اختصاص العلم بالغیب بالله (مقاله)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اختصاص العلم بالغیب بالله
رتبه علمی	(نامعلوم)
زبان	عربی
نویسنده	جعفر سبحانی
موضوع	علم، علم غیب
مذهب	شیعه
منتشر شده در	مفاهیم القرآن علم امام
محل نشر	قم، ایران

اختصاص العلم بالغیب بالله عنوان مقاله‌ای است به زبان عربی که به بررسی علم غیب می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۶ صفحه‌ای به قلم جعفر سبحانی نگاشته شده و در کتاب مفاهیم القرآن و در کتاب علم امام (مجموعه مقالات) با گردآورى محمد حسن نادم به چاپ رسیده است..

چکیده مقاله

مباحث این رساله اگرچه اولاً و بالذات به علم غیب اختصاص دارد؛ اما می‌تواند یکی از جامع‌ترین نوشته‌ها در باب علم امام باشد: اساساً مبحث علم غیب ارتباط تنگاتنگی با بحث علم امام دارد. این نوشتار برگرفته از کتاب معالم النبوه فی القرآن الکریم است که ناظر به بحث‌های تفسیری علامه طباطبایی بوده و هم اکنون در جلد سوم مجموعه مفاهیم القرآن، نوشته مؤلف محترم، قرار گرفته است. در این رساله که با رویکرد تفسیری دنبال می‌شود، نخست به مسأله علم غیب و اختصاص آن به خدای متعال و سپس به صفات اختصاصی ذات الهی پرداخته شده است، آنگاه امکان راه یابی آدمی به عالم غیب مورد بحث و استدلال قرار گرفته، و آیات مثبت و نافی علم غیب بررسی شده است. در ادامه علم غیب از منظر قرآن، به دو دسته تقسیم شده: یک دسته مختص به خداوند است که کسی در آن شریک نیست؛ دستۀ دیگر به ملائکه، پیامبران و بندگان شایسته نیز تعلق دارد، سزاوار نیست این دسته از علوم بر خداوند تبارک و تعالی اطلاق شود. نویسنده در ادامه به امکان آگاهی انسان از غیب اشاره می‌کند، می‌گوید: خداوند می‌تواند برخی از علوم غیبی را به برخی از افراد اعطا کند همانطور که در آیه شریفه آمده است: ﴿عَالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلاَّ مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ﴾ . سپس به شواهدی از قرآن کریم دال بر داشتن علم غیب برخی از پیامبران الهی اشاره می‌کند. در پایان پاسخ‌های جامع و مانعی به برخی از مطرح‌ترین پرسش‌ها پیرامون علم غیب پیامبر و امام از دیگر بخش‌های این مقاله ارزنده می‌باشد».

فهرست مقاله

• اکتفا نمودن به خداوند متعال در برخی آیات؛
• اینکه با استفاده از قرائن انحصار برداشت می‌شود؛
• سلب علم به غیب، از غیر خداوند متعال؛
• آیا برای انسان ممکن است که نسبت به غیب مطلع گردد؛
• قرآن کریم بر تحقق غیب‌گویی پیامبران و پرهیزکاران دلالت می‌نماید؛
• مفاد آیات نفی کننده علم غیب از پیامبر چیست؟
• پرسش‌هایی در خصوص آگاهی پیامبر نسبت به غیب:
• پرسش اول: چگونه آیات دلالت کننده بر آگاهی پیامبر اکرم نسبت به غیب، به علم تفسیر می‌شود؛
• پرسش دوم: اگر پیامبر نسبت به غیب با علم خداوندی آگاهی می‌داشت، دیگر بدی و ضرری به او نخواهد رسید؛
• پرسش سوم: بررسی مشکل مشارکت با خداوند متعال؛
• پرسش چهارم: علم غیب مختص به رسول است و امامان(ع) از آن بی‌بهره‌اند؛
• پرسش پنجم: علت اجتناب رسول و امامان(ع) نسبت به انتساب علم به غیب، به خود.

درباره پدیدآورنده

جعفر سبحانی

آیت الله جعفر سبحانی (متولد ۱۳۰۸ ش، تبریز)، از مراجع تقلید شیعیان و اساتید خارج حوزه علمیه قم می‌باشد. تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای، امام خمینی و علامه طباطبایی به اتمام رساند. مشارکت در تأسیس مجله مکتب اسلام، شرکت در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تأسیس مؤسسه تعلیماتی تحقیقاتی امام صادق(ع)، ایجاد رشته تحصیلی کلام اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است.

او علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی و اجرایی به تألیف آثار فراوان با موضوعات تفسیر، حدیث، فقه، اصول، کلام، تاریخ، فلسفه، ملل ونحل، رجال، درایه، نقد وهابیت و زمینه‌های دیگر علوم اسلامی و انسانی اهتمام ورزیده است و تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. « آگاهی سوم یا علم غیب»، «خاتمیت از نظر قرآن و حدیث و عقل»، «پیشوایی از نظر اسلام (امامت و خلافت)»، «شفاعت از دیدگاه قرآن و حدیث و عقل»، «کاوش‌هایی پیرامون ولایت»، «فروغ ابدیت»، «مصحف علی(ع)»، «منبع علم و آگاهی امامان(ع)» و «مصحف فاطمه(س)»برخی از این آثار است.

اثر وابسته به مقاله

• علم امام
• مفاهیم القرآن

دریافت متن مقاله

• دریافت متن دیجیتال مقاله از وبگاه پدیدآورنده
• دریافت متن PDF مقاله از وبگاه شبکة رافد
• دریافت متن دیجیتال مقاله از وبگاه شبکة رافد

پیوند به بیرون

• وبگاه کتابخانه دیجیتالی تبیان
• وبگاه کتابخانه مدرسه فقاهت