بطن

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Bahmani (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۳ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

مقدمه

بَطْن: شکم، نهان، مخفی، درونی، پنهان. مقابل ظهور و جمع آن بطون[۱].

پنهان‌کاری به اعتبار عملی که متعلق آن است، مورد امر و نهی خداوند تعالی قرار گرفته است. خداوند در قرآن کسانی را که پنهانی و آشکارا انفاق می‌کنند، می‌ستاید: ﴿الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ[۲].

فحشا و فجور چه پنهانی و چه آشکار مورد نهی و غضب الهی است. گناهکاری و فحشای پنهان، از آسیب‌های سهمگین و خطرناکی است که از درون بنیان‌های اعتقادی و دینی جامعه را سست و متزلزل می‌سازد. این آفت و ویروس خطرناک، افزون بر قدرت گسترش سریع و واگیرداری آن، به دلیل کشش لذایذ نفسانی[۳] نیازمند مبارزه فرهنگی پردامنه، زمان‌بر و پرحوصله است[۴].

معناشناسی

بطن در اصل به معنای پوشیده و غیر ظاهر است، و در اینجا مقصود معنایی از قرآن است که از ظاهر کلام به‌دست نمی‌آید. و گاهی در احادیث بیان شده است[۵] و برخی صاحب‌نظران آن را به معنای قاعده کلّی، برگرفته از آیه می‌دانند که به وسیله الغای خصوصیت به‌دست می‌آید[۶].[۷].[۸]

منابع

پانویس

  1. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۳۰. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۴۴۰. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۲۶.
  2. «آنان که دارایی‌های خود را در شب و روز پنهان و آشکار می‌بخشند پاداششان نزد خداوند است» سوره بقره، آیه ۲۷۴.
  3. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۷، ص۳۷۵.
  4. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۱۴۵.
  5. بحارالانوار، مجلسی، ج۹۲، ص۹۷.
  6. معرفت، محمدهادی، التفسیر الاثری الجامع، ج۱، ص۳۰ و التفسیر والمفسرون، همو، ج۱، ص۲۱.
  7. البته برای واژه "بطن" ‌معانی دیگر نیز بیان شده است ولی ما در اینجا معنایی را بیان کردیم که در متن مقصود ماست. نک: المیزان، ج۳، ص۴۴ـ۶۵، و شاکر‌، محمد کاظم‌، مبانی و روش‌های تفسیری‌، مبحث بطن و منطق تفسیر قرآن (۱) مبحث بطن، از نگارنده.
  8. فرهنگ شیعه، ص 438.