جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (کتاب)
جلاء الأذهان و جلاء الأحزان کتابی است به زبان فارسی که مشتمل بر تأویل و تفسیر آیات قرآن میباشد. این کتاب اثر حسین بن حسن ابوالمحاسن جرجانی مشهور به ابوالمحاسن جرجانی است و انتشارات سفیر اردهال انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
| جلاء الأذهان و جلاء الأحزان | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | حسین بن حسن ابوالمحاسن جرجانی مشهور به ابوالمحاسن جرجانی |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات سفیر اردهال|انتشارات انتشارات سفیر اردهال]][[رده:انتشارات انتشارات سفیر اردهال]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۶ ش |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۳۱۳-۵۸۴-۰ |
| شماره ملی | ۵۰۵۹۱۵۸ |
دربارهٔ کتاب
تفسیر گازُر، تفسیر فارسی قرآن از ابوالمحاسن حسین بن حسن جرجانی، مفسر گمنام امامی احتمالاً در قرن هشتم. نام اصلی این تفسیر جِلاءالاذهان و جَلا ءُالاحزان است، ولی به سبب شهرت مؤلف آن به گازر، به تفسیر گازر مشهور شده است [۲]
در باره زندگی جرجانی، اطلاع چندانی در دست نیست. عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی نخستین کسی است که نام او را در کتاب خود آورده و او را فاضل، عالم، محدث، مفسر و از مشاهیر علمای امامیه معرفی کرده است.[۳] پس از او، آقا بزرگ طهرانی وی را در شمار عالمان شیعة قرن دهم آورده و علاوه بر نقل مطالب افندی، چند نسخه جلاءالاذهان را معرفی کرده است.
تاریخ کتابت یکی از این نسخه‌ها ۹۷۲ است و گویا آقا بزرگ طهرانی بدین سبب، جرجانی را در شمار عالمان قرن دهم ذکر کرده است [۴]، ولی وجود نسخه‌ای نوشته شده در ۸۹۴ [۵] این نظر را رد می‌‌کند.
تفسیر گازر را خلاصه‌ای از تفسیر ابوالفتوح رازی دانسته‌اند [۶]، ولی جرجانی به این موضوع اشاره نکرده و حتی از تفسیر ابوالفتوح نام نبرده است. به عقیده ابن یوسف شیرازی (حدایق شیرازی)، بخشی از این تفسیر را جرجانی و بخش دیگر آن را فردی که به سید گازر مشهور بوده، تألیف کرده است [۷]، اما محدّث ارموی این قول را نپذیرفته و همه تفسیر را از آنِ جرجانی دانسته است [۸]. اهمیت تفسیر گازر از جنبه‌های زبان و ادبیات همان است که در مورد تفسیر ابوالفتوح رازی می‌‌توان گفت.
ملا فتح الله کاشانی در نوشتن تفسیر منهج الصادقین، تفسیر گازر را اساس کار خود قرار داده است [۹]
نخستین بار میرجلال الدین محدّث ارموی، تفسیر گازر را در ده مجلد از ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۱ ش به چاپ رساند.[۱۰]
فهرست کتاب
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
دربارهٔ پدیدآورنده
حسین بن حسن ابوالمحاسن جرجانی مشهور به ابوالمحاسن جرجانی. او چندین جلد کتاب به رشته تحریر درآورده است. «جلاء الأذهان و جلاء الأحزان» برخی از این آثار است[۱۱]
پانویس
- ↑ شبکه جامع کتاب گیسوم
- ↑ عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج ۲، ص۸۵ ـ۸۶؛ محمد محسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج ۴، ص۳۰۹.
- ↑ عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج ۲، ص۸۵ ـ۸۶
- ↑ طبقات اعلام الشیعة : احیاءالداثر من القرن العاشر ، ص۶۲.
- ↑ حسین بن حسن جرجانی، تفسیر گازر، مقدمة محدّث ارموی، صسج.
- ↑ حسین بن حسن جرجانی، تفسیر گازر، مقدمة
- ↑ ضیاءالدین حدایق شیرازی، فهرست، ج ۱، ص۱۰۵)
- ↑ حسین بن حسن جرجانی، تفسیر گازر، مقدمه، صو ـ ط.
- ↑ حسین بن حسن جرجانی ، تفسیر گازر، مقدمه، صلز.
- ↑ دانشنامه جهان اسلام، ص 3719.
- ↑ تهامی، سید غلام رضا، فرهنگ اعلام تاریخ اسلام، ج۱، ص ۷۹۶.