اهل بیت در لغت

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Jaafari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۴۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث اهل بیت است. "اهل بیت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

اهل بیت(ع)؛ معصومین از خاندان پیامبر اسلام(ص) و مرجع امت اسلامی بعد از ایشان. اهل بیت در لغت به معنای «ساکنان و اهل خانه» است[۱]؛ سپس این معنی توسعه یافته و به معنای کسانی که نسبت خانوادگی، آنها را به هم مرتبط می‌کند، به‌کار می‌رود[۲].

از دیدگاه عموم مسلمانان هرگاه واژه اهل بیت بدون قرینه به کار برود، مراد از آن خاندان پیامبر اسلام(ص) است[۳] و در عالم اسلام همه قبول دارند که، علی(ع)، فاطمه(س)، حسن و حسین(ع) داخل در اهل بیت(ع) هستند[۴]. این موضوع در منابع روایی اهل سنت نیز نقل شده است[۵].

البته شیعیان به استناد روایات فراوان معتقدند اهل بیت(ع)، نُه فرزند معصوم از نسل امام حسین(ع) را نیز شامل می‌شود[۶]. اهل بیت(ع) بر اساس حدیث ثقلین[۷] مرجعیت تامه امت اسلامی را بعد از پیامبر اسلام(ص) عهده‌دار هستند[۸] و جامعه اسلامی باید بر اساس قرآن، سنت پیامبر(ص) و تعالیم ایشان شکل گیرد[۹].

در متون دینی برجای مانده از ادیان پیش از اسلام، مطالبی وجود دارد که عده‌ای از پژوهشگران اسلامی معتقدند منظور از آن اهل بیت پیامبر اسلام(ص) است. به عنوان نمونه در کتاب مقدس به یکی از فرزندان اسماعیل اشاره می‌کند که در سرزمین مکه به پیامبری مبعوث خواهد شد و دوازده نفر از فرزندانش، امام و زعیم جامعه بعد از او خواهند بود[۱۰]. این مطالب به نام «بشارت» شناخته می‌شوند و در برخی کتب جمع‌آوری شده‌اند[۱۱].[۱۲].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. دهخدا، علی اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۳، ص۳۶۶۳.
  2. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، ص۹۶.
  3. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، ص۹۶؛ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱۳۷.
  4. ابن حجر هیتمی، احمد، الصواعق المحرقة، تحقیق عبدالرحمن ترکی، ج۲، ص۴۲۱؛ آیت الله خامنه‌ای، ۱۸/۲/۱۳۷۷.
  5. نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۷، ص۱۳۰.
  6. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۴۲۳؛ رک: امام خمینی، شرح چهل حدیث، ص۵۵۲؛ سبحانی، جعفر، اهل البیت(ع)، ص۹.
  7. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۲۹۴؛ احمد بن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ج۳، ص۱۴؛ ج۱۴، ص۲۶،‌۵۹.
  8. ر.ک: امام خمینی، تنقیح الاصول، تقریر حسین تقوی اشتهاردی، ج۳، ص۱۳۷.
  9. ر.ک: حسینی بهشتی، سید محمد، روش برداشت از قرآن، ص۵۴؛ آیت الله خامنه‌ای، ۱۹/۴/۱۳۹۲.
  10. کتاب مقدس، تکوین، ۱۷/۱۸-۲۱.
  11. ر.ک. صادقی تهرانی، محمد، بشارات عهدین، ص۳۴-۲۷۴.
  12. فرخی، مصطفی، مقاله «اهل بیت»، مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی‌، ص ۲۱۹.