شورش زط

شورش زط از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شورش زط در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

زُط‌ها گروهی از کارگران و جاشوهای هندی بودند که از مدت‌ها پیش در بنادر عراق، خصوصاً در منطقه بصره، به کار بارگیری و تخلیه کشتی‌ها مشغول بودند؛ اما بی‌نوایی و سختی‌های زندگی، آنان را به غارت و چپاول‌گری وا داشته بود. آنان بر سر راه کاروان‌ها و کشتی‌ها کمین می‌کردند و راه رسیدن ارزاق و کالاها را به بغداد می‌بستند و با اخاذی و باج‌گیری از بازرگانان موجب گرانی و ایجاد بازار سیاه در عراق شده بودند. معتصم در آغاز، احمد بن سعید باهلی را بر سر آنان فرستاد؛ اما آشوب‌گران زط احمد بن سعید را به‌سختی شکست دادند و دستگاه خلافت را به‌شدت تهدید کردند. چندی بعد، معتصم یکی از سرداران مشهور عرب را به نام عجیف بن عنبسه با سپاهی بزرگ از ترکان و اعراب به جنگ زُط‌ها فرستاد. عُجیف برای درهم شکستن آنها در نزدیکی واسط اردو زد و آب را از نهرها و رودهایی که مسیر رفت و آمد آنها بود قطع کرد؛ سرانجام پس از نُه ماه جنگ، زط‌ها نیروی مادی و نظامی خود را از دست دادند و از عُجیف زنهار خواستند. وی آشوب‌گران را که دوازده هزار نفر بودند، با زنان و فرزندانشان دستگیر کرد و در روز عاشورای سال ۲۲۰ ق. به بغداد آورد. معتصم که از وجود زط‌ها در بغداد بیمناک بود، آنان را به آسیای صغیر تبعید کرد. به سال ۲۴۱ ق. امپراتور روم شرقی آنان را اسیر کرد و به اروپا انتقال داد که در آنجا به کولی شهرت یافتند..

منابع

1. خضری، سید احمد رضا، تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه