آیا سند حدیث منزلت صحیح است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط HeydariBot (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۱:۲۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

آیا سند حدیث منزلت صحیح است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ امامت
مدخل اصلیامامت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا سند حدیث منزلت صحیح است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی ربانی گلپایگانی

حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی در کتاب «براهین و نصوص امامت» در این‌باره گفته‌ است:

«در سند حدیث منزلت، جای کمترین تردیدی وجود ندارد تا آنجا که ابن‌تیمیه که در فضایل امیرالمؤمنین (ع) روش سلبی را برگزیده و تا جایی که توانسته در آنها تردید و تشکیک کرده است، درباره حدیث منزلت گفته است: ان هذا الحدیث ثبت فی الصحیحین بلا ریب و غیرهما[۱]. این حدیث، بدون شک، صحیح و در صحیحین (صحیح بخاری و صحیح مسلم) و غیر آن دو ثبت شده است.

ابوعبدالله گنجی شافعی گفته است: “صحت این حدیث، مورد اتفاق است. پیشوایان علم حدیث مانند ابوعبدالله بخاری، مسلم بن حجاج، ابوداوود، ابوعیسی ترمذی، ابوعبدالرحمن نسائی و ابن‌ماجه در صحاح و سنن خود آن را نقل کرده‌اند و بر صحت آن اتفاق نظر دارند و حاکم نیشابوری آن را متواتر دانسته است”[۲].

جلال‌الدین سیوطی آن را در کتابی که درباره احادیث متواتر نگاشته، درج کرده است[۳].

شیخ علی متقی هندی نیز در کتابی که درباره احادیث متواتر نگاشته، دو حدیث غدیر و منزلت را آورده است.

محمد صدر عالم پس از نقل حدیث منزلت گفته است: “این حدیث از نظر سیوطی، متواتر است”[۴].

ولی‌الله دهلوی پس از نقل حدیث منزلت گفته است: “شواهد این حدیث، بسیار، و در حد تواتر است”[۵].

مولوی محمد مبینی در باب فضایل امام علی (ع) گفته است: “اکثر احادیث مذکور در این باب متواترند؛ مانند حدیث «أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى » و حدیث «أَنَا مِنْ عَلِيٍّ وَ عَلِيٌّ مِنِّي‌» و «اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ» و حدیث «لَأُعْطِيَنَّ الرَّايَةَ رَجُلًا يُحِبُّ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ يُحِبُّهُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ» و غیرها[۶].

ابن عبدالبرّ، حدیث منزلت را از استوراترین و صحیح‌ترین روایات دانسته است: هو من أثبت الأخبار و أصحّها[۷].

محدثان اهل‌سنت، این حدیث را از بیش از بیست صحابی روایت کرده‌اند که عده‌ای از آنان عبارت‌اند از: امیرالمؤمنین (ع)، عمر بن خطاب، ابن‌عباس، ابوهریره، جابر بن عبدالله، ابوسعید خدری، براء بن عازب، جابر بن سمرة، انس بن مالک، زید بن ابی‌اوفی، زید بن ارقم، معاویه، مالک بن حویرث، بنیط بن شریط، سعد بن ابی‌وقاص، اسماء بنت عمیس، فاطمه بنت حمزه، حبیش بن جناده، عبدالله بن جعفر، ابوالفیل، ام‌سلمه[۸].

محدث بحرانی در “غایه المرام” درباره حدیث منزلت از طریق اهل‌سنت یکصد روایت و از طریق شیعه هفتاد روایت نقل کرده است[۹]»[۱۰].

پانویس

  1. منهاج السنة، ج۷، ص۱۷۷.
  2. کفایة الطالب، ص۲۸۳.
  3. الازهار المتناثرة، حرف الف.
  4. معارج العلی، مخطوط.
  5. قرة العینین، ص۱۳۸.
  6. وسیلة النجاة، ص۷۱، باب دوم.
  7. الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۹۳.
  8. ر.ک: تاریخ ابن کثیر، ج۷، ص۳۴۱، ص۳۴۱-۳۴۲؛ کفایة الطالب، ص۲۸۵؛ نفحات الأزهار، ج۱۷، ص۱۵۱-۱۵۸.
  9. غایة المرام و حجة الخصام، ج۲، ص۲۱-۱۴۳.
  10. ربانی گلپایگانی، علی، براهین و نصوص امامت، ص ۳۲۸.