حمدان بن سلیمان نیشابوری

آشنایی اجمالی

حمدان یا احمد بن سلیمان نیشابوری تنها در یک مورد از اسناد تفسیر کنز الدقائق، به نقل از کتاب عیون أخبار الرضا(ع) وارد شده است:

«في عيون الأخبار، في باب ذكر مجلس الرضا(ع) عند المأمون في عصمة الأنبياء(ع): حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ تَمِيمٍ الْقُرَشِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ حَمْدَانَ بْنِ سُلَيْمَانَ النَّيْسَابُورِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْجَهْمِ قَالَ: حَضَرْتُ مَجْلِسَ الْمَأْمُونِ وَ عِنْدَهُ الرِّضَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى(ع) فَقَالَ لَهُ الْمَأْمُونُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَ لَيْسَ مِنْ قَوْلِكَ أَنَّ الْأَنْبِيَاءَ مَعْصُومُونَ قَالَ بَلَى قَالَ فَمَا مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ... ﴿وَلَمَّا جَاءَ مُوسَى لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ قَالَ لَنْ تَرَانِي...﴾^[۱]»^[۲].

نام راوی در مصدر اصلی^[۳] و دیگر کتب روایی، از جمله توحید صدوق^[۴]، بحارالأنوار^[۵]، البرهان فی تفسیر القرآن^[۶] و تفسیر نورالثقلین^[۷] به صورت حمدان بن سلیمان نیشابوری ثبت شده است؛ علاوه بر آن‌که بخش‌های گوناگون این روایت طولانی، در برخی مجلدات تفسیر کنز الدقائق نقل شده^[۸] و عنوان راوی در آنها به صورت حمدان بن سلیمان آمده است. بنابراین، در نام راوی تصحیف صورت گرفته و عنوان صحیح «حمدان بن سلیمان» است که در کتب رجالی معنون، و در اسناد روایات واقع شده است.^[۹]

منابع

جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری ج۲

پانویس

↑ «و چون موسی به وعده‌گاه ما آمد و پروردگارش با وی سخن سر کرد، گفت: پروردگارا! خویش را به من بنمای تا در تو بنگرم، فرمود: مرا هرگز نخواهی دید اما در این کوه بنگر! اگر بر جای خود استوار ماند مرا نیز خواهی دید و همین که پروردگارش بر آن کوه تجلّی کرد آن را با خاک یکسان ساخت و موسی بیهوش افتاد و چون به خویش آمد، گفت: پاکا که تویی! به پیشگاهت توبه آوردم و من نخستین مؤمنم» سوره اعراف، آیه ۱۴۳.
↑ سوره اعراف، آیه ۱۴۳. ۲. تفسیر کنز الدقائق، ج۵، ص۱۷۱ - ۱۷۲، به نقل از: عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.
↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.
↑ التوحید (صدوق)، ج۱، ص۱۲۱، ح۲۴.
↑ بحارالأنوار، ج۴، ص۴۷؛ ج۱۱، ص۷۸، ح۸.
↑ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۲۰، ح۴۷۸؛ ج۲، ص۵۸۰، ح۳۹۷۵.
↑ تفسیر نورالثقلین، ج۲، ص۶۴، ح۲۴۸.
↑ ر.ک: تفسیر کنزالدقائق، ج۱، ص۳۹۰؛ ج۲، ص۴۳؛ ج۴، ص۳۷۱، ج۵، ص۵۴؛ ج۶، ص۴۰۱.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۲۹۲-۲۹۳.

[1] «و چون موسی به وعده‌گاه ما آمد و پروردگارش با وی سخن سر کرد، گفت: پروردگارا! خویش را به من بنمای تا در تو بنگرم، فرمود: مرا هرگز نخواهی دید اما در این کوه بنگر! اگر بر جای خود استوار ماند مرا نیز خواهی دید و همین که پروردگارش بر آن کوه تجلّی کرد آن را با خاک یکسان ساخت و موسی بیهوش افتاد و چون به خویش آمد، گفت: پاکا که تویی! به پیشگاهت توبه آوردم و من نخستین مؤمنم» سوره اعراف، آیه ۱۴۳.

[2] سوره اعراف، آیه ۱۴۳. ۲. تفسیر کنز الدقائق، ج۵، ص۱۷۱ - ۱۷۲، به نقل از: عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.

[3] عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.

[4] التوحید (صدوق)، ج۱، ص۱۲۱، ح۲۴.

[5] بحارالأنوار، ج۴، ص۴۷؛ ج۱۱، ص۷۸، ح۸.

[6] البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۲۰، ح۴۷۸؛ ج۲، ص۵۸۰، ح۳۹۷۵.

[7] تفسیر نورالثقلین، ج۲، ص۶۴، ح۲۴۸.

[8] ر.ک: تفسیر کنزالدقائق، ج۱، ص۳۹۰؛ ج۲، ص۴۳؛ ج۴، ص۳۷۱، ج۵، ص۵۴؛ ج۶، ص۴۰۱.

[9] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۲۹۲-۲۹۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]