی)
تنقيح المقال في علم الرجال (عبدالله مامقانی)
- لم أقف فيه إلاّ على رواية أبي بكر الحضرمي،عنه،عن أمير المؤمنين عليه السلام بعد حديث عليّ بن الحسين عليهما السلام مع يزيد لعنه اللّه في كتاب الروضة من الكافي [۸]
- و حاله مجهول[۹]
معجم رجال الحدیث (سید ابوالقاسم خوئی)
- روى عن أمير المؤمنين(ع)، و روى عنه أبو بكر الحضرمي [۱۰]
الجامع فی الرجال (موسی عباسی زنجانی)
قاموس الرجال (محمد تقی شوشتری)
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک: اعیان الشیعه، ج۳، ص۶۳۹؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۱۸۶ و جامع الرواة، ج۱، ص۱۳۲.
- ↑ سند حدیث به خاطر محمد بن سنان، ضعیف است.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۲۵۴.
- ↑ الجامع في الرجال: ج۱، ص۳۳۶
- ↑ أقول: هذا بناءا علي اتّحاده مع تميم بن حذيم الناجي كما ذكره الوحيد والزنجاني. راجع تعليقة الوحيد، ص۷۳، و الجامع في الرجال، ج۱، ص۳۳۶
- ↑ جهاز رواة الحدیث
- ↑ الكافي،ج٨، ص٢٥٥، ح٣٦٦، وفيه بدل فوجأها بيده: "فوحاها بيده" ولعلّه تميم بن خذيم الآتي ، فتأمّل. منهج المقال في تحقيق احوال الرجال، استرآبادی، محمد بن علی، ج۳، ص۱۰۴- ۱۰۵
- ↑ الکافی، ج۸، ص۲۵۵، حديث ۳۶۶ بسنده:..عن أبي بكر الحضرمي،عن تميم بن حاتم، قال:كنّا مع أمير المؤمنين عليه السلام.. و لم أعثر على رواية رواها سوى هذه الرواية.
- ↑ حصيلة البحث لم يذكره علماء الرجال، فهو مهمل اصطلاحا
- ↑ [ https://lib.eshia.ir/14036/4/285 كتاب الروضة، الحديث ۳۶۶.]